Αρχική Ειδήσεις στα Ελληνικά Το Λύκειο Επιδαύρου 2019 μας γνωρίζει τους καθηγητές του

Το Λύκειο Επιδαύρου 2019 μας γνωρίζει τους καθηγητές του

Το Λύκειο Επιδαύρου 2019 μας γνωρίζει τους καθηγητές του

Γνωριμία με την σκηνοθέτρια, συνιδρύτρια του Θεάτρου ZAR και συνεργάτιδα του Ινστιτούτου Γκροτόφσκι, Kamila Klamut

Το Λύκειο Επιδαύρου–Διεθνές θερινό σχολείο αρχαίου δράματος θα πραγματοποιηθεί από τις 2 έως τις 16 Ιουλίου στην Επίδαυρο. Οι αιτήσεις για τη φετινή διοργάνωση ολοκληρώνονται σε λίγες ημέρες (30 Απριλίου) και με αυτή την αφορμή το Λύκειο μας συστήνει μία ακόμα καθηγήτριά του. Η Kamila Klamut, εξέχουσα προσωπικότητα στη θεατρική σκηνή της Πολωνίας, με σημαντική σκηνοθετική και διδακτική δράση, θα βρίσκεται στην Επίδαυρο για να διδάξει τους φετινούς σπουδαστές. Δείτε τι μας λέει η Kamila Klamut για την τεχνική της, που αντλεί σημαντικά στοιχεία από τη μουσική και το τραγούδι, για τη μέθοδο Γκροτόφσκι στην οποία βασίζει τη δουλειά της, αλλά και για τη σχέση της με την Ελλάδα και τις προσδοκίες της από το φετινό Λύκειο Επιδαύρου.

To Θεατρικό Εργαστήρι του Γκροτόφσκι έκλεισε τον κύκλο του το 1984. Λίγο μετά ιδρύθηκε το δεύτερο Studio στο Βρότσλαβ αντικαθιστώντας ουσιαστικά τις δράσεις του. Δημιουργήθηκε από έναν από τους ηθοποιούς του Εργαστηρίου, τον Zbigniew Cynkutis. Μετά την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων του δεύτερου Studio του Βρότσλαβ, το 1990, ιδρύθηκε το Κέντρο Μελέτης Γροτόφσκι για την Πολιτιστική και Θεατρική Έρευνα, που μετονομάστηκε το 2007 σε Ινστιτούτο Γκροτόφσκι.

Αρχικά ο οργανισμός αρχειοθέτησε έγγραφα και αρχεία του Θεατρικού Εργαστηρίου και ταυτόχρονα έγινε τόπος παρουσίασης παραστάσεων, οργανωμένων εργαστηρίων, διασκέψεων και συζητήσεων συνδεδεμένα με το έργο και τη σκέψη του Γκροτόφσκι. Το Κέντρο Γκροτόφσκι/ Ινστιτούτο Γκροτόφσκι ήταν επίσης ο διοργανωτής όλων των παρουσιάσεων της “Δράσης” του Workcenter του Jerzy Grotowski και του Thomas Richards στην Πολωνία. Έτσι ήταν κατά τη δεκαετία του ’90, και εξακολουθεί να είναι, ένα μέρος της μνήμης του Θεατρικού Εργαστηρίου και των ανθρώπων του. Το Ινστιτούτο Γκροτόφσκι είναι επίσης ένας τόπος όπου μπορείτε να συναντήσετε τους πρώην ηθοποιούς του Εργαστηρίου, Rena Mirecka, Mieczysław Janowski, Maja Komorowska ή τον συνιδρύτη του Ludwik Flaszen. Προσωπικά, είχα την ευχαρίστηση να δουλέψω με δύο ηθοποιούς από το Θεατρικό Εργαστήρι – την Rena Mirecka και τον Zygmunt Molik. Δεν έχω δει ποτέ ζωντανά παραστάσεις του Εργαστηρίου, ήμουν μικρή σε ηλικία. Η πρώτη μου εμπειρία ήταν με το “Action” το 1997. Εν τω μεταξύ, το Ινστιτούτο Grotowski είναι γεμάτο συναντήσεις με ανθρώπους που στο παρελθόν δημιούργησαν το φαινόμενο του Laboratory Theatre, τόσο ως δημιουργοί αλλά και ως θεατές.

