Αξιότιμε Κύριε Υπουργέ,
Αγαπητοί Συνάδελφοι,
Το Συμβούλιο των Προέδρων κάθε χρόνο τέτοια εποχή, έχει ένα διττό στόχο.
Αφενός να γίνει μια πρώτη αποτίμηση της σεζόν που ολοκληρώνεται και αφετέρου να δούμε το πως θα πάμε παρακάτω.
Θεωρώ λοιπόν πως είναι η πιο σωστή στιγμή για να βάλουμε τα πράγματα στη σωστή θέση τους.
Βγάλαμε μια δύσκολη σεζόν. Το περιμέναμε εξ αρχής πως θα υπάρξει κάποια “διόρθωση” στις επιδόσεις των προηγούμενων χρόνων. Άλλωστε ζούμε σε ένα περιβάλλον προκλήσεων. Αβεβαιότητα στη Βρετανία, ανασφάλεια στην Ευρώπη, ανάκαμψη των άμεσων ανταγωνιστών μας. Όλα αυτά επηρέασαν και θα συνεχίζουν να επηρεάζουν τον ελληνικό τουρισμό.
Παρ’ όλα αυτά και όσο προχωρούσε η χρονιά αποδεικνυόταν πως το τουριστικό μας προϊόν διατηρεί την ελκυστικότητά του και τη δυναμική του, με σοβαρές διαφοροποιήσεις όμως, ανάμεσα στις γεωγραφικές περιφέρειες της χώρας.
Κι εδώ είναι το πρώτο σημείο που πρέπει να σκύψουμε με προσοχή και να δούμε τα μεγάλα ζητήματα των υποδομών σε όλη τη χώρα. Το “καμπανάκι” λοιπόν χτύπησε, αλλού πιο δυνατά, αλλού λιγότερο, όμως θα πρέπει να το ακούσουμε. Ανύπαρκτες ή φθίνουσες υποδομές απειλούν σοβαρά την μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των τουριστικών προορισμών μας.
Επιπλέον, δεν μπορούμε να εθελοτυφλούμε. Η κλιματική αλλαγή είναι εδώ και ήρθε για να μείνει. Ένα ακραίο καιρικό φαινόμενο μπορεί να προκαλέσει καταστροφική ζημιά σε ένα προορισμό, αν δεν υπάρχει οργανωμένη προετοιμασία σε όλα τα επίπεδα. Από την ανθεκτικότητα των υποδομών και την αντιμετώπιση των συνεπειών του όποιου φαινομένου μέχρι την επικοινωνιακή διαχείριση της εικόνας του προορισμού σε παγκόσμιο επίπεδο. Ζούμε στην on line εποχή, τα πάντα μεταδίδονται σε πραγματικό χρόνο μέσα από τα smartphones, διαμορφώνοντας γνώμες, επιλογές και προτιμήσεις. Ειδικά για τις νεώτερες ηλικιακές κατηγορίες των λεγόμενων Millennials.
Το “δεύτερο καμπανάκι” μέσα στο 19 ακούστηκε όταν μετά από πολλές αγωνίες κι αφού είπαμε “Δόξα τω Θεώ”, ήρθε η κατάρρευση της Thomas Cook. Σοβαρό πλήγμα για ένα μεγάλο κομμάτι ελληνικών ξενοδοχείων, μικρομεσαίας κυρίως κατηγορίας, που είναι και η ραχοκοκαλιά του ξενοδοχειακού κόσμου της πατρίδας μας.
Οφείλω να πω κύριε Υπουργέ ότι από το πρώτο λεπτό αυτής της εξαιρετικά δυσάρεστης εξέλιξης είσαστε μαζί μας, διαρκώς πάνω από το πρόβλημα, για να μετριαστούν οι σοβαρές επιπτώσεις. Ελήφθησαν κάποιες αποφάσεις αλλά έμειναν πίσω και πολλά περισσότερα που θα μπορούσαν να γίνουν καθώς σκοντάψαμε στη χρόνια παθογένεια των συναρμοδιοτήτων.
Το προϊόν μας μπορεί να άντεξε, να έχουμε κάποια αναπλήρωση των απωλειών αλλά αυτό δεν σημαίνει καθόλου πως το πρόβλημα λύθηκε. Είναι πάρα πολλοί συνάδελφοι που δίνουν αγώνα με νύχια και με δόντια για να μπορέσουν να μείνουν ζωντανοί.
