Σε μια περίοδο όπου ο αριθμός των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα βαίνει διαρκώς συρρικνωμένος, αίσθηση προκαλεί το γεγονός ότι τα ελληνικά ξενοδοχεία, μολονότι οι αφίξεις μειώθηκαν το 2012, διατήρησαν τα μεγέθη τους στον τομέα της απασχόλησης. Τούτο καταδεικνύει έρευνα πεδίου του ΙΤΕΠ, με θέμα : «Η απασχόληση στον τουριστικό τομέα», το οποίο αποτελεί το επιστημονικό όργανο του Ξ.Ε.Ε.
Ειδικότερα σύμφωνα με την ετήσια έρευνα πεδίου που πραγματοποιεί το Ινστιτούτο Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων, στην οποία φέτος συμμετείχαν 1.200 ξενοδοχειακές μονάδες, οριακή αύξηση ύψους 0,8% σημείωσε η συνολική απασχόληση στα ελληνικά ξενοδοχεία τον Αύγουστο του 2012 σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2011 ανερχόμενη στα 119.990 άτομα. Αντίθετα ποσοστιαία μείωση κατά 2,3%, εμφάνισε η συνολική απασχόληση τον Μάιο του 2012 συγκριτικά με την ίδια περίοδο του 2011 πέφτοντας στα 92.100 άτομα.
Όπως γίνεται εύκολα διακριτό την υψηλή περίοδο διευρύνεται ο αριθμός των απασχολούμενων στα ελληνικά ξενοδοχεία μολονότι ο τζίρος των μονάδων το 2012 σε σχέση με το 2011 απομειώνεται. Η πτώση στον αριθμό των απασχολούμενων τον Μάιο οφείλεται στο γεγονός ότι αρκετός αριθμός ξενοδοχείων δεν άνοιξαν καθόλου ή λειτούργησαν καθυστερημένα. Ενδεχομένως τα μεγέθη απασχόλησης στα ξενοδοχεία θα ήταν υψηλότερα αν δεν καταγραφόταν η δραματική πτώση στην κίνηση του εσωτερικού τουρισμού εξ αιτίας της οικονομικής ύφεσης, εξέλιξη που αποτυπώθηκε εντονότερα στους ορεινούς προορισμούς.
Περιφέρεια
Όπως υπογραμμίζει στην έρευνα του το ΙΤΕΠ, σε περιφερειακό επίπεδο, καταγράφεται υψηλή μείωση της απασχόλησης στις περιοχές που φιλοξενούν μεγάλο αριθμό Ελλήνων πελατών. Αντίθετα, σημειώνεται αύξηση της απασχόλησης στους παραδοσιακούς προορισμούς που εξυπηρετούν κατά κύριο λόγο αλλοδαπούς πελάτες. Η μεγαλύτερη μείωση σημειώθηκε στις περιοχές Ηπείρου – Θεσσαλίας με -31,5% το Μάιο και -21,3% τον Αύγουστο. Ακολούθησε η Πελοπόννησος, όπου η απασχόληση συρρικνώθηκε κατά 16% και η Αττική, όπου υπήρξε μείωση κατά 8,2% τον Αύγουστο.
Επισημαίνεται ότι η απασχόληση στα ξενοδοχεία της Αττικής μειώνεται συνεχώς από το 2008. Η φετινή σμίκρυνση του αριθμού του εργατικού δυναμικού έρχεται να προστεθεί σε μια αφύσικα υψηλή πτώση της απασχόλησης κατά 19,4% το 2011. Σημειώνεται εδώ ότι η περσινή μείωση σε μεγάλο βαθμό είχε προκληθεί εξαιτίας του γεγονότος ότι είχαν διακόψει τη λειτουργία τους αρκετές ξενοδοχειακές μονάδες στο κέντρο της πρωτεύουσας.
Η σημαντικότερη άνοδος της απασχόλησης μεταξύ 2011-12 καταγράφεται στην περιφέρεια της Μακεδονίας-Θράκης αγγίζοντας το +11,4%. Το προηγούμενο έτος είχε καταγραφεί πτώση της απασχόλησης κατά 8,56% στην εν λόγω περιοχή, λόγω των αρνητικών επιδόσεων που είχαν σημειώσει τα ξενοδοχεία της πόλης της Θεσσαλονίκης το 2011.Στην ουσία φέτος η απασχόληση στη συγκεκριμένη περιφέρεια επανήλθε στα επίπεδα του 2010.
