Την περιοδική έκθεση του Διαχρονικού Μουσείου Λάρισας «Η Επιστροφή των Μουσών. Λόγιοι, έμποροι και καλλιτέχνες στη Θεσσαλία τις παραμονές της Επανάστασης του 1821» εγκαινίασε χθες το απόγευμα η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, στο πλαίσιο της περιοδείας της στη Μαγνησία και τη Λάρισα. Η έκθεση αποτελεί αφιέρωμα στα 200 χρόνια από την έναρξη του Αγώνα και παρουσιάζει την τέχνη στη Θεσσαλία κατά τις τελευταίες δεκαετίες πριν από την Επανάσταση.
Στον χαιρετισμό της, η Λίνα Μενδώνη ανέφερε τα εξής:
«Δίχως αμφιβολία, γεννά σε όλους μας μεγάλη χαρά και ικανοποίηση το γεγονός ότι μετά από μια μακρά περίοδο περιορισμών και αναγκαστικής αποστασιοποίησης, μπορούμε σήμερα να βρισκόμαστε και πάλι μαζί – έστω και υπό κάποιους όρους– εδώ στη Λάρισα, στο χώρο του Διαχρονικού Μουσείου, με αφορμή τα εγκαίνια της περιοδικής έκθεσης «Η Επιστροφή των Μουσών. Λόγιοι, έμποροι και καλλιτέχνες στη Θεσσαλία τις παραμονές της Επανάστασης του 1821».
Την τελευταία διετία, το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού έχει αναπτύξει και πάλι μια ιδιαίτερα γόνιμη και παραγωγική συνεργασία με την Περιφέρεια Θεσσαλίας και τον Περιφερειάρχη κ. Κώστα Αγοραστό, καθώς και όλες τις τοπικές αυτοδιοικητικές Αρχές, η οποία μας έχει επιτρέψει να κινητοποιήσουμε τις κοινές μας δυνάμεις και να αξιοποιήσουμε όλες τις διαθέσιμες πηγές χρηματοδότησης, προκειμένου να προχωρήσουμε πολλά και σημαντικά έργα. Ενδεικτικά μόνο αναφέρω τις εργασίες αναστήλωσης του αρχαίου θεάτρου, που βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη για πρώτη φορά με ορατό ορίζοντα παράδοσης του έργου, ενώ παράλληλα προχωρούν και οι διαδικασίες για τη συνολική ανάπλαση του περιβάλλοντος χώρου.
Ενταγμένα στο τρέχον ΕΣΠΑ, έργα σε πολύτιμα και πολυάριθμα μνημεία, ξεκινώντας τα κάστρα της Βελίκας και των Φαρσάλων, τον Τεκέ του Χασάν Μπαμπά στα Τέμπη, το Ναό του Αγίου Γεωργίου Αμπελακίων, το Αρχοντικό Γεωργίου Σβάρτς και τις Μονές Αγίων Θεοδώρων Ραψάνης και Αγίου Δημητρίου στο Στόμιο, ενώ ειδική μέριμνα έχει ήδη ληφθεί για τη χρηματοδότηση της αποκατάστασης των μνημείων που επλήγησαν από τον πρόσφατο σεισμό του περασμένου Μαρτίου.
Όλα αυτά, έργα προστασίας και ανάδειξης της πολιτιστικής κληρονομιάς έχουν ως στόχο να αναβαθμίσουν το μνημειακό κεφάλαιο, να δημιουργήσουν τις πολιτιστικές υποδομές που θα φιλοξενήσουν και θα υποστηρίξουν τις δράσεις Πολιτισμού, να εμπλουτίσουν τους πόλους τουριστικής έλξης, και κατ’ επέκταση να συνεισφέρουν στη συνολική κοινωνική και οικονομική ανάκαμψη και ανάπτυξη, τόσο της πόλης της Λάρισας, όσο και ολόκληρης της Περιφέρειας Θεσσαλίας στη μετά την υγειονομική κρίση εποχή.
