“Κρίσιμο ζήτημα και ως εκ τούτου παράγοντας αρνητικής θέσης για το νέο σχέδιο η πρόβλεψη δυνατοτήτων εκσυγχρονισμού και εμπλουτισμού των εγκαταστάσεων και υπηρεσιών του υφιστάμενου ξενοδοχειακού δυναμικού χωρίς αποκλεισμούς, καθώς ο τουρισμός απευθύνεται σε όλες τις εισοδηματικές κατηγορίες πληθυσμού”, τονίζει στις παρατηρήσεις του για το νέο χωροταξικό Σχεδιασμό το Ξ.Ε.Ε.
Επίσης, το ΞΕΕ είναι αντίθετο με την αύξηση των ορίων αρτιότητας για την εκτός σχεδίου δόμηση, διότι περιορίζει την ανάπτυξη μικρών καταλυμάτων οικογενειακής μορφής που προσιδιάζουν σε περιοχές ιδιαίτερου χαρακτήρα και αναδεικνύουν την τοπική τους ταυτότητα.
Δείτε το πλήρες κείμενο των παρατηρήσεων του ΞΕΕ
«………………………………………………………………………………………………………………..»
ΘΕΜΑ: Παρατηρήσεις Ξ.Ε.Ε επί του σχεδίου αναθεώρησης του Ειδικού Πλαισίου
Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό.
Η αναθεώρηση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τον Τουρισμό έρχεται, σύμφωνα με τη σχετική εισήγηση της αρμόδιας Υπηρεσίας του ΥΠΕΚΑ, να θεραπεύσει ελλείμματα, ασάφειες και αστοχίες του ισχύοντος πλαισίου και να προτείνει ένα νέο μακροχρόνιο πρότυπο χωρικής ανάπτυξης για τον τουρισμό, λαμβανομένων υπόψη και των ιδιαίτερων συνθηκών που έχει διαμορφώσει η δημοσιονομική κρίση.
Με το νέο σχέδιο Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου (ΕΧΠ) εισάγονται πολλές βελτιώσεις σε σχέση με το υφιστάμενο πλαίσιο, εντούτοις θα μπορούσε να προηγηθεί χρονικά, ένα στάδιο διαβούλευσης και ενημέρωσης, καθώς και η τήρηση της προϋπόθεσης για εκτίμηση της εφαρμογής και των επιπτώσεων του προηγούμενου χωροταξικού, καθώς και της έγκρισης της ΣΜΠΕ.
Το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο της Ελλάδος, μετά από διαβούλευση με τα μέλη του σε όλη την Ελλάδα με βάση το προταθέν σχέδιο ειδικού χωροταξικού πλαισίου, καταθέτει στη διαβούλευση τα κυριότερα σημεία και παρατηρήσεις που προέκυψαν και είναι τα παρακάτω:
1. Το νέο σχέδιο ΕΧΠ προϋποθέτει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση του χωροταξικού σχεδιασμού του τουρισμού, η οποία να δημιουργεί συνεκτικότητα σε συνάρτηση με την αναγκαία αναδιάρθρωση της προσφοράς και να μην ανατρέπει τις ισορροπίες που είναι απαραίτητες για τη βιωσιμότητα του τουριστικού προορισμού ως συνόλου: φυσικοί πόροι, υποδομές, υφιστάμενος οικονομικός ιστός, κοινωνία. Οι κρίσιμες οικονομικές συνθήκες, που βιώνει και θα συνεχίσει να βιώνει η χώρα μας και τα επόμενα χρόνια, έχουν εκ των πραγμάτων αισθητές επιπτώσεις σε όλο το φάσμα του φυσικού και ανθρωπογενούς αποθέματος στους προορισμούς, γεγονός που πιστεύουμε ότι θα πρέπει να αποτελέσει μια από τις κύριες παραμέτρους του σχεδιασμού.
2. Κύριοι πυλώνες του χωροταξικού σχεδιασμού είναι ήδη θεσμοθετημένα αναπτυξιακά εργαλεία, τα οποία εστιάζονται στη μεγέθυνση του καταλυματικού δυναμικού. Επειδή η προώθηση αυτών των νέων μορφών καταλυμάτων συνεπάγεται εκ των πραγμάτων σημαντική φόρτιση των φυσικών πόρων και των υποδομών, προτείνουμε να θεσμοθετηθεί με αντικειμενικά κριτήρια η φέρουσα ικανότητα της κάθε περιοχής, ώστε μέσω των περιφερειακών χωροταξικών να υπάρξει η κατάλληλη εξειδίκευση, που θα υποδεχθεί με τη δέουσα νομική και περιβαλλοντική ασφάλεια αυτής της κατηγορίας τις επενδύσεις.
