Ο ετήσιος εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας Αρχείων (World Archives Day) στις 9 Ιουνίου, αποτελεί για τους αρχειονόμους, τους ιστορικούς, αλλά και τους ερευνητές κάθε γνωστικού πεδίου, ευκαιρία να αναδείξουν την τεράστια σημασία και αξία των αρχείων στην επιστημονική έρευνα, στη γνώση και στην εκπαίδευση.
Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού μετέχει στον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Αρχείων, με επιλεγμένα τεκμήρια από τους θησαυρούς του Ιστορικού Αρχείου Αρχαιοτήτων και Αναστηλώσεων, τα οποία παραχώρησε στο Μουσείο Μπενάκη για την έκθεση «1821 Πριν και Μετά».
Αποτελούν ένα ελάχιστο δείγμα από την πληθώρα αρχειακών τεκμηρίων του Ιστορικού Αρχείου, αναδεικνύοντας μερικές μόνο όψεις από το έργο που επιτελείται.
«Ο εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας Αρχείων», δήλωσε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού «συνιστά μια αφορμή για την εμπέδωση της γνώσης και την ευαισθητοποίηση του κοινού, σχετικά με την ανάγκη στήριξης και ενίσχυσης των αρχείων, αλλά και την υπενθύμιση προς τους αρμόδιους φορείς της υποχρέωσης διασφάλισης της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας, διαχείρισης και προσβασιμότητάς τους.
Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού έχει υπό τη διαχειριστική του αρμοδιότητα και ευθύνη πολύτιμο Ιστορικό Αρχείο Αρχαιοτήτων και Αναστηλώσεων.
Πρόκειται για μοναδικά τεκμήρια που αφορούν στα μνημεία και τους αρχαιολογικούς χώρους της χώρας μας, στην αρχαιολογική έρευνα, αλλά και στην ιστορία και τη διοικητική εξέλιξη της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, και δίνουν τη δυνατότητα στο σύγχρονο ερευνητή να μελετήσει την ιστορία της αρχαιολογίας στην Ελλάδα, αλλά και να αντλήσει χρήσιμα στοιχεία για πολλούς άλλους τομείς της κοινωνικής, πολιτικής και οικονομικής ιστορίας. Στόχος μας είναι το μοναδικό αυτό υλικό να καταστεί ελεύθερα προσβάσιμο σε κοινό και ειδικούς και μέσω του διαδικτύου».
Το Ιστορικό Αρχείο Αρχαιοτήτων και Αναστηλώσεων, ένα από τα παλαιότερα και σημαντικότερα αρχεία της Ελλάδας, περιλαμβάνει ένα σπάνιο πλούτο από διοικητικά έγγραφα, τηλεγραφήματα, φωτογραφίες, καταλόγους, σχέδια, χάρτες, καθώς επίσης προσωπικά αντικείμενα, σημειώματα και άλλα τεκμήρια που χρονολογούνται από το 1834 έως σήμερα.
Ανάμεσα στα τεκμήρια που εκτίθενται στο Μουσείο Μπενάκη είναι το εγκεκριμένο σχέδιο, το 1831, από τον Kυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια, της πόλης του Άργους, που αποτελεί το παλαιότερο τεκμήριο του Ιστορικού Αρχείου. Επίσης, παρουσιάζεται το ανάτυπο του πρώτου Αρχαιολογικού Νόμου (1834) και σχέδιο εγγράφου του 1835 για την καθιέρωση ωραρίου και γραμματίων εισόδου (εισιτηρίων) στην Ακρόπολη, με την υπογραφή του πρώτου Εφόρου Αρχαιοτήτων Ludwig Ross.
Παρουσιάζονται, επίσης, οι συμβάσεις της Ελλάδας με τη Γερμανία και τη Γαλλία βάσει των οποίων ξεκίνησαν οι ανασκαφές στην Αρχαία Ολυμπία (1875-1881) από το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Αθηνών και τους Δελφούς (1891) από την Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή της Αθήνας.
Ένα μέρος των τεκμηρίων συνδέονται με το έργο του Γενικού Εφόρου Αρχαιοτήτων Παναγή Καββαδία (1885-1909). Σε αυτά περιλαμβάνονται φωτογραφίες από την ανασκαφή της Ακροπόλεως, που διεξήγαγε ο Καββαδίας τα έτη 1885-1890, και φωτογραφίες από τις Συλλογές του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Τέλος, τη μεθοδικότητα και οργανωτικότητα του Καββαδία απηχεί και η μέριμνα για τη δημιουργία μίας ολοκληρωμένης αρχαιολογικής νομοθεσίας, στο πλαίσιο της οποίας υπήρχε πρόβλεψη για επίσκεψη στην Ακρόπολη τις νύχτες με πανσέληνο.
Η έκθεση «1821 Πριν και Μετά», στο Μουσείο Μπενάκη (κτήριο οδού Πειραιώς), διαρκεί έως τις 7 Νοεμβρίου 2021.
