Η Ευρώπη βρίσκεται μπροστά σε μια σημαντική πρόκληση. Μόλις το 2% των Ευρωπαίων έχει σήμερα συνεχή πρόσβαση σε 5G Standalone, την τεχνολογία που μπορεί να αλλάξει ριζικά την επικοινωνία, τη βιομηχανία και την καθημερινή ζωή. Παράλληλα, η Γηραιά ήπειρος υπολείπεται σημαντικά σε υιοθέτηση cloud, AI, IoT και δικτύων νέας γενιάς σε σχέση με ΗΠΑ και Κίνα. Αυτό το ψηφιακό κενό περιορίζει την ικανότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων να μετατρέπουν την έρευνα σε εμπορικά προϊόντα, υπονομεύοντας παραγωγικότητα, κυριαρχία και γεωπολιτική επιρροή.
Η εικόνα γίνεται ακόμη πιο ανησυχητική όταν δούμε τα οικονομικά στοιχεία. Μεταξύ 2005–2022, οι δαπάνες της ΕΕ στις ΤΠΕ ήταν χαμηλότερες κατά 1,16 τρισ. ευρώ σε σύγκριση με τις ΗΠΑ, ενώ μόνο το 2022 οι αμερικανικές επιχειρήσεις επένδυσαν 700 δισ. ευρώ περισσότερα σε R&D και CapEx. Το 2008, το ευρωπαϊκό ΑΕΠ ήταν 10% υψηλότερο από το αμερικανικό, το 2022 βρέθηκε 23% χαμηλότερο. Η παραγωγικότητα στην Ευρωζώνη αυξήθηκε κατά μόλις 0,9% την περίοδο 2019–2024, όταν στις ΗΠΑ έφτασε το 6,7%. Σε ορίζοντα 2010–2023, το σωρευτικό όφελος ήταν 22% για τις ΗΠΑ και 5% για την ΕΕ.
Κι όμως, η δυναμική είναι τεράστια: η πλήρης ανάπτυξη του 5G θα μπορούσε να προσθέσει 164 δισ. ευρώ στο ΑΕΠ της ΕΕ έως το 2030. Η καθολική ψηφιοποίηση των ΜμΕ θα αύξανε τα έσοδά τους κατά 26% (628 δισ. ευρλω ετησίως) και η επίτευξη των στόχων της Ψηφιακής Δεκαετίας θα απέφερε επιπλέον 1 τρισ. ευρώ.
Το 5G Standalone είναι ο «δομικός πυλώνας» αυτής της νέας βιομηχανικής εποχής: προσφέρει ελάχιστη καθυστέρηση, υψηλή αξιοπιστία και δυνατότητα network slicing για εφαρμογές που κυμαίνονται από ρομποτικούς στόλους σε ορυχεία και απομακρυσμένες χειρουργικές επεμβάσεις, έως «έξυπνα» λιμάνια με εξοικονόμηση ενέργειας 10%.
Στην Ελλάδα, η εικόνα έχει δύο όψεις. Με 76,4% διαθεσιμότητα 5G το β’ τρίμηνο του 2025 (έναντι 44,5% στην ΕΕ), η χώρα μας βρίσκεται στην κορυφή της Ευρώπης και μπροστά από αγορές όπως η Γερμανία, η Ιταλία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Ωστόσο, η διείσδυση στο 5G Standalone παραμένει μόλις 0,6% (Q1 2025), κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ (1,3%) – την ώρα που οι ΗΠΑ έχουν ξεπεράσει το 20% και η Κίνα το 80%. Η Ισπανία, με πάνω από 8%, αποδεικνύει ότι η μετάβαση είναι εφικτή όταν υπάρχει στόχευση και στρατηγική.
Εδώ μπαίνει το Digital Networks Act. Η επερχόμενη πρωτοβουλία της ΕΕ χαρακτηρίζεται ως μοναδική ευκαιρία εκσυγχρονισμού: εναρμόνιση πολιτικών φάσματος, θέσπιση της αρχής «ίδιες υπηρεσίες – ίδιοι κανόνες», ενίσχυση πρώιμων επενδύσεων σε 5G SA και αναβάθμιση της συνδεσιμότητας σε στρατηγική υποδομή, ισότιμη με την ενέργεια και τις μεταφορές.
Για την Ελλάδα, το στοίχημα είναι ξεκάθαρο: να μετατρέψουμε το σημερινό προβάδισμα στην κάλυψη σε ηγετική θέση στην αξιοποίηση. Αυτό σημαίνει επενδύσεις, συνεργασίες παρόχων–βιομηχανίας–startups–πανεπιστημίων, και θεσμικό πλαίσιο που διευκολύνει την ανάπτυξη έργων με πραγματική οικονομική και κοινωνική αξία.
Όλα αυτά –και οι απαντήσεις στο πώς κλείνουμε το ψηφιακό χάσμα, πώς αξιοποιούμε το Digital Networks Act και πώς φτάνουμε σε ένα 5G Standalone που «δουλεύει» για όλους– θα συζητηθούν στο InfoCom World 2025. Στις 19 Νοεμβρίου, στο Divani Caravel, decision makers, πάροχοι, τεχνολογικοί leaders και θεσμικοί παράγοντες θα βρεθούν στο ίδιο τραπέζι για να χαράξουν τον οδικό χάρτη της επόμενης μέρας.
Το μέλλον του 5G θα κριθεί στην αξιοποίηση. Η Ελλάδα έχει την ευκαιρία να γίνει σημείο αναφοράς στην Ευρώπη – και αυτό ξεκινά από τις αποφάσεις που παίρνουμε σήμερα.