3. Η προώθηση των οργανωμένων υποδοχέων και σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων με το καταληκτικό ήπιας ανάπτυξης με πιο αυστηρούς όρους δόμησης και την προϋπόθεση της λειτουργικής διασύνδεσής τους με στοιχεία της περιοχής παραμένει μέχρι σήμερα ως μορφή και περιεχόμενο, δυσδιάκριτη και όχι απολύτως ξεκάθαρη, με συνέπεια να μην μπορεί να εκτιμηθεί ως προς τη συνεισφορά της στην ήπια ανάπτυξη μιας περιοχής.
4. Θεωρούμε απαραίτητο, στον νέο σχεδιασμό να προβλεφτεί, ο παράγων της μεγάλης ρευστότητας που χαρακτηρίζει τον τουριστικό τομέα σε διεθνές επίπεδο, με αποτέλεσμα, λόγω της συχνής διαμόρφωσης νέων τουριστικών τάσεων και αναγκών, η τουριστική ζήτηση να μεταλλάσσεται διαρκώς, προσανατολιζόμενη σε νέα ειδικά ενδιαφέροντα, για τα οποία είναι απαραίτητο στο νέο χωροταξικό σχεδιασμό να προβλέψουμε την δυνατότητα για τις όποιες προσαρμογές απαιτηθούν στο μέλλον.
5. Δεν προσεγγίζεται με τον κατάλληλο βηματισμό η εμπλοκή των υφιστάμενων επιπέδων σχεδιασμού, ώστε να διασφαλίζεται η υπεύθυνη συμμετοχή των περιφερειακών και τοπικών κοινοτήτων. Δεδομένου ότι τα όρια του χάρτη είναι ασαφή, είναι απαραίτητο να συγκεκριμενοποιηθούν, με την ένταξη συντεταγμένων, μετά από διαβούλευση με τους δήμους.
6. Η διατήρηση της φυσικής και πολιτιστικής πολυμορφίας των νησιωτικών τουριστικών προορισμών απαιτεί διαφοροποιημένη προσέγγιση ανάλογα με το επίπεδο οικιστικής ανάπτυξης, την ευαισθησία των οικοσυστημάτων και τη θέσπιση προστατευτικού ορίου για την ίδρυση σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων και οργανωμένων υποδοχέων ανάλογα με τη γεωγραφική έκταση του νησιού με δικλείδα αποκλεισμού τα νησιά με επιφάνεια μέχρι 70 τχλμ. Για περαιτέρω διασφάλιση της τήρησης των όρων προστασίας του περιβάλλοντος, οι επενδύσεις αυτού του τύπου θα πρέπει να προωθούνται με προεδρικά διατάγματα που υπόκεινται στον έλεγχο του Συμβουλίου της Επικρατείας.
7. Η επικέντρωση μόνο στα υψηλής κατηγορίας καταλύματα ( 4 και 5 αστέρων) με τον αποκλεισμό δημιουργίας καταλυμάτων 3 αστέρων και συγχρόνως χωρίς την πρόβλεψη δυνατότητας εκσυγχρονισμού και αναβάθμισης των χαμηλής κατηγορίας καταλυμάτων, παραβλέπει την τουριστική πραγματικότητα, ότι ο τουρισμός απευθύνεται σε όλες τις κατηγορίες εισοδημάτων και σε πληθυσμό με διαφορετικά δημογραφικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά που επιλέγουν αντίστοιχα καταλύματα : από τους νέους που καταλύουν σε ξενώνες νεότητας, τους κοινωνικούς τουρίστες που επιλέγουν καταλύματα με πιο χαμηλές τιμές, τα άτομα με αναπηρία που έχουν ανάγκη ειδικές προδιαγραφές πρόσβασης, τους τουρίστες τρίτης ηλικίας με απαιτήσεις για διατήρηση καλής φυσικής κατάστασης ή την πελατεία του ιατρικού τουρισμού που αναζητά πιστοποιημένα ξενοδοχεία κ.ο.κ. Η ποιότητα δηλαδή δεν ταυτίζεται με την πολυτέλεια, αλλά με την ικανοποίηση των αναγκών κάθε κατηγορίας τουριστών.