Το Διαχρονικό Μουσείο της Λάρισας αποτελεί ένα εξόχως χαρακτηριστικό παράδειγμα επιτυχούς επένδυσης σε πολιτιστικές υποδομές, καθώς εκτός από θεματοφύλακα της υλικής πολιτιστικής κληρονομιάς στην ιστορική της εξέλιξη, αποτελεί πλέον ένα κεντρικό σημείο αναφοράς της ευρύτερης πνευματικής, καλλιτεχνικής και κοινωνικής ζωής της πόλης, φιλοξενώντας ένα μεγάλο εύρος δραστηριοτήτων. Ανάμεσα σε αυτές και πολλές εξαιρετικά επιτυχημένες και δημοφιλείς περιοδικές εκθέσεις, όπως αυτή με τίτλο «Ειδώλιο. Ένας κόσμος σε μικρογραφία. Θεσσαλία και Μακεδονία», που επιστεγάστηκε και από διεθνή βράβευση του σχετικού συνοδευτικού βίντεο, συνεχίζεται και φέτος πλαισιωμένη πλέον και από εικαστική εγκατάσταση σύγχρονης τέχνης. Όλο αυτό δείχνει τις πρωτοβουλίες που έχει αναπτύξει η Εφορεία Αρχαιοτήτων Λάρισας, εδώ, στο Διαχρονικό Μουσείο.
Απόψε ανοίγει τις πύλες τις στο κοινό μία ακόμη σημαντική έκθεση, η οποία εντάσσεται στο πλαίσιο των επετειακών εκδηλώσεων για τη συμπλήρωση 200 ετών από την έναρξη της Επανάστασης του 1821. Ενα καθοριστικό γεγονός της νεότερης ελληνικής ιστορίας, αλλά και της πολιτιστικής παράδοσης. Ο αγώνας για την ελευθερία δεν υπήρξε ένα ξαφνικό και αυθόρμητο ξέσπασμα πατριωτισμού, αλλά το ιστορικό επιστέγασμα μιας μακράς πορείας αφύπνισης, επαναπροσδιορισμού και δυναμικής έκφρασης της κοινής εθνικής συνείδησης των Ελλήνων.
Η συνειδητοποίηση και ο ενστερνισμός μιας συλλογικής εθνικής – ιστορικής και πολιτισμικής – ταυτότητας ήταν το αποτέλεσμα μιας διαδικασίας εξέλιξης και μετασχηματισμού, που συντελέστηκε σταδιακά και σε πολλά επίπεδα – στο γνωστικό, στο συναισθηματικό και στο συμβολικό – και κατά τις τελευταίες δεκαετίες πριν από την επίσημη έναρξη της Επανάστασης επηρεάστηκε καθοριστικά από τα μεγάλα διεθνή γεγονότα και τα πνευματικά, ιδεολογικά και κοινωνικοπολιτικά ρεύματα και κινήματα της εποχής: την Αμερικανική και τη Γαλλική Επανάσταση, τον Ευρωπαϊκό Διαφωτισμό, το Ρομαντισμό και τις νέες φιλελεύθερες και ανθρωπιστικές ιδέες που διαδίδονταν δυναμικά στην Ευρώπη. Ιδέες, γνώσεις και εμπειρίες, τις οποίες ένας σημαντικός αριθμός Ελλήνων της διασποράς, άνθρωποι της επιστήμης, της διανόησης, της πολιτικής και του εμπορίου, που ζούσαν και δραστηριοποιούνταν στη Δύση, μεταλαμπάδευσαν στο υπόδουλο Γένος. Οι εκπρόσωποι αυτοί του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, διαμόρφωσαν την πίστη ότι η εθνική αναγέννηση των Ελλήνων προϋπέθετε την πνευματική τους αναγέννηση μέσω της παιδείας και της επανασύνδεσης με την αρχαία κληρονομιά, τις οποίες επίσης υπηρέτησαν με ζήλο.
