Η 14η documenta, η σημαντικότερη έκθεση σύγχρονης τέχνης στον κόσμο, το 2017 θα γίνει στην Αθήνα και το Κάσελ. Αντιδρά η τοπική κοινωνία του Κάσελ.
Την προηγούμενη εβδομάδα ο νέος διευθυντής της documenta, ο 44χρονος Πολωνός Άνταμ Τσίμτσικ, ανακοίνωσε πως η επόμενη documenta δεν θα γίνει μόνο στο Κάσελ αλλά και στην Αθήνα. Τα εγκαίνια θα γίνουν στην Αθήνα τον Απρίλιο του 2017 και τον Ιούνιο θα ακολουθήσει το Κάσελ.
«Μαθαίνοντας από την Αθήνα», είναι ο προσωρινός τίτλος που επέλεξε, ο 44χρονος καλλιτεχνικός διευθυντής Άνταμ Τσίμτσικ, στην 14η documenta, την σημαντικότερη έκθεση σύγχρονης τέχνης που γίνεται κάθε πέντε χρόνια στο Κάσελ της Γερμανίας.
Μια είδηση που προκαλεί κάτι παραπάνω από έκπληξη αν σκεφθεί κανείς μάλιστα πως η Αθήνα θα είναι απολύτως ισότιμη με το Κάσελ. Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία του θεσμού που θα συμβεί κάτι τέτοιο. Η εκπρόσωπος τύπου της Documenta Χενριέτε Γκάλους, μιλώντας στην Μαρία Ρηγούτσου, αρθρογράφο της Deutsche Welle, δήλωσε σχετικά: «Αυτό είναι το σχέδιο του σημερινού καλλιτεχνικού διευθυντή της Documenta και με αυτό το σχέδιο έθεσε υποψηφιότητα και κέρδισε. Σχετίζεται με την ιστορική διαδρομή της documenta και τους στόχους που είχε θέσει ο ιδρυτής της Άρνολντ Μπόντε το 1955. Η καταγραφή δηλαδή της πολιτικής κατάστασης, μια ρεαλιστική καταγραφή».
Να μάθουμε ο ένας από τον άλλο….
Ο καλλιτεχνικός διευθυντής Άνταμ Τσίμτσικ επέλεξε τη Σχολή Καλών Τεχνών του Κάσελ για να παρουσιάσει την 15μελή ομάδα που θα τον στηρίζει. Ανάμεσά τους βρίσκονται η επιμελήτρια και διευθύντρια της Kunsthalle Athena Μαρίνα Φωκίδη, ο δημοσιογράφος Φοίβος Σακαλής και η επιμελήτρια Κατερίνα Τσέλου.
Για την συνεργασία Αθήνας και Κάσελ, η Χενριέτε Γκάλους λέει:«Βρισκόμαστε σε ένα πολύ πρώιμο στάδιο. Θέλουμε να κάνουμε πολλές συζητήσεις ακόμα με πολλούς καλλιτέχνες μέσα στο πλαίσιο που έχουμε θέσει. Ο στόχος του Άνταμ Τσίμτσικ είναι να υπάρξει μια πολύ ανοιχτή διαδικασία επικοινωνίας όπου ο ένας μαθαίνει από τον άλλο. Μια επικοινωνία ανάμεσα στον κόσμο στην Αθήνα και στον κόσμο στο Κάσελ και γι αυτό ξεκινήσαμε νωρίς».
Ο Άνταμ Τσίμτσικ δηλώνει πως δεν επιθυμεί η δική του documenta να πέσει σαν ufo, να αιφνιδιάσει ή να ξενίσει τους κατοίκους της Αθήνας, αλλά θέλει να προηγηθεί μια μακρόχρονη συνεργασία με τους τοπικούς θεσμούς. Όσο για τον τίτλο του «Μαθαίνοντας από την Αθήνα» δηλώνει πως στόχος είναι να δούμε και να μάθουμε πως η αλληλεγγύη και οι μηχανισμοί επιβίωσης βοηθούν στην κρίση. Τον πολωνό επιμελητή ενδιαφέρουν πρωτοβουλίες πολιτών, κοινότητες και κάθε τι νέο που συμβάλλει στο να ξεπεραστεί η κρίση.