8. Η αναβάθμιση των υφιστάμενων καταλυμάτων με τον εμπλουτισμό των παρεχομένων υπηρεσιών τους με την προσθήκη εγκαταστάσεων ειδικής τουριστικής υποδομής αλλά και νέων δωματίων αναβαθμισμένων υπηρεσιών, πρέπει να ενθαρρύνεται με κάθε τρόπο, διότι διαφοροποιεί όχι μόνο το συγκεκριμένο ξενοδοχειακό προϊόν , αλλά έχει θετική επίπτωση στο σύνολο του προορισμού. Με αυτή την οπτική θεωρούμε απαραίτητη τη σχετική πρόβλεψη στο νέο ΕΧΠ , ώστε να παρέχεται η δυνατότητα να ισχύουν οι ίδιοι όροι αρτιότητας του γηπέδου του χρόνου έκδοσης της οικοδομικής αδείας αποκλειστικά για την επέκταση και αναβάθμιση λειτουργούντων καταλυμάτων, καθώς και κατασκευή ειδικής τουριστικής υποδομής.
9. Είναι αναγκαίο να ληφθεί υπόψη η ιδιομορφία του κάθε προορισμού, διότι υπάρχουν περιοχές με υπεραναπτυγμένη τουριστικά παράκτια ζώνη και υπανάπτυκτη ορεινή ζώνη, η οποία είναι πρόσφορη για θεματικές μορφές τουρισμού. Πιστεύουμε ότι δεν πρέπει στρατηγικά να αποκλείεται, ως αποκλειστικά προσανατολισμένη προς την παρούσα τουριστική τάση και κατεύθυνση, η μελλοντική μεταστροφή ενός προορισμού προς κάποιες θεματικές μορφές τουρισμού, για τις οποίες εν δυνάμει διαθέτει τα απαραίτητα χαρακτηριστικά και προϋποθέσεις για την ανάπτυξή τους.
10. Ασάφεια των κριτηρίων στην κατάταξη των διαφόρων περιοχών στην ίδια κατηγορία παρατηρείται όχι μόνο στα νησιά, αλλά και στις άλλες κατηγορίες, όπως στις περιοχές ιδιαίτερου χαρακτήρα, όπου τα παραλιακά χωριά του Πηλίου εντάσσονται στην ίδια κατηγορία μαζί με τα Ζαγοροχώρια, τη Μάνη και τις Καστροπόλεις της Χίου, γεγονός που θα οδηγήσει στον τουριστικό αφανισμό τους. Η ίδια ασάφεια παρατηρείται στους προστατευόμενους και εγκαταλελειμμένους οικισμούς, που πρέπει να διευκρινιστούν, αλλά και στη μετάβαση των περιοχών από την μια κατηγορία στην άλλη, δηλαδή από αναπτυσσόμενη σε ανεπτυγμένη κ.ο.κ
11. Η αύξηση του ορίου αρτιότητας για την εκτός σχεδίου δόμηση σε σχέση με το ισχύον χωροταξικό περιορίζει την ανάπτυξη μικρών καταλυμάτων που προσιδιάζουν σε περιοχές με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και δίνουν ταυτότητα στον προορισμό λόγω της οικογενειακής μορφής της εκμετάλλευσης, της κατανάλωσης των τοπικών προϊόντων και της απασχόλησης του ντόπιου πληθυσμού. Εξακολουθεί να παραμένει ο προβληματισμός ότι σε ένα στρατηγικό πλαίσιο κατευθύνσεων εντάσσονται κανονιστικοί όροι.
12. Ο καθορισμός περιοχών ως ορεινών, πιστεύουμε ότι πρέπει να παραμείνει στα 600 μ., διότι είναι ο πλέον συμβατός με την ελληνική πραγματικότητα.
13. Η ζώνη των 350 μέτρων στον παράκτιο χώρο είναι αναγκαίο να επεκταθεί ανάλογα με τα γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά της κάθε περιοχής για τουριστικές δραστηριότητες σε σύγχρονων υποδομών μονάδες, ώστε να προστατευθεί η τουριστική χρήση από οχλούσες δραστηριότητες.
