Το Λύκειο Επιδαύρου 2019 μας γνωρίζει τους καθηγητές του. Για ακόμη μία χρονιά διεθνείς καταξιωμένοι καλλιτέχνες καταφθάνουν στην Αργολίδα για να στελεχώσουν το διεθνές θερινό σχολείο αρχαίου δράματος, όπου συμμετέχουν σπουδαστές θεάτρου και χορού και νεαροί καλλιτέχνες παραστατικών τεχνών από όλο τον κόσμο. Ένας από τους καθηγητές είναι και ο διεθνούς φήμης ηθοποιός του θεάτρου Καμπούκι Ichinosuke Umekawa (Ισινοσούκε Ουμεκάουα), που μοιράζεται τις σκέψεις του για την τέχνη του και το εργαστήριο που πρόκειται να διδάξει στο φετινό Λύκειο Επιδαύρου, με τίτλο «H Αρχαία Τραγωδία μέσα από τα μάτια της ιαπωνικής παραδοσιακής ορχηστικής τέχνης».
Στα παιδικά μου χρόνια, είχα πάθος με την κλασική μουσική. Εντέλει αποφάσισα να δραστηριοποιηθώ στον χώρο των παραστατικών τεχνών. Μετά την αποφοίτησή μου από το πανεπιστήμιο, ξεκίνησα την καριέρα μου στην περίφημη Ομάδα Μπαλέτου του Τόκιο εν έτει 2005. Την περίοδο που έκανα περιοδεία στην Ευρώπη, άρχισα να τρέφω μεγαλύτερη εκτίμηση και αγάπη για τον ιαπωνικό πολιτισμό κι αποφάσισα να αλλάξω πορεία. Το 2007, ξεκίνησα να εκπαιδεύομαι εντατικά στο τμήμα εκπαίδευσης Καμπούκι του Εθνικού Θεάτρου της Ιαπωνίας. Τα επόμενα τρία χρόνια, βυθίστηκα ολοκληρωτικά στον κόσμο του θεάτρου Καμπούκι. Την περίοδο που σπούδαζα στο Εθνικό Θέατρο, είχα την ευκαιρία να εκπαιδευτώ από τον διάσημο Ταμασαμπούρο Μπάντο, έναν «εθνικό θησαυρό» της Ιαπωνίας, που ειδικεύεται στην τεχνική του Καμπούκι. Υπό την καθοδήγησή του, έμαθα πώς να γίνω Buyoka, δηλαδή ειδικός στις παραδοσιακές παραστατικές τέχνες της Ιαπωνίας.
Το Καμπούκι είναι μια κλασική μορφή ιαπωνικής παραστατικής τέχνης, που είναι βαθιά χαραγμένη στην ψυχή του ιαπωνικού λαού εδώ και 400 χρόνια. Το πνεύμα του Μπουσίντο (ο κώδικας συμπεριφοράς των σαμουράι, που αποτελεί και τον ηθικό πυρήνα της κοινωνίας μας) εγγράφεται βαθιά στη συγκεκριμένη μορφή τέχνης. Ξεκίνησα την καριέρα μου ως χορευτής του κλασικού μπαλέτου, επομένως εκτιμώ την ομορφιά χωρίς στεγανά και προκαταλήψεις. Έχοντας εμπειρία και με δυτικότροπες και με ανατολικότροπες μορφές παραστατικών τεχνών, άρχισα να αναπτύσσω μεγάλη εκτίμηση για τον ιαπωνικό πολιτισμό και ιδίως για την ομορφιά του πνεύματός του. Μπορεί οι κινήσεις και η ευλυγισία του να είναι εξαιρετικά περιορισμένες, ωστόσο ο κλασικός ιαπωνικός χορός Νίχον Μπούγιο έχει τη δύναμη να συγκινήσει βαθιά τους ανθρώπους, αναδεικνύοντας ανθρώπινες ιστορίες. Ελπίζω ότι οι μαθητές που θα σπουδάσουν στο εργαστήριό μου θα μπορέσουν να δουν και να νιώσουν τα πράγματα με διαφορετικό τρόπο, προσθέτοντας ακόμα πιο λεπτοφυείς εκφράσεις στην ήδη εξαιρετικά δουλεμένη εκφραστική παλέτα τους.
