Πρόταση του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου της Ελλάδος για τον εκπαιδευτικό και δομικό επανασχεδιασμό του Ο.Τ.Ε.Κ. για την αναβάθμιση της παρεχόμενης εκπαίδευσης στα πλαίσια των σύγχρονων απαιτήσεων της τουριστικής αγοράς.
Ο Οργανισμός Τουριστικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (Ο.Τ.Ε.Κ.) ο πρώτος και ο μοναδικός δημόσιος φορέας τουριστικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα, ιδρύθηκε το 1937 με την επωνυμία Σχολή Τουριστικών Επαγγελμάτων (Σ.Τ.Ε.)
Μέχρι σήμερα η ΣΤΕ, που μετονομάστηκε σε Οργανισμό Τουριστικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (Ο.Τ.Ε.Κ.) λειτουργεί ως Ν.Π.Δ.Δ. και εποπτεύεται από το Υπουργείο Τουρισμού προσπαθεί μέσα από σοβαρά εκπαιδευτικά, λειτουργικά και οικονομικά προβλήματα – απόρροια της στρεβλής εξέλιξης που έλαβε τις τελευταίες δεκαετίες – να παρακολουθήσει διαχρονικά τις διαρθρωτικές εξελίξεις του ελληνικού τουρισμού και να καλύψει – παράλληλα με την ύπαρξη και λειτουργία και ενός ιδιωτικού τομέα τουριστικής εκπαίδευσης – τις ανάγκες του σε άρτια καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό.
Η στρεβλή αυτή ανάπτυξη του ΟΤΕΚ τις τελευταίες δεκαετίες , αναντίστοιχη με τις πραγματικές ανάγκες της αγοράς, συνοδευόμενη από μια ακριβή ανορθολογική εκπαιδευτική και οικονομική διοίκηση και διαχείριση, οδήγησαν σε μια υπερβολική διόγκωση διοικητικής δομής και λειτουργίας και συνακόλουθα σε μια μεγέθυνση της οικονομικής δαπάνης χωρίς την ανάλογη εκπαιδευτική απόδοση και αποτελεσματικότητα.
Ορισμένα στοιχεία λειτουργικού, διοικητικού και οικονομικού χαρακτήρα και η εξέλιξη αυτών κατά την τελευταία τριετία, αφενός επιβεβαιώνουν τη δύσκολη αυτή πορεία και αφετέρου καταδεικνύουν τη σημασία της προσπάθειας που έχει καταβληθεί και με τη βοήθεια και του ΞΕΕ στα πλαίσια της εκπροσώπησης του στα όργανα της διοίκησης, για το ξεπέρασμα των προβλημάτων και των δυσκολιών.
Το γεγονός ότι χωρίς ποιοτική και ποσοτική μείωση του εκπαιδευτικού έργου το σύνολο της ετήσιας ανορθολογικά κατανεμημένης δαπάνης των περίπου. 24 εκ. € το έτος 2010 έχει φθάσει – μετά τα μέτρα εξυγίανσης – στο ποσό των 11. εκ. € το τρέχον έτος, δηλαδή μια διαφορά της τάξης του 54% , συνοδευόμενη από μια αντίστοιχη μείωση του ΜΟ δαπανών ανά σπουδαστή, γεγονός που καταδεικνύει το άμεσο επιτυχές αποτέλεσμα σε μια πρώτη προσπάθεια οικονομικής εξυγίανσης, που έχει αναληφθεί από τη διοίκηση μετά το 2009 με τη συμβολή και συμμετοχή και του εκπροσώπου του ΞΕΕ. Τα δεδομένα αυτά αντικατοπτρίζουν αφενός τη με φυσικούς όρους αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα της εκπαιδευτικής λειτουργίας στον ΟΤΕΚ που εκφράζεται στις μεταβολές μεταξύ 2010 και 2012 τόσο του αριθμού σπουδαστών ανά εκπαιδευτή ή διδάσκοντα από 5,08 σε 8,08 όσο και του αριθμού σπουδαστών ανά διοικητικό υπάλληλο από 4,9 σε 11,0 επιβεβαιώνοντας το πρότερο απαράδεκτο επίπεδο διοικητικών και εκπαιδευτικών πρακτικών που ακολουθούνταν τις τελευταίες δεκαετίες στα πλαίσια των προσλήψεων διοικητικού και εκπαιδευτικού προσωπικού. Είναι βέβαια προφανείς οι δυνατότητες για ακόμη μεγαλύτερη βελτίωση των συνθηκών της δημόσιας αυτής τουριστικής εκπαίδευσης τόσο σε επίπεδο αναλογιών , εάν μάλιστα ληφθεί υπόψη , ότι ο θεωρούμενος ως κανονικός δείκτης εκπαιδευτή / σπουδαστές κυμαίνεται γύρω 15-30,όσο και επίπεδο επενδύσεων σε υλικοτεχνική υποδομή, ώστε να συνεχίσει αυτή, με κατά το δυνατόν άριστες εκπαιδευτικές και οικονομοδιαχειριστικές συνθήκες, αποτελεσματικά το έργο της τουριστικής ανάπτυξης και της εξασφάλισης υψηλού επιπέδου στελεχών στην τουριστική βιομηχανία της χώρας μας.