Πρέπει λοιπόν να δούμε καθαρά τη “μεγάλη εικόνα”. Όλοι συμφωνούμε πως δεν υπάρχει ελληνικός τουρισμός χωρίς ελληνικά ξενοδοχεία. Όλοι συμφωνούμε πως ο τουρισμός είναι πολύ μεγάλο μέγεθος για την ελληνική οικονομία και είναι αναντικατάστατη η συμβολή του στην ανάπτυξη, την απασχόληση και την κοινωνική συνοχή.
Αυτό είναι το “καμπανάκι”. Γι αυτό και η στήριξη του ξενοδοχείου πρέπει να είναι προτεραιότητα. Ειδικά όταν βρίσκεται σε δύσκολη θέση, εκτεθειμένο στις συνέπειες της εξάρτησης από παγκόσμιους κολοσσούς και ταυτόχρονα υπεφορτωμένο με βάρη και υποχρεώσεις.
Χρειάζεται γενναία ελάφρυνση. Έγινε μια καλή αρχή με το ΦΠΑ στο σύνολο του τουριστικού πακέτου, πρέπει να υπάρξει και συνέχεια. Πρέπει, το λέμε και το ξαναλέμε, να καταργηθεί ο φόρος διαμονής. Πρέπει να εξορθολογιστούν οι ασφαλιστικές εισφορές. Υπάρχουν και καλές ιδέες και καλές προτάσεις για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε με περισσότερη ευελιξία, την οποία απαιτούν οι καιροί. Για να συνεχίσει το ξενοδοχείο να δημιουργεί δουλειές και εισοδήματα. Έχουμε αποδείξει έμπρακτα με τις κλαδικές συμβάσεις μας πόσο νοιαζόμαστε για τους εργαζόμενούς μας και θέλουμε πάντα να είναι επαρκώς ικανοποιημένοι και να νιώθουν ασφαλείς. Αλλά θα πρέπει η κανονικότητα να περάσει και την πόρτα του ξενοδοχείου. Δεν μπορεί ο ξενοδόχος να δουλεύει μόνο για φόρους, εισφορές, πνευματικά δικαιώματα και μισθούς. Δεν μπορεί να τιμωρούμαστε επειδή είμαστε εργατικοί. Επειδή είμαστε δημιουργικοί. Επειδή τολμάμε. Επειδή επενδύουμε. Επειδή παίρνουμε ρίσκα. Επειδή έχουμε φιλότιμο.
Αυτός ο ανορθολογισμός θα πρέπει να λάβει ένα τέλος.
Ούτε μπορεί να συνεχίζεται ο αθέμιτος ανταγωνισμός σ’ ένα αρρύθμιστο τοπίο βραχυχρόνιων μισθώσεων που αποδεικνύεται επιζήμιο και για την οικονομία και για τα δημόσια έσοδα και για την κοινωνία με τις σοβαρές αρνητικές συνέπειες που έχει.
Ούτε μπορεί να είναι “Γολγοθάς” μια τουριστική επένδυση χωρίς χωροταξικό και καθαρούς κανόνες για όλους.
Ναι, είναι όλα μεγάλα ζητήματα. Αλλά όσο τα αφήνουμε μεγαλώνουν και ροκανίζουν την ανταγωνιστικότητα του ελληνικού ξενοδοχείου, πριονίζουν το κλαδί πάνω στο οποίο στηρίζεται ο ελληνικός τουρισμός και όλοι οι συναφείς κλάδοι και επαγγέλματα που σχετίζονται μαζί του. Από την οικοδομή μέχρι τις νέες τεχνολογίες. Από το εμπόριο και την ενέργεια μέχρι την πρωτογενή παραγωγή. Το ξενοδοχείο δημιούργησε αλυσίδες αξίας για όλη την πραγματική οικονομία αλλά το ίδιο εξακολουθεί και παραμένει δέσμιο νοοτροπιών του χθες.
Απελευθερώστε το ελληνικό ξενοδοχείο κύριε Υπουργέ!
Τώρα που το momentum της συγκυρίας παραμένει, παρά τις προκλήσεις και τις αβεβαιότητες, θετικό.
Όλοι γυρίσαμε από το Λονδίνο και τη WTM με περισσότερη αισιοδοξία απ’ όση είχαμε όταν ξεκινήσαμε για να πάμε. Κι αυτό δείχνει πως το ελληνικό τουριστικό προϊόν αντέχει στις διακυμάνσεις. Η ποιότητα της ελληνικής φιλοξενίας εκτιμάται κι αυτό δικαιώνει τις συνεχείς επενδύσεις μας στον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση των μονάδων μας, κάτω από ασφυκτικές συνθήκες. Όμως το κάνουμε γιατί η ποιότητα είναι η ασπίδα μας κι αυτό διαπιστώθηκε και στην έκθεση του Λονδίνου. Η ποιότητα μέτράει!
