Με προϋπολογισμό 16.960.000 ευρώ και χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού προχωρά στην επέκταση και αναβάθμιση του Αρχαιολογικού Μουσείου Χίου.
Τον περασμένο Αύγουστο, κατά την επίσκεψη της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνας Μενδώνη στη Χίο, σε σύσκεψη με τον Δήμαρχο Σταμάτη Καρμάντζη, ανακοινώθηκε η παραχώρηση έκτασης 8,5 στρεμμάτων, από τον Δήμο Χίου στο ΥΠΠΟΑ, για την επέκταση του μουσείου. Με την ένταξη του έργου στο Ταμείο Ανάκαμψης, μπαίνει σε πορεία υλοποίησης η επέκταση και ο εκσυγχρονισμός του αρχαιολογικού μουσείου, καθώς και η προετοιμασία της επανέκθεσης, με χρόνο ολοκλήρωσης το τέλος του 2025.
Όπως δήλωσε η Λίνα Μενδώνη, «Μετά την πάροδο σχεδόν εξήντα ετών λειτουργίας, το ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής αξίας, και βραβευμένο κτηριακό συγκρότημα του Αρχαιολογικού Μουσείου Χίου, έργο του Δημήτρη και της Σουζάνας Αντωνακάκη, εμφανίζει έντονη επιβάρυνση λόγω παλαιότητας και περιβαλλοντικών συνθηκών. Η επέκταση του κτηρίου, με τον διπλασιασμό των εκθεσιακών και αποθηκευτικών χώρων του, γίνεται με απόλυτο σεβασμό στον αρχικό σχεδιασμό του. Δεν θα μπορούσε, άλλωστε, να γίνει διαφορετικά, αφού η αρχιτεκτονική μελέτη της επέκτασης εκπoνείται από τον ίδιο τον Δημήτρη Αντωνακάκη. Οι εγκαταστάσεις του εκσυγχρονίζονται με βάση τους ισχύοντες κανονισμούς λειτουργίας, ασφάλειας και προσβασιμότητας. Η αναβάθμιση των μουσειακών υποδομών της χώρας, αποτελεί προτεραιότητα για το Υπουργείο Πολιτισμού που Αθλητισμού που αναπτύσσει ένα ευρύ πρόγραμμα ενεργειών, δράσεων και έργων, ώστε τα ελληνικά μουσεία να εκσυγχρονιστούν με βάση τα σύγχρονα μουσειακά πρότυπα. Με την ολοκλήρωση του έργου, η Χίος θα αποκτήσει ένα μουσείο, το οποίο θα προβάλλει το πολιτιστικό της απόθεμα με τον τρόπο που του αξίζει».
Το κτηριολογικό πρόγραμμα εγκρίθηκε από το Συμβούλιο Μουσείων του ΥΠΠΟΑ τον Ιούνιο του 2021, ενώ ακολούθησε η έγκριση της αρχιτεκτονικής, στατικής και ηλεκτρομηχανολογικής προμελέτης. Το υπάρχον κτιριακό συγκρότημα αποτελείται από επτά στατικώς ανεξάρτητα κτίρια. Η επέκταση του Αρχαιολογικού Μουσείου Χίου ακολουθεί τις βασικές αρχές αρχιτεκτονικού σχεδιασμού του υπάρχοντος συγκροτήματος. Σύμφωνα με το εγκεκριμένο κτηριολογικό πρόγραμμα, ο χώρος της υποδοχής (εκδοτήρια εισιτηρίων, βεστιάριο, χώρος παράλληλων εκδηλώσεων, βοηθητικοί χώροι), οι αποθηκευτικοί χώροι, το πωλητήριο, οι χώροι των εκθέσεων και τα εργαστήρια συντήρησης, διπλασιάζονται. Προβλέπεται, επίσης, η προσθήκη νέων εκθεσιακών χώρων, αίθουσας πολλαπλών χρήσεων, ανεξάρτητης από τις ώρες λειτουργίας του Μουσείου, καθώς και χώρου μηχανολογικών εγκαταστάσεων απαραίτητου για την ενεργειακή αναβάθμιση του υπάρχοντος κτηρίου και την κάλυψη των αναγκών των χώρων επέκτασής του. Ως προς την εξασφάλιση της προσβασιμότητας του Μουσείου σε ΑμεΑ, προβλέπεται η δημιουργία υπόγειας σήραγγας εξωτερικά που μέσω του νέου ανελκυστήρα θα οδηγεί στον χώρο του εκδοτηρίου εισιτηρίων. Η κίνηση μεταξύ των χώρων εσωτερικά εξασφαλίζεται, είτε με κεκλιμένες διαδρομές είτε με ανελκυστήρες, ώστε όλοι οι χώροι του Μουσείου να είναι καθολικά προσβάσιμοι.
Το κτήριο του Αρχαιολογικού Μουσείου Χίου έργο των αρχιτεκτόνων Σουζάνας Αντωνακάκη, Δημήτρη Αντωνακάκη και Ελένης Δεσύλλα, προέκυψε μετά από την διάκριση της μελέτης τους με Α΄ Βραβείο σε Πανελλήνιο Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό το 1965. Το κτήριο έχει θεωρηθεί πρότυπο και η μελέτη έχει δημοσιευθεί πολλές φορές από την εποχή της υλοποίησής του μέχρι σήμερα σε ελληνικά και ξένα βιβλία και περιοδικά. Κύρια χαρακτηριστικά του Μουσείου την εποχή της κατασκευής του ήταν η προσαρμογή στα δεδομένα του εδάφους και του περιβάλλοντος, η δυνατότητα ανεξάρτητων εισόδων στο Μουσείο, στις περιοδικές εκθέσεις και στα εργαστήρια μέσα από ελεγχόμενους υπαίθριους χώρους – εσωτερικές αυλές, η συσχέτιση κλειστών και ανοικτών χώρων στις αίθουσες εκθέσεων του Μουσείου.
Συν τω χρόνω στο κτήριο έγιναν ποικίλες παρεμβάσεις που αλλοίωσαν τον χαρακτήρα και τον αρχικό σχεδιασμό του, όπως, κάλυψη των αυλών με πρόχειρες μεταλλικές οροφές και ψευδοροφές, σφράγιση των παραθύρων εσωτερικά και δημιουργία ενός περίκλειστου περιβάλλοντος ανακυκλούμενου αέρα, κατάργηση της αίθουσας πολλαπλών χρήσεων και μετατροπή της σε πολυδιασπασμένο αποθηκευτικό χώρο.
Το υφιστάμενο κτήριο αναπτύσσεται σε τρεις στάθμες, σε 2.520 τ.μ. Σύμφωνα με το κτηριολογικό πρόγραμμα που εκπονήθηκε από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Χίου και την Διεύθυνση Μελετών και Εκτέλεσης Έργων Μουσείων και Πολιτιστικών Κτηρίων του ΥΠΠΟΑ, το εμβαδόν της επέκτασης, στην οποία θα στεγαστούν νέοι εκθεσιακοί και αποθηκευτικοί χώροι, αίθουσα πολλαπλών χρήσεων και τεχνικές εγκαταστάσεις, υπολογίζεται σε 1.960 τ.μ.
Οι μελέτες για τον εκσυγχρονισμό και την επέκταση του Αρχαιολογικού Μουσείου Χίου εκπονούνται με δαπάνη της ανώνυμης εταιρείας “DIMAND Α.Ε.”, με σκοπό τη δωρεά της προς το Ελληνικό Δημόσιο (ΦΕΚ Β’ 6057/22.12.2021).