Τα δεδομένα αυτά οδήγησαν το ΞΕΕ , στα πλαίσια του θεσμικού του ρόλου ως συμβούλου της πολιτείας και του Υπουργείου Τουρισμού και συγχρόνως ως συμμετέχοντα δι΄ εκπροσώπου του στο ΔΣ της διοίκησης του ΟΤΕΚ , στην εκπόνηση μιας πρότασης για «ΕΝΑ ΝΕΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΑΝΤΙΛΗΨΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΚΑΙ ΔΟΜΙΚΟ ΕΠΑΝΑΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΤΟΥ Ο.Τ.Ε.Κ.» που θα διασφαλίζει μιας νέα προοπτική και έναν αποτελεσματικότερο και αποδοτικότερο ρόλο του οργανισμού στην αναβάθμιση των υπηρεσιών του ελληνικού τουρισμού.
Ο προτεινόμενος εκπαιδευτικός δομικός ανασχεδιασμός του ΟΤΕΚ βρίσκεται σε σχέση με το συνολικό δημόσιο σύστημα τουριστικής εκπαίδευσης της χώρας – δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς – και έχει βασική λογική και επιχείρημα την εκπαιδευτική συσσωμάτωση ενός μεγάλου μέρους των τουριστικά προσανατολισμένων εκπαιδευτικών βαθμίδων με τρόπο που να υπηρετεί τόσο κάθε μια βαθμίδα ξεχωριστά όσο και όλες μαζί στα πλαίσια δυνατοτήτων εξέλιξης (ανέλιξης) από τη χαμηλότερη στην πλέον ανώτατη, μέσα από τρία βασικά κριτήρια: α) της ολικής εκπαιδευτικής, διοικητικής και οικονομικής βελτίωσης της λειτουργίας του, β) του εκσυγχρονισμού της εκπαιδευτικής διαδικασίας σύμφωνα με τις ανάγκες και τις συνεχείς διαρθρωτικές εξελίξεις στον ελληνικό και διεθνή τουρισμό. Και γ) της θεσμικής δυνατότητας του εκπαιδευτικού, διοικητικού και οικονομικού εξορθολογισμού του συνόλου της τουριστικής εκπαίδευσης όπως αυτή εκφράζεται σήμερα και στις τρεις βαθμίδες (ΑΕΙ, ΤΕΙ, Δευτεροβάθμιες και Μετά-δευτεροβάθμιες Δημόσιες και Ιδιωτικές Επαγγελματικές Σχολές).
Με βάση τα πιο πάνω κριτήρια, προτείνεται η ακόλουθη εκπαιδευτική δομή:
- Διεθνής Σχολή Τουριστικού και Ξενοδοχειακού Μάνατζμεντ.
- Επαγγελματική (Δευτεροβάθμια και Μετά-δευτεροβάθμια) Σχολή, κατά το πρότυπο του νέου Τεχνολογικού Λυκείου και των Τμημάτων Ειδίκευσης Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (Ε.Τ.Ε.Ε) που εντάσσεται στο Τεχνολογικό Λύκειο.
- Σχολή Ξεναγών (περαιτέρω βελτίωση όσων εκ των υπαρχόντων σχολών διατηρηθούν, οι οποίες να λειτουργούν σε μόνιμη βάση σε ιδιόκτητες εγκαταστάσεις ανάλογα με τη συνολική διευθέτηση του κτιριακού ζητήματος του ΟΤΕΚ).
- Σχολή δια Βίου Εκπαίδευσης & Κατάρτισης.