Στο Λύκειο Επιδαύρου, θα διδάξω το πώς μια αρχαιοελληνική τραγωδία, όπως ο Οιδίποδας Τύραννος, μπορεί να αποδοθεί μέσα από τον κλασικό ιαπωνικό χορό. Είναι μοναδική η θλίψη που εκφράζεται μέσα από τον συγκεκριμένο χορό. Τα χαρακτηριστικά που αντλεί ο κλασικός ιαπωνικός χορός από το Καμπούκι και το Νο αποδίδουν λεπτά συναισθήματα μέσα από απειροελάχιστες κινήσεις. Όσο λιγότερες πληροφορίες δίνεις, όσο λιγότερα περιττά βήματα κάνεις, τόσο ανοίγει η φαντασία σου και εμφανίζονται άπειρες δυνατότητες έκφρασης. Μπορεί λοιπόν κανείς να διευρύνει τους ορίζοντές του και να δει τον κόσμο με διαφορετικά μάτια μέσα από την έκφραση των συναισθημάτων που επιτρέπουν οι τεχνικές του κλασικού ιαπωνικού χορού. Οι σπουδαστές που έχουν έρθει σε επαφή με τον ιαπωνικό χορό παρατηρούν την αλλαγή που έχει επέλθει στο χορευτικό τους στυλ όταν επανέρχονται στα οικεία τους είδη.
Το εργαστήριό μου αφορά στον Οιδίποδα Τύραννο. Ο τίτλος του εργαστηρίου είναι: H Αρχαία Τραγωδία μέσα από τα μάτια της ιαπωνικής παραδοσιακής ορχηστικής τέχνης. Μέσα από την εξοικείωσή τους με εκφράσεις και τεχνικές του κλασικού ιαπωνικού χορού στο πλαίσιο του Οιδίποδα Τυράννου, οι σπουδαστές έχουν τη δυνατότητα να διευρύνουν το ερμηνευτικό βεληνεκές τους.
Δεδομένης της προηγούμενης ιστορίας μου, δηλαδή το ότι ξεκίνησα ως κλασικός χορευτής, αυτοπροσδιορίζομαι πλέον ως «σύγχρονος Buyoka». Χάρη στην επαγγελματική εκπαίδευση που έχω λάβει, έχω πλέον ειδικευτεί στην ιαπωνική παράδοση, στην οποία μπόρεσα να ενσωματώσω πιο σύγχρονες και δυτικές επιρροές στην ιαπωνική κουλτούρα. Το ύφος μου βρίσκεται στο μεταίχμιο Ανατολής και Δύσης. Συντηρώ την παράδοση, ενώ συγχρόνως νιώθω σαν πρωτοπόρος που ανακαλύπτει έναν καινούργιο κόσμο. Θεωρώ ότι κάποιος μπορεί να εξερευνήσει την παραστατική τέχνη στην οποία πραγματικά ανήκει αφού πρώτα έχει κατακτήσει τα στοιχειώδη εφόδια για κάτι τέτοιο. Ανυπομονώ να δω τη δυναμική που θα καταφέρω να αφυπνίσω στους συμμετέχοντες.
