Για το διάστημα 2 Μαΐου έως 31 Οκτωβρίου 2019, οι ανθρωπόμορφες γλυπτικές εγκαταστάσεις του θα «επαναποικίσουν» το νησί της Δήλου μετά από χιλιάδες χρόνια, στο πλαίσιο της έκθεσης SIGHT. Η επιμέλεια είναι της Ελίνας Κουντούρη, Διευθύντριας του ΝΕΟΝ και της Iwona Blazwick, OBE, Διευθύντριας της Whitechapel Gallery του Λονδίνου.
Οι 29 γλυπτές ανθρώπινες μορφές από σίδηρο (ανάμεσά τους και πέντε νέα έργα που είναι αναθέσεις του ΝΕΟΝ ειδικά για την έκθεση) φιλοδοξούν να «αποκαταστήσουν» την ανθρώπινη παρουσία και να δημιουργήσουν ένα φυσικό μονοπάτι που οδηγεί πίσω στη μυθολογία και την ανθρώπινη δραστηριότητα του παρελθόντος της Δήλου.
Τα έργα ζωντανεύουν τα γεωλογικά και αρχαιολογικά χαρακτηριστικά του νησιού: ένας βράχος από γρανίτη στη μέση του νησιωτικού συμπλέγματος των Κυκλάδων στο Αιγαίο, µε μήκος µόνο πέντε χιλιόμετρα και πλάτος ενάμισι, που διαθέτει ένα παρελθόν γεμάτο μύθους, τελετές, θρησκείες, πολιτική, πολυπολιτισμικότητα και εμπόριο. Οι αλληλοδιαπλεκόμενες και αντιφατικές ταυτότητες του νησιού ως ιερού τόπου αλλά και πόλης εμπορίου, σε συνδυασμό µε την τοπογραφία και τη γεωγραφική του θέση, το κατέστησαν µία μοναδική και κοσμοπολίτικη ελληνιστική πόλη.
Η μυθολογία µας λέει ότι το πρώτο όνομα της νήσου ήταν «Άδηλος», που σημαίνει µη ορατή – ένας βράχος που επιπλέει στη θάλασσα δίχως συγκεκριμένη θέση. Έγινε «Δήλος», η ορατή, όταν ο Δίας φρόντισε η Λητώ, η θνητή του ερωμένη, να βρει εκεί καταφύγιο και ασφάλεια από την οργή της συζύγου του, της θεάς Ήρας. Όταν η Λητώ γέννησε τους διδύμους Απόλλωνα, τον θεό του φωτός, και Αρτέμιδα, τη θεά του κυνηγιού, το πεπρωμένο και η μελλοντική ευημερία του νησιού διασφαλίστηκαν. Αυτή η μοναδική ιστορία έχει αποτυπωθεί στην αρχιτεκτονική, τα ιερά και τις κατοικίες της Δήλου, όπως και στις τελετές που δόξαζαν τους θεούς και προστάτευαν το νησί. Αργότερα, χτίστηκαν εδώ τα ιερά ξένων θεοτήτων, ανάμεσα τους του Σεράπιδος και της Ίσιδας.
Ο Gormley επανερμηνεύει εκ βάθρων τη λειτουργία και τον σκοπό της γλυπτικής, μετασχηματίζοντας τα παραδοσιακά αγάλματα και τα τοτέμ του αρχαίου κόσμου που κάποτε κοσμούσαν τις δημόσιες πλατείες, τους ναούς και τις ιδιωτικές κατοικίες σε χώρους ενσυναίσθησης και προβολής της φαντασίας. Η πρώτη σύνδεση ανάμεσα στους επισκέπτες και τα έργα δημιουργείται πριν ακόμα οι πρώτοι πατήσουν το πόδι τους στη Δήλο. Καθώς πλησιάζουν την τραχιά βορειοδυτική ακτή, βλέπουν μια μοναχική φιγούρα (από τη σειρά του Gormley Another Time, 1999-2013), να στέκεται φρουρός σε ένα βραχώδες ακρωτήριο στην άκρη του νερού. Δυο ακόμα έργα από την ίδια σειρά -που επίσης ατενίζουν τον μακρινό ορίζοντα- δεσπόζουν στην κορυφή Πλάκες και στο όρος Κύνθος, και άλλο ένα παρόμοιο έργο στέκεται στα νερά του λιμανιού. Άλλα γλυπτά ενσωματώνονται σε αρχαιολογικούς χώρους σε όλο το νησί, από το Στάδιο μέχρι τη συνοικία του Θεάτρου και από τα εμπορικά καταστήματα μέχρι την τοποθεσία όπου βρίσκεται το Μουσείο.
Οι επισκέπτες της Δήλου προσκαλούνται να συνδεθούν µε τον χρόνο, τον χώρο και τη φύση, που αναπόφευκτα μας συνδέουν με το κοινό μας μέλλον.
ANTONY GORMLEY
Σύμπραξη Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων με τον Οργανισμό ΝΕΟΝ
Εικαστική εγκατάσταση σύγχρονης τέχνης
στον αρχαιολογικό χώρο και το Μουσείο της Δήλου
02.05 – 31.10.2019