Στην Κρήτη και τα Νησιά του Νοτίου Αιγαίου η απασχόληση αυξήθηκε για άλλη μια χρονιά και φέτος. Η περιφέρεια του Νοτίου Αιγαίου είναι η μόνη περιοχή, όπου διευρύνεται διαρκώς η απασχόληση από το 2008 και εντεύθεν. Σε αυτό έχει συμβάλλει αποφασιστικά η συνεχής επέκταση του αριθμού και κατ’ επέκταση δυναμικού των ξενοδοχείων υψηλών κατηγοριών.
Επίσης να σημειωθεί ότι το 2012 το ξενοδοχειακό δυναμικό της χώρας αυξήθηκε κατά 3.000 δωμάτια. Τα περισσότερα από αυτά προστέθηκαν στο δυναμικό του Νοτίου Αιγαίου, της Κρήτης και της Μακεδονίας – Θράκης. Μάλιστα δίχως την παρατηρούμενη αύξηση της απασχόλησης που οφείλεται στη λειτουργία των νέων μονάδων, ο αριθμός των εργαζομένων στα ελληνικά ξενοδοχεία θα είχε συρρικνωθεί κατά 1,3% επιπλέον το Μάιο, ενώ θα εμφάνιζε αρνητικό πρόσημο τον Αύγουστο.
Για άλλη μια χρονιά συνεχίστηκε η τάση συγκέντρωσης της τουριστικής δραστηριότητας στη νησιωτική χώρα.
Το 2008 πρώτη σε απασχόληση ήταν η Κρήτη, ενώ το 2012 είναι η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου. Αντίθετα έχει συρρικνωθεί πολύ το μερίδιο της Αττικής στη συνολική απασχόληση. Πέρυσι την είχε υποσκελίσει σε απόλυτους αριθμούς η Περιφέρεια Μακεδονίας – Θράκης, ενώ φέτος την ξεπέρασε και η περιοχή των Ιονίων Νήσων.
Ένα ενδιαφέρον και σχετικά πρωτόγνωρο φαινόμενο που παρατηρήθηκε κατά το 2012, είναι ο μεγάλος αριθμός μονάδων χαμηλών κατηγοριών που παρέμειναν κλειστές το μήνα Μάιο. Το 12,8% των ξενοδοχείων 1 αστέρος, το 10,3% των 2 αστέρων και το 6,9% των 3 αστέρων, δε λειτούργησαν καθόλου το Μάιο. Τα ξενοδοχεία των 4 και 5 αστέρων λειτουργούσαν στο σύνολό τους, αλλά και έτσι ακόμα τα κλειστά ξενοδοχεία αποτελούσαν το 4,3% του συνολικού δυναμικού της χώρας. Πρόκειται για ιδιαίτερα αρνητική εξέλιξη, καθώς φαίνεται πως η τουριστική περίοδος στα ξενοδοχεία της ηπειρωτικής χώρας είναι διαρκώς μειούμενη.
Αλλοδαποί
Αξιοσημείωτο στοιχείο που προκύπτει από την εξέλιξη της απασχόλησης είναι ότι το 2012 συρρικνώθηκε αισθητά ο αριθμός των αλλοδαπών που εργάζονται στα ελληνικά ξενοδοχεία.
Τον Μάιο του 2012 το ποσοστό των αλλοδαπών εργαζομένων περιορίστηκε στο 20,48% και τον Αύγουστο στο21,42% του συνόλου των απασχολουμένων. Συγκριτικά με το 2011, ο αριθμός των αλλοδαπών εργαζομένων μειώθηκε κατά 7,3% το Μάιο και κατά 8,4% τον Αύγουστο. Η υψηλότερη μείωση στην απασχόληση αλλοδαπών καταγράφεται στα ξενοδοχεία της ηπειρωτικής χώρας των μεσαίων κατηγοριών. Αύξηση του ποσοστού εμφανίζεται μόνο στα ξενοδοχεία χαμηλών κατηγοριών του Νοτίου Αιγαίου και της Κρήτης. Η έρευνα του ΙΤΕΠ διαπιστώνει ότι στις τοπικές κοινωνίες λειτουργούν τα αντανακλαστικά της κοινωνικής αλληλεγγύης. Δηλαδή ξενοδόχοι στηρίζουν την απασχόληση των νέων που κατάγονται από την περιοχή τους, αψηφώντας την αναγκαιότητα για περιορισμό του λειτουργικού κόστους των επιχειρήσεών τους.