14. Πρέπει να ληφθεί μέριμνα στις μεταβατικές διατάξεις για τις επενδύσεις για τις οποίες έχουν υποβληθεί αιτήσεις καταλληλότητας με πληρότητα φακέλλου πριν από την ημερομηνία δημοσίευσης του Χωροταξικού Πλαισίου να αδειοδοτούνται σύμφωνα με το τότε ισχύον χωροταξικό καθεστώς. Επίσης οι αναθεωρήσεις και τροποποιήσεις σχεδίων εν εξελίξει έργων θα πρέπει να προβλεφτεί ώστε να αναθεωρούνται με τις προϋφιστάμενες διατάξεις.
15. Υπάρχει έντονη αντίθεση του ξενοδοχειακού κλάδου σχετικά με τη χωροθέτηση νέων μονάδων υδατοκαλλιεργειών στις ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες τουριστικές περιοχές και έχει διατυπωθεί η αρνητική του θέση σχετικά με το Ειδικό Χωροταξικό για τις Υδατοκαλλιέργειες που αγνόησε πλήρως την τουριστική λειτουργία της χώρας , οδηγώντας ολόκληρες περιοχές σε τουριστική απαξίωση.
16. Ο τουρισμός κρουαζιέρας, ένας κλάδος στον οποίο στηρίζουμε πολλές ελπίδες για την οικονομική και τουριστική ανάπτυξη της χώρας , πιστεύουμε ότι πρέπει να τύχει ιδιαίτερης προσοχής στο θέμα της διαχείρισης των επισκεπτών τόσο για να εξυπηρετούνται καλύτερα οι επιβάτες, όσο και να προστατεύεται ο προορισμός από ταυτόχρονες αφίξεις κρουαζιερόπλοιων που εξαντλούν τα όρια των διαθέσιμων υποδομών, γεγονός που τελικώς αποβαίνει σε βάρος της ικανοποίησης των επιβατών. Η δημιουργία home ports αφορά στην ουσία τα τρία –τέσσερα λιμάνια μεγάλων προορισμών της χώρας που υποστηρίζονται από σημαντικές αεροπορικές συνδέσεις και υποδομές και όχι κάθε παράκτια περιοχή με διεθνές αεροδρόμιο. Ειδικά για την Αττική θα πρέπει να τύχει προσοχής η αναφορά στον Φαληρικό Όρμο, που πρέπει να διαφυλαχθεί ως τοπίο από τέτοιου είδους λιμενικά έργα και προσεγγίσεις γιγάντιων διαστάσεων κρουαζιεροπλοίων.
17. Ο τουρισμός με σκάφη αναψυχής, όπως και ο τουρισμός κρουαζιέρας, απαιτεί προσεκτικό σχεδιασμό και παρεμβάσεις. Απορούμε γιατί δεν λαμβάνεται υπόψη η μελέτη ΕΣΥΛΑ, η οποία έχει καταγράψει την υφιστάμενη κατάσταση, υποδεικνύοντας δίκτυο τουριστικών λιμένων και θα μπορούσε να καταστεί εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο μετά από την επικαιροποίηση της.
18. Στον τουρισμό καταδύσεων αναψυχής είναι αναγκαίο να προβλεφθεί σχεδιασμός Εθνικού Δικτύου Καταδυτικών Πάρκων, καθώς και του τρόπου οργάνωσης και λειοτυργία τους υπό τη θεσμική εποπτεία των αρμόδιων υπουργείων.
19. Τέλος θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε ότι εκκρεμεί στο Συμβούλιο της Επικρατείας η αίτηση ακύρωσης του Ξ.Ε.Ε. κατά του ισχύοντος χωροταξικού πλαισίου, η οποία έχει συζητηθεί προ πολλών μηνών και αναμένεται η σχετική απόφαση. Επειδή τα υπό δικαστική κρίση ζητήματα αγγίζουν την ίδια την υπόσταση και του νέου χωροταξικού σχεδίου, για λόγους ασφαλείας δικαίου, θα έπρεπε να προηγηθεί των νέων κανονιστικών ρυθμίσεων η απόφαση του ΣτΕ.
«………………………………………………………………………………………………………………..»
