Κυρά μου Φλεβαριώτισσα, έβγα απ’ το θρονί σου,
Κι όσοι και αν είμαστε(ν) εδώ να δώσεις την ευχή σου
Όσοι και αν είμαστε(ν) εδώ, όλοι είναι μαζεμένοι,
Του χρόνου να ξανάρθομεν πιο καλοκαρδισμένοι.
Και έτσι γίνεται κάθε χρόνο. Την 1 του Φλεβάρη, οι Αστυπαλίτες «ξανάρχονται» για να γιορτάσουν την Παναγιά τους την θαυματουργή, την Φλεβαριώτισσα. Και δεν είναι μόνο οι κάτοικοι του νησιού. Όπου και να βρίσκονται, κρατούν ανοικτή την ημερομηνία αυτή για να συμμετέχουν στις εκδηλώσεις του πιο γνωστού νησιώτικου πανηγυριού του Ν. Αιγαίου μέσα στην καρδιά του χειμώνα. Το τελετουργικό διατηρείται αναλλοίωτο για χρόνια! Με σεβασμό στα θρησκευτικά ήθη και έθιμα διατηρούν την παράδοση και την πολιτισμική ταυτότητα της Αστυπάλαιας, ζωντανή, μεταλαμπαδεύοντάς την η μία γενιά στην άλλη, δημιουργώντας έτσι την προϋπόθεση για τη διάσωσή της στο χρόνο.
Τα πανηγύρια στο νησί αποτελούν ένα σπουδαίο πολιτιστικό στοιχείο καθώς περιλαμβάνουν δράσεις και τελετουργίες που θα ήταν λάθος να τα δούμε απλώς ως γιορτή ή ξεφάντωμα. Το θρησκευτικό μέρος συνδέεται με φάσεις της κοινωνικής ζωής, τον χορό το τραγούδι, την μουσική, τα όργανα, το γλέντι, το φαγοπότι, την συνάθροιση, τη συνεργασία για την προετοιμασία και την πετυχημένη διεξαγωγή του.
Αποφασίστε, λοιπόν, αυτή τη χρονιά ένα ταξίδι γεμάτο αυθεντικές εμπειρίες και νιώστε μέρος αυτής της γιορτής.
Το Μοναστήρι της Παναγίας Φλεβαριώτισσας, 6χλμ ΒΔ της Χώρας, είναι ένα συγκρότημα που αποτελείται από τον κυρίως ναό και μία σειρά χαμηλά βοηθητικά κτίσματα που σχηματίζουν περίβολο και χρησιμοποιούνται κατά την διάρκεια της γιορτής της μονής- στο πανηγύρι. Καθώς περιεργάζεστε την αυλή του μοναστηριού θα σας έρθουν εικόνες αρχαίων λατρευτικών διαδικασιών.
Ο κατάλευκος ναός σε κυκλαδίτικο ύφος είναι σταυροειδής καμαροσκέπαστος με τρούλο. Ο τελευταίος στηρίζεται σε γοτθικά τόξα. Αξίζει να δείτε το ξυλόγλυπτο τέμπλο όπως και τη σπηλιά στο βόρειο τείχος που διαμορφώθηκε σε παρεκκλήσι, καθώς εδώ αφηγείται ο τοπικός θρύλος ότι βρέθηκε θαυματουργή εικόνα της Θεοτόκου.
Σύμφωνα με την παράδοση, η εικόνα βρέθηκε μ’ ένα καντήλι αναμμένο μπροστά της, από έναν τσοπάνη που στάβλιζε εκεί τα πρόβατά του. Έκπληκτος αποφασίζει να την πάρει και να την μεταφέρει στην Χώρα. Την επόμενη το βράδυ, επιστρέφει και βρίσκει την εικόνα στο ίδιο μέρος και την ξαναμεταφέρει στην Χώρα. Αυτό συνέβη αρκετές φορές, μέχρι που πάρθηκε η απόφαση να χτιστεί η εκκλησία σ’αυτό το σημείο.
Η προετοιμασία της γιορτής ξεκινά από την προπαραμονή όπου ετοιμάζονται όλα τα παραδοσιακά φαγητά όπως τα γιαπράκια, τα πουγκιά, οι λαμπρόπιτες. Στις αυλές έχουν κιόλας καταφθάσει τα αρνάκια, προσφορές των τσοπάνηδων του νησιού, όπως άλλωστε σε προσφορές όλων των κατοίκων στηρίζεται η συγκέντρωση των μεγάλων ποσοτήτων των υλικών, για τα παραδοσιακά εδέσματα του πανηγυριού.
Οι ντόπιες μαγείρισσες, με κέφι και μαστοριά τυλίγουν τα γιαπράκια για να ταΐσουν πάνω από 300 άτομα που θα συμμετέχουν στο πανηγύρι, τραγουδώντας παραδοσιακά τραγούδια μαζί και το τραγούδι της γιορτής. οι μεζέδες θα μεταφερθούν το απόγευμα της παραμονής, λίγο πριν τον εσπερινό στο μοναστήρι, όπου οι Αστυπαλίτισσες έχουν φροντίσει για τον στολισμό της εκκλησίας και της εικόνας.
Οι ξυλόφουρνοι θα ανάψουν για το ψήσιμο του λαμπριανού, του αρνιού που γεμίζεται με συκωτάκια, τσιγαρισμένο κρεμμύδι, μπαχάρια και ρύζι, ενώ όλοι αδημονούν να φτάσει η ώρα μετά τον εσπερινό, όπου τα μέλη της επιτροπής για την οργάνωση του πανηγυριού σερβίρουν τους προσκεκλημένους. Το κρασί γεμίζει τα ποτήρια, το τραγούδι και ο χορός ξεκινούν μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες.
Αξίζει να ανακαλύψετε την αυθεντική, παραδοσιακή όψη της Αστυπάλαιας με όλες σας τις αισθήσεις σε ένα ταξίδι που θα μείνει χαραγμένο στη μνήμη σας!
