27 Σεπτέμβριου: Παγκόσμια Ημέρα Τουρισμού

• Τουρισμός & Κλιματική αλλαγή – Πρόγραμμα ALMERE
• Η Διακήρυξη της Γλασκόβης: μια δέσμευση για μια δεκαετία τουριστικών δράσεων για το κλίμα

του Κώστα Φωτεινάκη

Το Ελληνικό Δίκτυο ΦΙΛΟΙ της ΦΥΣΗΣ/ Naturefriends Greece, ένα οργανισμός με μακρά παράδοση και θέσεις για το βιώσιμο τουρισμό, χαιρετίζει την πρόσφατη Διακήρυξη της Γλασκόβης «Μια δέσμευση για μια δεκαετία τουριστικών δράσεων για το κλίμα», η οποία δημοσιεύτηκε¹  στις 21 Σεπτεμβρίου 2021.

Η πανδημία του COVID-19, εκτός των μεγάλων προβλημάτων στην υγεία και στην οικονομία, επηρέασε σοβαρά τον τουρισμό, που αντιπροσωπεύει το 10% της παγκόσμιας οικονομίας.

Η πανδημία έχει δημιουργήσει στο βάθος της σοβαρές επιπτώσεις ντόμινο στο οικοσύστημα. όχι μόνο οι μεγάλες αεροπορικές εταιρείες ή αλυσίδες ξενοδοχείων που επηρεάζονται, αλλά και το 80% του τουριστικού τομέα αποτελείται από μικρότερους παρόχους καταλυμάτων συν τις περιφερειακές υπηρεσίες που σχετίζονται με τον τουρισμό, συμπεριλαμβανομένων τροφίμων και ποτών, παρόχων υπηρεσιών καθαριότητας, τοπικών ξεναγών και μεταφορών. Με την τελευταία πρόβλεψη του World Travel and Tourism Council ότι θα κινδυνεύσουν έως και 75 εκατομμύρια θέσεις εργασίας, γεννάται το ερώτημα: Θα ανακάμψει η τουριστική βιομηχανία;

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμός των Ηνωμένων Εθνών (UNWTO) υπογραμμίζει ότι α) ο τουρισμός χρειάζεται να ανοίξει ομαλά και με ασφάλεια β) τη σημασία της καινοτομίας και της τεχνολογίας στην οικοδόμηση της ανθεκτικότητας της βιομηχανίας.

Οι πάροχοι καταλυμάτων, οι αεροπορικές εταιρείες και οι ταξιδιωτικοί πράκτορες πρέπει να συντονιστούν με τις μεταβαλλόμενες προσδοκίες των ταξιδιωτών, οι οποίες μπορεί να φαίνονται εντελώς διαφορετικές μετά την πανδημία. Η καινοτομία για την πρόβλεψη αυτών των εξελισσόμενων αναγκών είναι απαραίτητη και ο εντοπισμός λύσεων που δίνουν προτεραιότητα στην ασφάλεια και την ευελιξία τώρα κατά τη διάρκεια διακοπών ταξιδιού, θα συμβάλει πολύ στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης.

Η έρευνα² της επόμενης δεκαετίας της Agoda διαπίστωσε ότι περισσότερο από το 25% των ανθρώπων θέλουν να κάνουν πιο φιλικές προς το περιβάλλον επιλογές ταξιδιού την επόμενη δεκαετία. Η πανδημία μπορεί να μας κάνει να προβληματιστούμε ακόμη περισσότερο για βιώσιμα ταξίδια. Οι ταξιδιώτες ενδέχεται να έχουν μεγαλύτερη επίγνωση του αντίκτυπου των αποφάσεων και των συνηθειών τους, που μπορεί να οδηγήσουν στην αναζήτηση πιο φιλικών προς το περιβάλλον ξενοδοχείων ή στην επιλογή προορισμών σε δευτερεύουσες πόλεις με λιγότερες επισκέψεις για να βοηθήσουν στην ανοικοδόμηση της τοπικής οικονομίας και των τοπικών κοινοτήτων.