Το πιο ασυνήθιστο για μένα από τα επιτεύγματα του Θεατρικού Εργαστηρίου, είναι ο συνολικός προβληματισμός για την τέχνη του ηθοποιού. Ο Γκροτόφσκι απογυμνώνοντας το θέατρο από όλα όσα θεωρούσε υπερβολικά (μουσική από ηχεία, φώτα, σκηνικά τρικ) επικεντρώθηκε στην ουσία της παρουσίας του ηθοποιού στη σκηνή. Και ήταν πραγματικά ριζοσπαστικός στις πεποιθήσεις του.»

 

Ο Γκροτόφσκι στη δεκαετία του 1960, όταν δημιούργησε το Θέατρο με τις 13 Σειρές-Ινστιτούτο Μελέτης της Υποκριτικής, είχε πει πως: «Η βάση της μεθόδου μας είναι η υπόθεση ότι κανένας δεν μπορεί να διδαχθεί πώς να δημιουργήσει και ότι δεν υπάρχουν τέλεια μοντέλα που, μιμούμενοι, θα μπορούσαμε να δημιουργήσουμε “το περαιτέρω”. Υποθέτουμε μια αρνητική τεχνική, δηλαδή – προτείνουμε ο ηθοποιός πρώτα απ ‘όλα να καθορίσει τι τον ενοχλεί, σε τι αντιστέκεται και να ανακαλύψει μια εξατομικευμένη εκπαίδευση που εξαλείφει αυτά τα εμπόδια σε ένα δεδομένο στάδιο της ανάπτυξής του.»

Στην πραγματικότητα, η δουλειά του Γκροτόφσκι συνίστατο στη συνεχή αναζήτηση με κοινό στόχο τη δημιουργία ενός θεάτρου. Ήταν ένας μεγάλος αντίπαλος του ορθόδοξου. Στο έργο του χρησιμοποίησε διάφορες τεχνικές, αλλά απέφευγε να δημιουργήσει έτοιμες δημιουργικές συνταγές. Οι συνεργάτες του επεξεργάστηκαν τις δικές τους εκπαιδευτικές μεθόδους, όπως ο Zygmunt Molik, που ανέπτυξε μια μέθοδο φωνητικής εξάσκησης ή η Rena Mirecka, που ασχολήθηκε με τις καλές τέχνες και ο Ryszard Cieślak που δημιούργησε τη δική του σωματική μέθοδο, Παρ’ όλα αυτά, είναι δύσκολο να μιλήσουμε για ομάδα τεχνικών που αφορούν τη “μέθοδο Γκροτόφσκι”. Κάτι τέτοιο απλά δεν υπάρχει. Πιστεύω, όμως ότι οι ερωτήσεις του Γκροτόφσκι, που έθετε όταν έβλεπε έναν ηθοποιό στη σκηνή, την εκπαίδευσή του, το ήθος εργασίας κλπ., και ο ριζοσπαστισμός με τον οποίο προσέγγισε τα ερωτήματα αυτά, μπορεί να αποτελέσει για έναν σύγχρονο καλλιτέχνη.