Ο προτεινόμενος επανασχεδιασμός του ΟΤΕΚ θα περιλαμβάνει και θα αντιμετωπίσει και μια σειρά άλλων λειτουργικών και διοικητικών προβλημάτων όπως:
1. Την Επανεξέταση των όρων και του ρόλου ύπαρξης των οικοτροφείων και ενεργοποίηση αυτών σε νέα βάση,
2. Την αναλυτική καταγραφή και αξιολόγηση όλων κινητών και ακίνητων των περιουσιακών στοιχείων του Οργανισμού και αξιοποίησής τους στην κατεύθυνση της αποφυγής ή και μείωσης δαπανών-ενοικίων και διευρυμένων χρήσεων,
3. Την ανυπέρθετη πλέον συγκέντρωση και εκσυγχρονισμό όλων των διοικητικών και οικονομικών λειτουργιών του ΟΤΕΚ και την επίτευξη έτσι άμεσης πληροφόρησης ξεχωριστά για κάθε τμήμα ή μονάδα του Οργανισμού και τη συνακόλουθη βελτίωση της διαχείρισης με δυνατότητες οικονομιών κλίμακας και βέλτιστων ποιοτικών επιλογών ώστε να μπορούν να παίρνονται σωστές και αποτελεσματικές επιχειρησιακές αποφάσεις,
4. Τη καταγραφή των ειδικοτήτων και των προσόντων του προσωπικού έτσι ώστε να μπορεί να επιτευχθεί η στην συνέχεια ορθολογική αξιοποίηση και απορρόφηση του από την αγορά εργασίας και να επιτρέψει την δημιουργία ενός ορθολογικότερου πλαισίου για τη διαχείριση του ανθρώπινου – διοικητικού και εκπαιδευτικού – δυναμικού (π.χ. μόνιμοι, αορίστου ή και ορισμένου χρόνου),
5. Επανεξέταση του συστήματος πρόσληψης εκπαιδευτικών πράγμα που μπορεί να οδηγήσει σε εκπαιδευτικά και λειτουργικά ορθολογικότερες λειτουργίες,
6. Επιλογή και αξιολόγηση των προσλαμβανόμενων εκπαιδευτικών από επιστημονική επιτροπή, μετά από προκήρυξη του οργανισμού για συγκεκριμένες θεματικές ενότητες και μαθήματα ώστε να επιτυγχάνεται η κατά το δυνατόν άριστη κατά περίπτωση επιλογή διδασκόντων ,
7. Επανεξέταση του κοστοβόρου θεσμού των διευθυντών και Διαχειριστών ανά πόλη,
8. Σύνταξη σύγχρονου Κανονισμού Λειτουργίας του Οργανισμού,
9. Η ύπαρξη τουριστικών τμημάτων (ΙΕΚ – ΕΠΑΣ – ΑΣΤΕ) με τις ίδιες ή συναφείς ειδικότητες στην ίδια πόλη, όπου ενδεχομένως επικαλύπτονται, και αποδιαρθρώνουν τις σπουδές ανά βαθμίδα θα πρέπει να τεθεί σε νέα βάση με άρση αυτών των ανορθολογικοτήτων.
10. Κεντρική διοικητική δομή λειτουργίας των σχολών , κεντρική προμήθεια υλικών και αναλωσίμων στα πλαίσια ενός ενιαίου προυπολογισμού και απολογισμού.
Με βάση τα αναφερόμενα ζητήματα και λαμβανομένου υπόψη των δεδομένων της ανάλυσης του ΞΕΕ στα πλαίσια της πρότασής του, επιβεβαιώνονται αν μη τι άλλο οι εκτιμήσεις για τη αναγκαιότητα συνέχισης της λειτουργίας του ΟΤΕΚ ως δημόσια παρεχόμενης τουριστικής εκπαίδευσης ,που θα λύσει πρώτα τα θεσμικά-εκπαιδευτικά προβλήματα και ανισορροπίες του παρελθόντος, θα βελτιώσει τα επίπεδα εκπαίδευσης δίνοντας και ευκαιρίες επαγγελματικής εκπαίδευσης με ταυτόχρονη μείωση και εκπαιδευτικά αποδοτικότερη κατανομή του κόστους, σε σχέση με το εκτός εκπαιδευτικής και διαχειριστικής λογικής πρόσφατο παρελθόν, χωρίς να αποκλείεται μια ακόμη περισσότερη εκλογίκευση εάν θεσμοθετηθεί και ένα κοινωνικά δίκαιο σύστημα ελάχιστης απόδοσης εκ μέρους των σπουδαστών για την παρεχόμενη από τον ΟΤΕΚ εκπαίδευση.