Επίσης, είναι πολύ σημαντικό πως η εικόνα της χώρας συνολικά είναι κάτι παραπάνω από θετική και αυτό είναι ένα μεγάλο επίτευγμα της νέας κυβέρνησης και του Κυριάκου Μητσοτάκη. Όλοι οι επιχειρηματικοί παράγοντες της παγκόσμιας τουριστικής αγοράς μιλούν μόνον με καλά λόγια και υπάρχει ένα εξαιρετικό κλίμα για συνεργασίες. Αν οι τάσεις αυτές επιβεβαιωθούν στις κρατήσεις μας μπορούμε πραγματικά να κάνουμε νέα ρεκόρ. Στο χέρι μας είναι, κύριε Υπουργέ. Γι αυτό σας το ξαναλέω: Απελευθερώστε το ελληνικό ξενοδοχείο! Είστε πολιτικός με καλή γνώση της οικονομίας και της αγοράς και ξέρετε πως η καλή ψυχολογία φέρνει μόνον καλά αποτελέσματα. Όσο πιο πολύ καταφέρει να ανοίξει τα φτερά του το ξενοδοχείο, τόσο πιο ψηλά θα πετάξει ο τουρισμός.
Όμως… υπάρχει κι ένα “τρίτο καμπανάκι”. Ακούστηκε υπόκωφα στο Λονδίνο αλλά πρέπει να το προσέξουμε. Πέρα όλων των άλλων πλεονεκτημάτων της χώρας μας ως τουριστικού προορισμού, η ανθεκτικότητα του προϊόντος μας συνδέεται άμεσα με το αίσθημα της ασφάλειας. Η Ελλάδα κάνει τον επισκέπτη της να νιώθει ασφαλής. Είναι μια σύγχρονη, ευρωπαϊκή χώρα και το αίσθημα της ασφάλειας που παρέχει δεν μπορεί να το εγγυηθεί καμία από τις άμεσα ανταγωνιστικές μας χώρες.
Το μεταναστευτικό αν και δεν είναι ελληνικό πρόβλημα αλλά ευρωπαϊκό, μπορεί να έχει πολύ… ελληνικές συνέπειες, αρνητικές για την ασφάλεια αλλά και για την εικόνα της χώρας. Χρειάζεται μια καλά ισορροπημένη διαχείριση μεταξύ λογικής και ευαισθησίας. Και δεν σας κρύβω κύριε υπουργέ, την αγωνία μου, όταν ο καθ’ ύλην αρμόδιος συνάδελφός σας, χαρακτηρίζει μη διαχειρίσιμη την κατάσταση.
Κυρίες και κύριοι,
Αγαπητοί συνάδελφοι,
Όλος ο ξενοδοχειακός κόσμος – ξενοδόχοι, εργαζόμενοι, συνεργάτες – είναι έτοιμος να δώσει το 2020 το καλύτερο εαυτό του για να πάμε σε μια ακόμη χρονιά – ορόσημο για τον τουρισμό και την Ελλάδα.
Όλοι οι ξενοδόχοι, η ΠΟΞ, οι Ενώσεις μας, πιστεύουμε στο προϊόν μας, πιστεύουμε στη δουλειά μας, στους ανθρώπους μας, στον τόπο μας.
Το ελληνικό ξενοδοχείο μπορεί πραγματικά να ξεκλειδώσει ακόμη μεγαλύτερες δυνατότητες για τον τουρισμό, για την ανάπτυξη, για την κοινωνική συνοχή.
Χρειάζονται όμως δημόσιες πολιτικές. Για να απαντηθούν και τα τρία “καμπανάκια” στα οποία αναφέρθηκα. Υποδομές, απελευθέρωση ξενοδοχείου, ασφάλεια.
Απαντήσεις που πρέπει να δοθούν τώρα. Χωρίς αναβολές, αμφιταλαντεύσεις και “δεύτερες σκέψεις”. Να δοθούν τώρα που η δυναμική μας διατηρείται, έχοντας καλά προμηνύματα για τη σεζόν του 2020. Αυτή δεν πρέπει να είναι επ ουδενί αιτία εφησυχασμού ή αδράνειας. Αντίθετα, ο τουρισμός είναι εθνικό κεφάλαιο κι απαιτεί εθνική προσπάθεια το μέλλον του και η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητά του. Κοινή προσπάθεια όλων είναι η σωστή απάντηση. Γιατί και τα οφέλη του τουρισμού διαχέονται προς όλους και δημιουργούν τις προϋποθέσεις για μια οικονομία που στέκεται ξανά όρθια.
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.