Ο Jarek (ο συνεργάτης της, Jaroslaw Fret) και εγώ πιστεύουμε σε ένα θέατρο που δημιουργείται μέσα σε ένα μουσικό πνεύμα. Φυσικά, υπάρχουν πολλοί, διαφορετικοί τρόπο που εκδηλώνεται η ανθρώπινη έκφραση, αλλά η μουσική είναι πιο κοντά στο δικό μας τρόπο. Χωρίς να είναι ο μοναδικό τρόπος προσέγγισης. Στις παραστάσεις του ZAR Theater, ολοκληρώνουμε τη μουσική με την έντονη κίνηση των σωμάτων των ηθοποιών. Η μουσική των παραστάσεών μας (ζωντανή ερμηνεία τραγουδιών, πολλές φορές με τη συνοδεία οργάνων) βασίζεται σε τραγούδια της λατρευτικής παράδοσης. (Όχι όμως αποκλειστικά. Για παράδειγμα το τραγούδι Zar, από όπου η ομάδα μας πήρε το όνομά της, είναι το μοιρολόι της φυλής Σβαν που κατοικούν στα ορεινά του Καυκάσου στην βορειοδυτική Γεωργία). Πολλές φορές ερευνούμε την πηγή αυτών των τραγουδιών σε μέρη όπως η Γεωργία, η Αρμενία, η Ελλάδα (Άγιο Όρος), η Βουλγαρία, η Κορσική και η Σαρδηνία. Οι αποστολές μας, που αποτελούν κύριο κομμάτι της φιλοσοφίας της δουλειάς μας, μετατρέπουν την προετοιμασία μιας παράστασης μας, από θεατρική παραγωγή σε  μεγάλο πολιτιστικό πρότζεκτ. Πιστεύουμε πως τα παραδοσιακά τραγούδια αποτελούν μέσο καταγραφής της ανθρώπινης εμπειρίας, σε θέματα που αφορούν την εργασία, τη ζωή, την πνευματικότητα και φέρουν τη μνήμη πολλών γενεών. Στόχος μας είναι να μοιραστούμε αυτή την ενέργεια και στο θέατρο.»

Δεν υπάρχει αρχαίο θέατρο χωρίς μουσική! Ο Χορός στο αρχαίο δράμα συνήθως τραγουδούσε στα χορικά. Μπορούσες να ακούσεις τα μουσικά όργανα και να δεις τη μουσικότητα των σωμάτων που χόρευαν. Επομένως ήταν ένα ζωντανό μουσικό δρώμενο και ένα μεγάλο μάθημα στο θέατρο για εμάς. Θυμάμαι τα λόγια του κριτικού και δραματουργού Ludwik Flaszen για το Θεατρικό Εργαστήρι του Γκροτόφσκι: “ Η δράση μας μπορεί να γίνει κατανοητή ως μια προσπάθεια αποκαστάσης των αρχών του αρχαίου θεάτρου. Δεν είμαστε μοντέρνοι – το αντίθετο μάλιστα, είμαστε αρκετά παραδοσιακοί. Θα έλεγε κάποιος ως αστείο πως δεν είμαστε «πρωτοπόροι» αλλά «οπισθοδρομικοί». Προσυπογράφω το σχόλιο του Flaszen και για τη δουλειά που κάνουμε με την ομάδα ZAR Theater.

Έχουμε επισκεφτεί την Ελλάδα πολλές φορές με το Zar Theater. Στις αρχές του 2000 οι άντρες της ομάδας μας επισκέφτηκαν το Άγιο Όρος. Εγώ ήρθα στην Αθήνα πρώτη φορά το 2006 όταν παρουσιάσαμε με το Zar Theater την παράσταση “Gospels of Childhood”στο πλαίσιο του 4ου Φεστιβάλ Εναλλακτικής Σκηνής. Με το Zar Theater, επιστρέψαμε στην Ελλάδα τον Ιούλιο του 2017 και παρουσιάσαμε τις παραστάσεις “Armine Sister” και “Medeas. On Getting Across” και διοργανώσαμε εργαστήρια για ηθοποιούς στο Φεστιβάλ Δάσους στη Θεσσαλονίκη.  Στην Πολωνία, έχουμε μεγάλη ελληνική κοινότητα. Τα περισσότερα μέλη της ήταν μετανάστες που έφυγαν από την Ελλάδα μετά το τέλος του Εμφυλίου. Όταν οι Έλληνες φίλοι μου μού μιλούν για την επίσκεψή τους στην Επίδαυρο τα μάτια τους γεμίζουν δάκρυα και μιλούν για αυτήν σαν να είναι ένα μαγικό μέρος. Για μένα λοιπόν, η επίσκεψη στην Επίδαυρο θα είναι ένα ταξίδι σε ένα μαγικό τόπο, όπου ξεκίνησε και ενδυναμώθηκε το θέατρο.

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.