Κατά την δεύτερη μέρα της διημερίδας, «Καταγράφοντας το παρελθόν, σχεδιάζοντας το μέλλον», που διοργανώνει η Διεύθυνση Διαχείρισης Εθνικού Αρχείου Μνημείων, σήμερα παρουσιάστηκε η “Καταγραφή και τεκμηρίωση των συλλογών του πρώην βασιλικού κτήματος Τατοΐου”. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο της Πράξης “Ψηφιοποίηση και δημοσιοποίηση επιλεγμένων συλλογών του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου και του πρώην βασιλικού κτήματος Τατοΐου”, με χρηματοδότηση του ΕΣΠΑ 2014-2021.
Όπως τόνισε η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη στην εισήγησή της «σήμερα οι εργασίες επικεντρώνονται σε ένα ιδιαίτερα σημαντικό και επίκαιρο παράδειγμα, με ευρεία εφαρμογή και αξιοποίηση των υποδομών και των δυνατοτήτων του Εθνικού Αρχείου Μνημείων, αυτό της καταγραφής και της τεκμηρίωσης των συλλογών του πρώην βασιλικού κτήματος Τατοΐου. Για πρώτη φορά η Ελληνική Πολιτεία, μετά την ολοκλήρωση των εργασιών το 2025, θα γνωρίζει με ακρίβεια την έκταση και την αξία των συλλογών του πρώην βασιλικού κτήματος Τατοΐου. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη το ευρύ, σύνθετο και διεπιστημονικού χαρακτήρα έργο της αποκατάστασης και αξιοποίησης του πρώην βασιλικού κτήματος Τατοΐου, χρησιμοποιώντας όλες τις δυνατές πηγές χρηματοδότησης, εθνικούς και κοινοτικούς πόρους από το ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, καθώς και ιδιωτικές χορηγίες».
Στο πρώην Βασιλικό κτήμα Τατοϊου, καθώς και σε άλλους χώρους του ΥΠΠΟ, φυλάσσονται, σήμερα, περισσότερα από 100.000 αντικείμενα, κάθε είδους: Οικιακός εξοπλισμός, έργα τέχνης, ενδύματα, τάπητες, στρατιωτικά είδη, παράσημα, βιβλία, αρχειακό υλικό, γεωργικά εργαλεία, κ.ά. Χρονολογούνται περίπου από το 1860 έως και το 1967. Προέρχονται από τα κτήρια του Τατοΐου αλλά και τις άλλες κατοικίες της τέως βασιλικής οικογένειας.
Όπως επισήμανε η Υπουργός Πολιτισμού: «Η τεράστια ποικιλομορφία των αντικειμένων και η νεότερη χρονική τους προέλευση, έδωσαν την ευκαιρία και το έναυσμα να εμπλουτιστούν ακόμη περισσότερο οι ήδη εκτενέστατοι θησαυροί επιστημονικής και τεχνικής ορολογίας του Εθνικού Αρχείου Μνημείων, που πλέον καλύπτουν μια τεράστια χρονική περίοδο, από την προϊστορία ως τη σύγχρονη εποχή, γεγονός που θεωρώ ότι τους καθιστά μοναδικούς διεθνώς και με τεράστια επιστημονική και ερευνητική αξία. Την ίδια στιγμή, το έργο έδωσε ώθηση στο σχεδιασμό της προσθήκης νέων χαρακτηριστικών και λειτουργιών στα πληροφοριακά συστήματα του Εθνικού Αρχείου Μνημείων, που αναμένεται να διευρύνουν τις δυνατότητές του προς νέες κατευθύνσεις και υπηρεσίες, τόσο στο πεδίο της διαχείρισης, όσο και στο πεδίο της προβολής και ανάδειξης των συλλογών μνημείων. Αναφέρω ενδεικτικά την πιλοτική ενσωμάτωση και εφαρμογή συστημάτων σήμανσης RFID για τον εντοπισμό, τη διαχείριση και την παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο της θέσης των αντικειμένων».
Με τον τρόπο αυτό, καθίσταται δυνατή η αποτελεσματική προστασία τους, αλλά και η ανάδειξή τους, προς όφελος του κοινωνικού συνόλου και της ιστορικής μνήμης. Για την πρωτογενή καταγραφή και τεκμηρίωσή τους, η ΔΔΕΑΜ υλοποιεί δύο μεγάλα έργα ,με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ 2014-2020 και το ΤΑΑ. Κάθε αντικείμενο καταγράφεται στο Ολοκληρωμένο Ψηφιακό Σύστημα Κινητών Μνημείων(ΟΠΣ ΚΜ), από εξειδικευμένους καταγραφείς, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα.
Μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί περισσότερα από 44.000 αντικείμενα, με ορίζοντα ολοκλήρωσης των εργασιών το 2025. Κατά τις εργασίες, τα αντικείμενα αποσυσκευάζονται από τα κιβώτια προσεκτικά και όπου απαιτείται παρεμβαίνουν οι συντηρητές. Στη συνέχεια, κάθε αντικείμενο φωτογραφίζεται, καταγράφεται και τεκμηριώνεται από το εξειδικευμένο προσωπικό, στο Ολοκληρωμένο Σύστημα των κινητών μνημείων λαμβάνοντας ένα μοναδικό αριθμό ταυτότητας. Το ψηφιακό αυτό δελτίο καταγραφής περιλαμβάνει σειρά στοιχείων, σύντομη περιγραφή διαστάσεις χρονολόγηση και φωτογραφία του αντικειμένου.
Κατά τη διάρκεια της διημερίδας παρουσιάστηκαν αντικείμενα που έχουν καταγραφεί από το Εθνικό Αρχείο Μνημείων, όπως Έργα ζωγραφικής, γλυπτικής και χαρακτικής του 18ου και 19ου αιώνα από τις συλλογές του πρώην βασιλικού κτήματος Τατοΐου, μετάλλινα αντικείμενα, πορσελάνες, ασιατικά ενθυμήματα και δώρα, καθώς και ο τρόπος που αυτά τα αντικείμενα φωτίζουν πτυχές της ευρύτερης βασιλικής οικογένειας και λειτουργούν ως οδηγοί για την προσέγγιση σημαντικών γεγονότων του παρελθόντος.
Στη διημερίδα έδωσαν το παρών ο Υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, κ Δημήτρης Παπαστεργίου, η Υπουργός Πολιτισμού της Κύπρου, κ. Λίνα Κασσιανίδου, και ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Πολιτισμού , κ. Γεώργιος Διδασκάλου