Λίγα λόγια για τον Ichinosuke Umekawa
Αμέσως μετά την αποφοίτησή του από το Πανεπιστήμιο της Νιιγκάτα, ο Ichinosuke Umekawa ξεκίνησε την καριέρα του στην περίφημη Oμάδα Mπαλέτου του Τόκιο το 2005. Ανάμεσα στις παραστάσεις στις οποίες συμμετείχε ως χορευτής ξεχωρίζουν το Μπολερό και οι Ελληνικοί Χοροί σε χορογραφία Μορίς Μπεζάρ καθώς και κλασικά έργα όπως τα Ζιζέλ και Ωραία Κοιμωμένη. Μετά από μια επιτυχημένη πορεία ως μέλος της Ομάδας Μπαλέτου του Τόκιο, ο Ichinosuke άλλαξε πορεία και παρακολούθησε το πρόγραμμα της σχολής εκπαίδευσης ηθοποιών θεάτρου Καμπούκι στο Εθνικό θέατρο της Ιαπωνίας το 2007, όπου αφιέρωσε τα επόμενα τρία χρόνια εκπαιδευόμενος στην τεχνική του θεάτρου Καμπούκι.
Κατά τη διάρκεια των σπουδών του στο Εθνικό Θέατρο της Ιαπωνίας ο Ichinosuke μαθήτευσε δίπλα στον «εθνικό θησαυρό» της Ιαπωνίας, τον διάσημο καθηγητή του θεάτρου Καμπούκι, Tamasaburo Bando. Ο Bando πήρε υπό την προστασία του τον Ichinosuke και με την καθοδήγηση και παρότρυνσή του, ο Ichinosuke εμβάθυνε στην τεχνική των παραδοσιακών παραστατικών τεχνών της Ιαπωνίας, Buyoka. Κατά τη διάρκεια της μαθητείας του, επινόησε την καλλιτεχνική περσόνα του Ichinosuke Umekawa.
Μετά την τριετή εκπαίδευσή του, το ερμηνευτικό στυλ του Ichinosuke εξελίχθηκε περιλαμβάνοντας παραστάσεις χορού που συνδύαζαν την κλασική και τη σύγχρονη μουσική. Ο καλλιτέχνης παρουσίασε αυτές τις καινοτόμες παραστάσεις σε ναούς και μουσεία στην Ιαπωνία και το εξωτερικό. Το καλλιτεχνικό του εκτόπισμα ως ένας Buyoka έχει εξελιχθεί σημαντικά μέχρι σήμερα.
Το εργαστήριο: H Αρχαία Τραγωδία μέσα από τα μάτια της ιαπωνικής παραδοσιακής ορχηστικής τέχνης
Τα χαρακτηριστικά του κλασικού ιαπωνικού χορού που προέρχονται από παραδοσιακά ήδη θεάτρου όπως το Καμπούκι και το Νο, περιορίζουν την σκηνική εκφραστική υπερβολή, στοχεύοντας στην πεμπτουσία της υποκριτικής και μεταφέροντας το εσωτερικό συναίσθημα, την αντίληψη του χρόνου και τα βαθιά συναισθήματα μέσα από ελάχιστες κινήσεις.
Οι συμμετέχοντες θα προσεγγίσουν το αριστούργημα της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας, Οιδίπους Τύραννος, μέσω αποσπασμάτων της ομώνυμης όπερας του Στραβίνσκι, ιδωμένα υπό το πρίσμα του κλασικού ιαπωνικού χορού. Έτσι θα έχουν τη δυνατότητα να γνωρίσουν βιωματικά την ιστορία και το υπόβαθρό του, να εμβαθύνουν στην κατανόησή του και να διευρύνουν τον τρόπο σκέψης τους και τις υποκριτικές τους τεχνικές.
Το πρώτο βήμα στον κλασικό ιαπωνικό χορό είναι η εξοικείωση του μαθητευόμενου με τη Yukata (καλοκαιρινό κιμονό), κατόπιν η διδασκαλία των βασικών του κινήσεων και στη συνέχεια η πρακτική εξάσκηση του χορού. Στο τέλος του εργαστηρίου, οι συμμετέχοντες θα αξιοποιήσουν και τις τεχνικές που απέκτησαν σε μια σκηνική παρουσίαση.