Η ανωτέρω έρευνα της Agoda², επιβεβαιώνει την πρόβλεψη³ των ΦτΦ, ότι «Οι επιλογές των ανθρώπων και οι καταναλωτικές συμπεριφορές θα αλλάξουν. Ο μαζικός τουρισμός, αλλά και οτιδήποτε είναι μαζικό, θα δεχθεί μεγάλο πλήγμα. Επιστρέφουμε με ταχύτητα, σαράντα χρόνια πίσω, στο “μικρό είναι όμορφο” του Σουμάχερ. Ο βιώσιμος και ο εναλλακτικός τουρισμός, οι μικρές μονάδες που θα δέχονται μικρές παρέες και οικογένειες, οι απομακρυσμένες περιοχές, θα συγκεντρώνουν τις προτιμήσεις των τουριστών. Ωστόσο δεν πρέπει να κάνουμε το ίδιο λάθος και να καταστρέψουμε τις τοπικές κοινωνίες και τα οικοσυστήματα. Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή, προετοιμασία και συνεργασία πολλών φορέων, ειδικοτήτων και ιδιαίτερα των Περιβαλλοντικών Οργανώσεων. Χρειάζεται μια νέα στρατηγική για τον τουρισμό μετά τον κορωναϊό» [24.03.2020]

Η ανάγκη για μια παγκόσμια συνεπή προσέγγιση για την κλιματική δράση στον τουρισμό έχει γίνει σαφής, κυρίως μέσω της έρευνας σχετικά με τις εκπομπές CO2 που πραγματοποιήθηκε από την UNWTO/ITF και δημοσιεύθηκε⁴ στο UNFCCC COP25 τον Δεκέμβριο του 2019. Αυτό έδειξε ότι είχαν προβλεφθεί εκπομπές που σχετίζονται με τις μεταφορές από τον τουρισμό να αυξηθεί κατά 25% έως το 2030 από τα επίπεδα του 2016, ενάντια στο τρέχον φιλόδοξο σενάριο.

Οι ΦΙΛΟΙ της ΦΥΣΗΣ έχoυν προσυπογράψει a) τη ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΟΥ ΒΕΡΟΛΙΝΟΥ ΓΙΑ ΤΗ «ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ⁵» β) την «Ανοιχτή Επιστολή, Covid-19 – τώρα είναι η ώρα να αλλάξουμε τον τουρισμό⁶»

Η σύγχρονη κοινωνία αλλάζει όπως και οι επιλογές στον τουρισμό, στις μετακινήσεις, στη διατροφή, στη ψυχαγωγία.

Ο «τουρισμός ειδικού σκοπού», με διαφοροποιημένα προϊόντα αλλά και με εναλλακτικές δυνατότητες στη διάθεση του χρόνου, «να πάμε μαζί στο ίδιο μέρος αλλά να κάνουμε διαφορετικά πράγματα⁷», για τους ΦτΦ συμβαδίζει με το σεβασμό στο περιβάλλον, στην τόνωση της τοπικής οικονομίας, στην ανάδειξη του πολιτιστικού αποθέματος, στη διευκόλυνση ειδικών κατηγοριών επισκεπτών (προσβασιμότητα σε ΑμΕΑ, ηλικιωμένους), στην αποφυγή της μεταφοράς των προβλημάτων των υπερτουριστικών προορισμών στις παρθένες ή μικρής επισκεψιμότητας περιοχές.

Οι ΦτΦ θα συζητήσουν τα ανωτέρω θέματα στη συνάντηση εργασίας για τον «Εναλλακτικό Τουρισμό στις Περιοχές της Μεσογείου», στο πλαίσιο του προγράμματος ALMERE⁸, που θα πραγματοποιηθεί στο Παλέρμο 30.09.2021 – 02.10.2021.

Ο Κώστας Φωτεινάκης είναι Πρόεδρος του Ελληνικού Δικτύου ΦΙΛΟΙ της ΦΥΣΗΣ https://www.naturefriends.gr

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

1. The Glasgow Declaration: A Commitment to a Decade of Tourism Climate Action https://bit.ly/3EXqcnR
2. Op-ed: The future of travel – an all-hands-on-deck effort https://bit.ly/3EK2N97
3. Το Ελληνικό Δίκτυο ΦΙΛΟΙ της ΦΥΣΗΣ και ο Βιώσιμος Τουρισμός στην Ελλάδα [Μικρή παρουσίαση ενός μεγάλου θέματος για το άμεσο μέλλον] – NFGR and Sustainable Tourism in Greece | Ο τουρισμός μετά τον Κωροναϊό (μ.Κ) https://bit.ly/3kxsAJz
4. CLIMATE CHANGE | New report: Transport-related CO2 emissions from the tourism sector – Modelling results https://bit.ly/3ACDy6f | https://bit.ly/3CMAANj
5. Berlin Declaration on “Transforming Tourism”, 2017 https://bit.ly/3EJ1PtX
6. 27 Σεπτεμβρίου 2020, Παγκόσμια Ημέρα Τουρισμού: Ανοιχτή Επιστολή, Covid-19 – τώρα είναι η ώρα να αλλάξουμε τον τουρισμό https://bit.ly/39w4Xuv
7. Χάρης Κοκκώσης – Παν. Θεσσαλίας
8. ALternative tourism in MEditerranean Regions (ALMERE) https://bit.ly/2ZmAzRz