Σας καλωσορίζω στη Σαντορίνη, ίσως το ομορφότερο υπαίθριο μουσείο στον κόσμο και σας ευχαριστώ από καρδιάς που κάνατε τόσο κόπο και ήρθατε σήμερα εδώ από κάθε γωνία της Ελλάδας.
Η παρουσία σας ενισχύει ουσιαστικά τη σοβαρότητα της συζήτησης και μας βοηθάει να περάσουμε παντού το μήνυμα ότι ο τουρισμός δεν πρέπει να είναι αντικείμενο εύκολων εντυπώσεων, αλλά ουσιώδους στρατηγικού σχεδιασμού. Ειδικά στο σημερινό περιβάλλον που ο δημόσιος διάλογος για το μέλλον του χαρακτηρίζεται συχνά από απλουστεύσεις και γενικεύσεις.
Οι Ξενοδόχοι, δεν είμαστε όλοι απαλλαγμένοι από ευθύνες για κάποια αρνητικά φαινόμενα. Άλλωστε, δεν είναι εύκολο κανείς να ισχυριστεί ότι υπάρχει κλάδος στην οικονομία που να αποτελεί εξαίρεση σε αυτόν τον κανόνα.
Έχουμε, όμως, κάθε δικαίωμα να είμαστε περήφανοι καθώς αποτελούμε τον μοναδικό μεγάλο κλάδο στην εθνική οικονομία ο οποίος υπογράφει αδιαλείπτως Συλλογική Σύμβαση Εργασίας εδώ και πάνω από μισό αιώνα. Έχουμε αυτοπεποίθηση για τη διαχρονική μας συμβολή στη στήριξη των τοπικών κοινωνιών, στην ενίσχυση της απασχόλησης, εξαιρετικό επίπεδο φιλοξενίας, την αύξηση των ιδιωτικών επενδύσεων και των δημόσιων εσόδων.
Η νέα πραγματικότητα χαρακτηρίζεται από πολύ αυξημένο λειτουργικό κόστος. Και το κόστος αυτό επιβαρύνεται ακόμη περισσότερο από την πράσινη μετάβαση.
Ωστόσο, κάθε φορά που γίνεται λόγος για επενδύσεις στην εταιρική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα, οφείλουμε να αναρωτηθούμε κατά πόσον αυτές είναι εφικτές για το σύνολο των επιχειρήσεων του κλάδου.
Η πλειοψηφία των ξενοδοχείων είναι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες παραμένουν αποκλεισμένες τόσο από τη χρηματοδότηση μέσω του τραπεζικού συστήματος, όσο και από την πρόσβαση στον αναπτυξιακό νόμο. Δεν μπορώ να κατανοήσω πως μπορούν αυτές οι επιχειρήσεις να συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν νέα βάρη, την στιγμή που καλούνται ήδη να λειτουργήσουν στο πιο επιβαρυμένο περιβάλλον έμμεσης φορολογίας στη Μεσόγειο. Έμμεσοι φόροι που είναι διπλάσιοι από χώρες όπως η Πορτογαλία, Ισπανία, Κύπρος, Ιταλία και Τουρκία.
Σας υπενθυμίζω ότι ιδιαίτερα για την προσπάθεια πράσινης προσαρμογής τα έτη 2024 και 2025 ο κλάδος θα αποδώσει πάνω από 1 δις στο ταμείο φυσικών καταστροφών.
Παρόλα αυτά δεν θέλουμε να είμαστε ισοπεδωτικοί. Η χώρα έχει αναμφίβολα κάνει μεγάλα βήματα μπροστά τα τελευταία χρόνια — όπως η ενίσχυση του τουριστικού brand, ιδιαίτερα κατά την πανδημία, η πρόοδος στον ψηφιακό μετασχηματισμό του δημοσίου και την εξαιρετικής σημασίας δημοσιονομική συνέπεια. Όμως, νομίζω ότι όλοι συμφωνούμε ότι στον δικό μας ΤΟΜΕΑ, η ιδιωτική πρωτοβουλία κάνει deliver γρηγορότερα και καλύτερα. Και φέρνει αποτελέσματα που δεν περιορίζονται στις Τοπικές οικονομίες, αλλά βελτιώνουν το μακροοικονομικό προφίλ της χώρας.
Παρόλα αυτά παρουσιάζεται ένας δημόσιος διάλογο που διακινεί την ιδέα ότι “η Ελλάδα πρέπει να πάψει να στηρίζεται στον τουρισμό” και να επενδύσει στον πρωτογενή τομέα, την ενέργεια, την μεταποίηση και την τεχνολογία— λες και πρόκειται για δύο ανταγωνιστικούς πόλους, λες και το ένα αποκλείει το άλλο.
Η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική.
- Ο τουρισμός παράγει εξαγώγιμη αξία. Το 2024, τα έσοδα από τον εισερχόμενο τουρισμό προσέγγισαν τα 22 δισ. ευρώ, καλύπτοντας το
- 71,5% του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών.