Αντιδράσεις από την τοπική κοινωνία του Κάσελ
H ανακοίνωση ότι η documenta θα εγκαινιαστεί στην Αθήνα και όχι στο Κάσελ προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις στην τοπική κοινωνία.
«Δεν θα επιτρέψουμε να μας πάρει η Αθήνα την documenta μας» δήλωσε πριν από μερικές μέρες ο Νόρμπερτ Βετ, επικεφαλής της χριστιανοδημοκρατικής ομάδας στο δημοτικό συμβούλιο της πόλης του Κάσελ. Η μικρή γερμανική επαρχιακή πόλη γίνεται κάθε πέντε χρόνια το κέντρο της παγκόσμιας σύγχρονης τέχνης. Για πολλούς είναι η σημαντικότερη έκθεση στον κόσμο στον τομέα της, μπροστά ακόμα και από την πιο γνωστή στο ευρύτερο κοινό, Biennale της Βενετίας.
«Η documenta είναι σήμα κατατεθέν του Κάσελ, με έδρα το Κάσελ και κύριο εκθεσιακό τόπο επίσης το Κάσελ».
«Δεν έχουμε αντίρρηση η έκθεση να γίνεται επιπροσθέτως και σε έναν άλλο τόπο, αλλά αυτό που ο κ. Τσίμτσικ τώρα σχεδιάζει είναι ότι η documenta θα εγκαινιαστεί στην Αθήνα και ότι θα ξεκινήσει στο Κάσελ ένα μήνα αργότερα. Έτσι κανείς θα αποκομίσει την εντύπωση πως η έδρα της documenta δεν είναι το Κάσελ αλλά η Αθήνα. Δεν έχουμε αντίρρηση να υπάρχουν άλλοι μικρότεροι εκθεσιακοί χώροι, αλλά ο κύριος τόπος της έκθεσης θα πρέπει να παραμείνει το Κάσελ, όπως γίνεται και με την Biennale στη Βενετία».
Η Αθήνα δεν θα «κλέψει» μόνο δόξα αλλά και τουρίστες
Δεν είναι η πρώτη φορά πάντως που η documenta βγαίνει έξω από τα σύνορα του Κάσελ. Ήδη η προκάτοχος του Άνταμ Τσίμτσικ, η βουλγαρικής καταγωγής Καρολάιν Κρίστοφ Μπακάρτσιεφ είχε μεταφέρει τμήματα της έκθεσης στο Κάιρο και στην Καμπούλ, ωστόσο για πρώτη φορά στην ιστορία του θεσμού μια ξένη πόλη γίνεται ισότιμος εταίρος.
Πέρα όμως από τη δόξα που θα «κλέψει» η Αθήνα θα πάρει και ένα σημαντικό κομμάτι από τα έσοδα που προκύπτουν από τους τουρίστες και αυτό δεν αρέσει καθόλου στην Ένωση Εμπόρων της πόλης του Κάσελ, οι οποίοι δηλώνουν εξοργισμένοι και απογοητευμένοι. Ο Νόρμπερτ Βετ κατανοεί τη θέση τους:
«Αυτός ο ρυθμός των πέντε χρόνων που γίνεται η documenta μας δίνει μια μεγάλη ώθηση στις διανυκτερεύσεις. Τον επόμενο χρόνο από αυτόν που γίνεται η documenta υπάρχει μια μικρή πτώση μετά πάλι μια άνοδος και αυτό είναι σημαντικό για τον τουρισμό μας».
Ο Χριστιανοδημοκράτης πολιτικός σπεύδει πάντως να διευκρινίσει ότι πίσω από τις δηλώσεις του δεν κρύβεται οποιοδήποτε ξενοφοβικό υπόβαθρο ή μη αποδοχή του διεθνούς χαρακτήρα της έκθεσης. Αντίθετα δηλώνει ευρωπαϊστής και ότι αγαπάει πολύ την Αθήνα.
Πηγή: Deutsche Welle