Τα αποτελέσματα αυτής της συνολικής αναγέννησης και αναμόρφωσης καθίστανται κατά τις τελευταίες προεπαναστατικές δεκαετίες ευδιάκριτα τόσο στη λόγια, όσο και στην εκκλησιαστική και στη λαϊκή τέχνη και τη λογοτεχνία των υπόδουλων Ελλήνων, σε όλες τις εκφάνσεις, αντανακλώντας την ισχυρή πλέον εθνική τους συνείδηση και προμηνύοντας την επερχόμενη εθνεγερσία. Σε αυτό ακριβώς το εξαιρετικά ενδιαφέρον από κάθε άποψη θέμα εστιάζει η έκθεση, την οποία οργάνωσε το Διαχρονικό Μουσείο, δηλαδή η Εφορεία Αρχαιοτήτων Λάρισας, αξιοποιώντας τεκμήρια και στοιχεία που παρέχουν έργα ζωγραφικής, εκκλησιαστικής τέχνης, εκδόσεις και κειμήλια από την περιοχή της Θεσσαλίας.
Για αυτή τη σημαντική αυτή πρωτοβουλία, αλλά και για την εργώδη προσπάθεια του άρτιου σχεδιασμού και διοργάνωσης αυτής της έκθεσης, θα ήθελα να εκφράσω θερμά συγχαρητήρια προς όλους τους συντελεστές, στο πρόσωπο της Προϊσταμένης της Εφορείας Σταυρούλας Σδρόλια. Αντανακλά το ευχαριστώ στο σύνολο του προσωπικού της Εφορείας, και ασφαλώς σε όσους συνέδραμαν επίσης καθοριστικά παραχωρώντας πολύτιμα κειμήλια από τις συλλογές τους: πρωτίστως τις Μητροπόλεις Λαρίσης και Τυρνάβου και Ελασσώνος, καθώς και τη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Λάρισας «Κωνσταντίνος Κούμας», τη Δημοτική Βιβλιοθήκη Τυρνάβου, το Μουσείο Μπενάκη, τη Συλλογή Ευθύμιου και Χαράλαμπου Δογάνη Αμπελακίων. Σε όλους, θερμές ευχαριστίες. Χωρίς τη συμβολή όλων, η έκθεση δεν θα είχε πραγματοποιηθεί.
Κλείνω με κάτι, το οποίο θα πρέπει να ενστερνιστούμε όλοι: κανείς πια δεν είναι μόνος. Και μέσα από την κρίση της πανδημίας αυτό έγινε περισσότερο συνείδηση απ’ όλους. Χρειαζόμαστε συνεργασίες και συνέργειες σε όλα τα επίπεδα. Το χρωστάμε στις επόμενες γενιές, το χρωστάμε σε αυτή την πατρίδα. Σας ευχαριστώ».
Η τέλεση των εγκαινίων έγινε από τον Μητροπολίτη Λαρίσης και Τυρνάβου Ιερώνυμο και τον Μητροπολίτη Ελασσόνας Χαρίτωνα, παρουσία του Περιφερειάρχη Θεσσαλίας Κώστα Αγοραστού, του δημάρχου Λαρισαίων Απόστολου Καλογιάννη, και των βουλευτών Μάξιμου Χαρακόπουλου, Χρήστου Κέλλα, Στέλλας Μπίζιου και Ευαγγελίας Λιακούλη.
Νωρίτερα, χθες το απόγευμα, η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού συναντήθηκε με τον Δήμαρχο Απόστολο Καλογιάννη, προκειμένου να συζητήσουν την πορεία έργων Πολιτισμού στην πόλη, ενώ στη συνέχεια επισκέφθηκε το Λαογραφικό Μουσείο Λάρισας και την έκθεση «ΕΠΑΝΑCYΣΤΑΣΗ ’21: ΘΕΣΣΑΛΙΑ».