- Ο τουρισμός στηρίζει την εγχώρια μεταποίηση. Το 85% του εμπορικού ελλείμματος αντισταθμίζεται από τουριστικά έσοδα.
- Ο τουρισμός δημιουργεί απασχόληση ιδιαίτερα στους νέους καθώς στις ηλικίες κάτω από 30 το ποσοστό απασχόλησης στον φτάνει το
- 34%, έναντι μόλις 12% στο σύνολο της οικονομίας.
- Ο τουρισμός στηρίζει την περιφερειακή οικονομία. Καθώς τα 4/5 της δραστηριότητας πραγματοποιείται εκτός Αττικής.
Αλλά το σημαντικότερο, ο τουρισμός δίνει λύση στην βασικότερη εθνική μας πρόκληση καθώς οι Περιφέρειες Νοτίου Αιγαίου και Κρήτης είναι οι μόνες που κατέγραψαν πληθυσμιακή αύξηση μεταξύ 2011 και 2021. Με περιοχές στα Δωδεκάνησα να φτάνουν μέχρι και 11% αύξηση πληθυσμού.
Και όλα αυτά δεν είναι εσωτερικές παραδοχές. Επιβεβαιώνονται και από διεθνείς δείκτες: η Ελλάδα κατατάσσεται πλέον στην 21η θέση παγκοσμίως στον Δείκτη Ανάπτυξης Ταξιδίων και Τουρισμού του World Economic Forum — σημειώνοντας άνοδο επτά θέσεων σε σχέση με το 2021. Την ίδια στιγμή, όμως, εξακολουθούμε να βρισκόμαστε στην θέση 57 στην γενική ανταγωνιστικότητα της οικονομίας
Κυρίες και κύριοι,
Ο τουρισμός δεν είναι ανταγωνιστικός με άλλους κλάδους της οικονομίας. Δεν τους υποκαθιστά — τους ενισχύει. Δημιουργεί ζήτηση για εγχώρια προϊόντα, υπηρεσίες και τεχνολογίες!!! Δεν υπάρχει δίλημμά “τουρισμός ή βιομηχανία”. Οι δύο τομείς είναι συμπληρωματικοί.
Η ανταγωνιστικότητα, η ανθεκτικότητα και η ευημερία της χώρας περνούν μέσα από συνέργειες — όχι από τεχνητές αντιπαραθέσεις. Αυτό που απαιτείται είναι ένα συνεκτικό, διακομματικό εθνικό σχέδιο που θα αναγνωρίζει τον τουρισμό ως δομικό πυλώνα της ελληνικής οικονομίας — όχι ως «εύκολο χρήμα».
Διότι η αλήθεια είναι μία: δεν είναι εύκολος τομέας. Δεν είναι αυτονόητος. Δεν λειτουργεί στον αυτόματο πιλότο. Πίσω από κάθε ρεκόρ εσόδων βρίσκονται εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες που μέσα από την προσφορά τους στον τουρισμό δεν χτίζουν τοίχους αλλά γέφυρες για όλους τους κλάδους της εθνικής οικονομίας.
Συνάδελφοι ξενοδόχοι πρέπει να κάνουμε το καθήκον μας και αναλαμβάνουμε την ευθύνη μας. Με βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών, συνέχιση των επενδύσεων και κρατώντας υπεύθυνη στάση.
Η ανταγωνιστικότητα, η ανθεκτικότητα και η ευημερία της χώρας περνούν μέσα από συνέργειες και τουρισμός μπορεί και πρέπει να συνεχίσει να αναπτύσσεται. Οι προοπτικές είναι τεράστιες και οι λύσεις που δίνει στα μακροοικονομικά της χώρας είναι αναγκαίες. Αυτό που λείπει είναι το σταθερό πλαίσιο. Οι σαφείς κανόνες. Η ασφάλεια δικαίου. Η καθαρή χωροταξία. και οι υποδομές που μας αξίζουν.
Αυτό που πραγματικά χρειαζόμαστε είναι πολιτική πρωτοβουλία για ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις που θα διαμορφώσουν ένα περιβάλλον ασφάλειας για επενδύσεις, θα μειώσουν τον αθέμιτο ανταγωνισμό, θα ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα και θα παρέχουν θεσμική σταθερότητα για την μακροπρόθεσμη προοπτική του κλάδου.
Η απουσία αυτού του πλαισίου αφήνει χώρο σε πρόχειρες προσεγγίσεις και σε γενικεύσεις που θολώνουν τη δημόσια συζήτηση.
Αυτό που απαιτούμε είναι να γίνεται διάλογο με τους φορείς. Όχι για να ζητούμε προνομιακή μεταχείριση αλλά για να παρουσιάζουμε τεκμηριωμένες θέσεις και ρεαλιστικές προτάσεις. Ζητάμε από το πολιτικό σύστημα να ακούει, να κατανοεί και μετά να ενεργεί.
Για έναν τουρισμό οικονομικά βιώσιμο, κοινωνικά δίκαιο και εθνικά επωφελή. Σας ευχαριστώ θερμά.
