Στον ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα του Πολιτισμού και την εγγενή και άρρηκτη σχέση του με την ευημερία και την ανάπτυξη, αναφέρθηκε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη στην ομιλία της κατά την έναρξη του 12ου Διεθνούς Συνεδρίου CoMuseum.
Όπως είπε η Υπουργός, «Ο Πολιτισμός διαθέτει μία εξαιρετικά ισχυρή κοινωνική δυναμική, καθώς αποτελεί σημαντικό παράγοντα, που διαπνέει και επηρεάζει τις περισσότερες πτυχές της ατομικής και συλλογικής συγκρότησης, δραστηριότητας και έκφρασης. Συνιστά κατεξοχήν και θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα και βασικό κοινωνικό αγαθό. Ειδικά σε περιόδους κρίσης και έκτακτων καταστάσεων, που διαταράσσουν τον ομαλό καθημερινό βίο, δημιουργώντας συνθήκες ανασφάλειας και φόβου, ο Πολιτισμός έχει τη δύναμη να συνεισφέρει καθοριστικά στη διατήρηση και αποκατάσταση της προσωπικής και οικογενειακής πνευματικής και ψυχικής ισορροπίας, της κοινωνικής επαφής, της επικοινωνίας και της συνοχής. Και όλα αυτά ενάντια σε φυσικούς και τεχνητούς φραγμούς, περιορισμούς και αποκλεισμούς, καθώς προσφέρει δυνατότητες συμμετοχής και έκφρασης, ευκαιρίες διάδρασης, διαλόγου, δημιουργικής απασχόλησης και θετικής εκτόνωσης σε μεμονωμένα άτομα και ομάδες ανθρώπων από διαφορετικά οικονομικά, κοινωνικά και μορφωτικά υπόβαθρα ανεξαρτήτως ηλικίας, φύλου και παντός είδους προσωπικών πεποιθήσεων, προτιμήσεων και επιλογών. Μπορεί, συνεπώς, ο Πολιτισμός να συμβάλλει στην άρση στερεοτύπων και προκαταλήψεων, στο σεβασμό και στην αποδοχή της ιδιαιτερότητας και της μοναδικότητας, στη διατήρηση και ανάδειξη του πλουραλισμού και της πολυμορφίας.
Η ενεργός συμμετοχή σε δράσεις πολιτισμού, ακόμη και η λεγόμενη «κατανάλωση πολιτιστικών αγαθών», έχει αναγνωριστεί με βάση έρευνες και εκθέσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ως μέσο πρόληψης και θεραπείας των ψυχικών ασθενειών. Άτομα με κατάθλιψη, άνοια, αυτισμό και άλλες ψυχικές ασθένειες θεωρείται πλέον ότι μπορούν να ωφεληθούν σημαντικά από τη συμμετοχή σε πολιτιστικά προγράμματα και την αλληλεπίδραση με διάφορες μορφές τέχνης. Κρατούμενοι των φυλακών και άτομα με αντικοινωνική συμπεριφορά ή άνθρωποι που παλεύουν με εθισμούς και εξαρτήσεις μπορούν να επωφεληθούν εξίσου από αντίστοιχες δραστηριότητες. Και τα μέλη του γενικού πληθυσμού, ωστόσο, με μη διαγνωσμένες ψυχικές ασθένειες μπορούν, επίσης, να ωφεληθούν από τα προγράμματα πολιτιστικής παρέμβασης, ιδίως σε περιοχές ή σε συνθήκες κοινωνικής υποβάθμισης, περιθωριοποίησης ή αντιπαλότητας όπου δοκιμάζεται η κοινωνική συνοχή».
Επισημαίνοντας την αναπτυξιακή δυναμική του Πολιτισμού και την καίρια συμβολή του στον «Δείκτη Ανθρώπινης Ανάπτυξης», που προσεγγίζει με ολιστικά και αντιπροσωπευτικά κριτήρια την ατομική και κοινωνική ευημερία, η Λίνα Μενδώνη αναφέρθηκε στο πρόγραμμα «Πολιτιστικής Συνταγογράφησης» του ΥΠΠΟΑ, με τους εποπτευόμενους πολιτιστικούς οργανισμούς και φορείς του, και σε συνεργασία με τα Υπουργεία Υγείας και Δικαιοσύνης με χρηματοδότηση από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, προκειμένου να υλοποιηθεί ένα ευρύ πρόγραμμα δράσεων με σκοπό την ενίσχυση των δομών και των μηχανισμών συνεργασίας μεταξύ των τομέων του Πολιτισμού, της κοινωνικής φροντίδας και της υγείας.
Στόχοι του ΥΠΠΟΑ, όπως τόνισε η Υπουργός, είναι:
- Η ενσωμάτωση της εκπαίδευσης στις τέχνες και τις ανθρωπιστικές επιστήμες -στο πλαίσιο της κατάρτισης των επαγγελματιών υγείας για τη βελτίωση των κλινικών, των προσωπικών και των επικοινωνιακών τους δεξιοτήτων-
- Η ενθάρρυνση των καλλιτεχνικών και πολιτιστικών οργανισμών να καταστήσουν την υγεία και την ευημερία αναπόσπαστο και στρατηγικό μέρος του έργου τους.
- Η διασφάλιση ότι ποικίλες μορφές της τέχνης και του πολιτισμού θα είναι μόνιμα διαθέσιμες και προσιτές σε όλους, και ιδιαίτερα σε πάσης φύσεως μειονεκτούσες κοινωνικές ομάδες.
- Η προώθηση της έρευνας στο συνδυαστικό τομέα των τεχνών και της υγείας, με ιδιαίτερη έμφαση σε τομείς που σχετίζονται με τη χάραξη πολιτικής και σχεδιασμού κοινωνικών παρεμβάσεων, τη δυναμική ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τα οφέλη του Πολιτισμού και των τεχνών για την υγεία κ.ά.
Η φετινή διοργάνωση του CoMuseum επικεντρώνεται στο τρίπτυχο «Πολιτισμός, Φροντίδα, Θεραπεία». Διοργανώνεται από το Μουσείο Μπενάκη, την Πρεσβεία των Η.Π.Α. στην Ελλάδα και το Βρετανικό Συμβούλιο, σε συνεργασία με τις Πρεσβείες του Ηνωμένου Βασιλείου και της Νορβηγίας στην Αθήνα, το Ολλανδικό Ινστιτούτο Αθηνών και τον Οργανισμό Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης, ενώ τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, των Δήμων Αθηναίων και Θεσσαλονίκης και του ICOM Ελλάδος.
