Η συγγραφέας της βραβευμένης bestseller σειράς βιβλίων «Πράκτορες του Πλανήτη» (εκδόσεις Μεταίχμιο) και ιδρύτρια της ομώνυμης ΑΜΚΕ, Ελένη Ανδρεάδη στέλνει ένα μήνυμα στους μεγάλους αυτού του πλανήτη, με αφορμή την φετινή Παγκόσμια Ημέρα Νερού (22 Μαρτίου).
Στους μικρούς δεν χρειάζεται ν’ απευθυνθεί τώρα, ούτε να τους… τρίξει τα δόντια. Αυτούς τους έχει στο πλευρό της. Είναι τα παιδιά-αναγνώστες των βιβλίων της, οι επίλεκτοι πράκτορες μιας ομάδας που συνεχώς μεγαλώνει, δεν γνωρίζει σύνορα και είναι αποφασισμένη να σώσει τον πλανήτη. Που γνωρίζει πως το νερό είναι θησαυρός και ξέρει τι πρέπει να κάνει για να το διαφυλάξει.
Tο θέμα της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας Νερού, «Εκτιμώντας το Νερό (Valuing Water)», είναι πιο επίκαιρο από ποτέ. Ο χρόνος που πέρασε – και συνεχίζει – χαρακτηρίζεται για τους περισσότερους από εμάς, από μια ριζική αναθεώρηση του τι θεωρούσαμε δεδομένο και την εκ νέου εκτίμησή του. Τη δυνατότητα του να κυκλοφορούμε ελεύθερα, να ταξιδεύουμε, να πηγαίνουν τα παιδιά μας σχολείο, να αγκαλιαζόμαστε… Η ψευδαίσθηση ότι μπορούμε να ζούμε ανέγγιχτοι και υγιείς σε έναν άρρωστο πλανήτη, έσβησε.
Ο έκτος στόχος βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (SDGs) μιλάει για καθαρό νερό. Γιατί δεν θα έπρεπε αυτό να μας αφήνει αδιάφορους; Παρόλο που η επιφάνεια του πλανήτη μας είναι καλυμμένη με 70% νερό, μονάχα 1% του νερού αυτού είναι πόσιμο και ταυτόχρονα διαθέσιμο σ’ εμάς. Αυτό το ελάχιστο γλυκό νερό, μεταξύ άλλων, εξυπηρετεί τις ανάγκες μας στο σπίτι και στη βιομηχανία, ποτίζει τις καλλιέργειές μας και στεγάζει μια εκπληκτική βιοποικιλότητα. Μέχρι το 2050, κοντά στα 6 δισεκατομμύρια άνθρωποι προβλέπεται πως θα ζουν σε περιοχές όπου το νερό δεν θα αρκεί για τουλάχιστον ένα μήνα το χρόνο.
Μια από τις πρώτες αποστολές της Αστικής Μη-Κερδοσκοπικής Εταιρείας Πράκτορες του Πλανήτη ήταν η «Αποστολή: Ο Κύκλος του Νερού», σε συνεργασία με την ΕΥΔΑΠ, στο φράγμα του Μαραθώνα. Σε μια ανοιχτή εκδήλωση, προσκαλέσαμε παιδιά να μάθουν τι είναι ο κύκλος του νερού. Θέλαμε να κατανοήσουν πως – όπως ο πράκτορας Ιάσωνας εξηγεί στον αναγνώστη στο πρώτο βιβλίο της σειράς Πράκτορες του Πλανήτη, Γίνε Πράκτορας του Πλανήτη- το νερό στη Γη ήταν και είναι πάντα το ίδιο σε ποσότητα. Ενώ οι άνθρωποι αυξανόμαστε στον πλανήτη, το νερό παραμένει σταθερό. Παραμένει σταθερό, ενώ το ρυπαίνουμε και το σπαταλάμε, και η κλιματική κρίση επηρεάζει με εξαιρετικά πολύπλοκους τρόπους τον κύκλο του νερού και την ευαίσθητη ισορροπία του πλανήτη μας από την οποία εξαρτάται η ζωή μας, όπως την ξέρουμε.
Ας είναι η 22 Μαρτίου λοιπόν, μια αφορμή να εκτιμήσουμε το νερό. Ας γίνει η αφορμή να ενημερωθούμε και να κάνουμε κάτι που να δείχνει έμπρακτα ότι κατανοούμε πως αποτελεί θησαυρό τον οποίο μπορεί να χάσουμε. Ας είναι μια μικρή κίνηση για αρχή, αν δεν ξέρουμε από πού να ξεκινήσουμε: Να μάθουμε, για παράδειγμα, στα παιδιά μας να κλείνουν τη βρύση όταν πλένουν τα δόντια τους. Ή ας κάνουμε κάτι μεγαλύτερο, όπως να διαμορφώσουμε τον κήπο μας ενόψει καλοκαιριού, έτσι ώστε να μην χρειάζεται πότισμα (xeriscaping). Πάνω από όλα, ας βάλουμε όλοι τα δυνατά μας να περιορίσουμε την κλιματική αλλαγή. Αυτό τον Νοέμβριο θα γίνει η σημαντικότερη Διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα που θα καθορίσει το μέλλον της ανθρωπότητάς μας στον πλανήτη. Εάν καταφέρουμε να περιορίσουμε την υπερθέρμανση του πλανήτη στους 1,5 °C (πάνω από τα προ-βιομηχανικά επίπεδα), η πίεση που ασκείται στο νερό από την κλιματική αλλαγή θα μειωθεί κατά το μισό. Δεν μπορεί αυτός ο αγώνας επιβίωσης να επιτύχει, εάν αφήνει τόσους πολλούς αδιάφορους.
Όταν πάνω από 2 δισεκατομμύρια στον πλανήτη μας δεν έχουν πρόσβαση σε ασφαλές νερό και 6.000 παιδιά πεθαίνουν καθημερινά από ασθένειες που μεταδίδονται από το νερό, το ότι φτάνει στη βρύση μας αυτός ο θησαυρός, θα έπρεπε να κατανοούμε πως είναι ένα θαύμα.
Ένα θαύμα, όπως πολλά άλλα που τελευταία διαπιστώσαμε, δεν είναι καθόλου δεδομένο. Η εξέλιξη της τεχνολογίας μάς επιτρέπει να κλείνουμε τα μάτια και να διατηρούμε την αίσθηση πως τρέχουμε με σιγουριά σε ανοιχτό αυτοκινητόδρομο, όταν στην πραγματικότητα το είδος μας αυτή την στιγμή ισορροπεί στον πλανήτη σαν ακροβάτης σε τεντωμένο σκοινί. Ζούμε μια συλλογική αυταπάτη. Όταν πέφτουμε, θα είναι πια αργά.
Ελένη Ανδρεάδη, συγγραφέας
