Ο «Ψαράς» θεωρείται ένα από τα σπουδαιότερα έργα της αιγιακής μεγάλης ζωγραφικής των προϊστορικών χρόνων.
Η διάσημη και άρτια διατηρημένη τοιχογραφία του «Ψαρά» από τη δυτική οικία της προϊστορικής πόλης στο Ακρωτήρι Θήρας, εμπλουτίζει πλέον τη μόνιμη έκθεση του Μουσείου Προϊστορικής Θήρας. Ο «Ψαράς», ένα από τα σπουδαιότερα έργα της αιγιακής μεγάλης ζωγραφικής των προϊστορικών χρόνων, εκτίθεται για πρώτη φορά στον τόπο εύρεσής του, στη Θήρα, σχεδόν 45 χρόνια μετά την εύρεση και συντήρησή του.
Το έργο το οποίο χρονολογείται περίπου στο 1650 π.Χ., σε ελάχιστη απόσταση από την έκρηξη του ηφαιστείου, από την οποία σκεπάστηκε με λάβα και τέφρα ο οικισμός, εμπλουτίζει, από τις 25 Ιουνίου, τη μόνιμη έκθεση του Μουσείου Προϊστορικής Θήρας. Για πολλά χρόνια, βρισκόταν στο 1ο όροφο του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου και είναι η πρώτη φορά που εκτίθεται στον τόπο εύρεσής του.
Ένας νεαρός ψαράς είναι η κεντρική μορφή του θέματος και στα απλωμένα χέρια του απλώνονται δύο αρμαθιές ψάρια περασμένα σε σχοινί. Κάτω από τα πόδια του απλώνεται το γαλάζιο χρώμα, αποδίδοντας πιθανώς τη θάλασσα και δίνοντας την εντύπωση πως ο ψαράς περπατά δίπλα στην ακτογραμμή. Η μορφή παρουσιάζεται ισορροπημένα στο κέντρο και εντελώς αποκαλυμμένη δίχως ίχνη κοσμημάτων, κάτι που υπονοεί την ενασχόληση με τη θάλασσα, πιθανώς με δίκτυα ή υποβρύχιο κυνήγι. Φέρει περιλαίμιο στη μορφή ενός σχοινιού πιθανώς, η χρηστικότητα του οποίου μας είναι άγνωστη.
Στο άνω τμήμα του έργου βλέπουμε απλό γραμμικό διακοσμητικό περίγραμμα κόκκινης και καστανής ώχρας. Η σύνθεση είναι ισορροπημένη και το έργο είναι επίσης δισδιάστατο, αν και ο καλλιτέχνης προσπαθεί να αποδώσει συστροφή του σώματος. Τα πόδια ξεχωρίζουν, αποδίδοντας αμυδρά την ιδέα του βάθους με τον τονισμό του αριστερού μηρού με μαύρη γραμμή στο περίγραμμα, κάτι που δεν τονίζεται εμφατικά στα χέρια.
Οι ανατομικές λεπτομέρειες του φύλου είναι διακριτές και επιβεβαιώνονται από τη χρήση της κόκκινης ώχρας, η οποία δημιουργεί ισχυρή αντίθεση με το λευκό του κονιάματος και φέρνει τη μορφή κυριαρχικά στο προσκήνιο. Τα ψάρια είναι πολλά και έχουν αποδοθεί με σχετικό ρεαλισμό, καθώς το γαλάζιο της ράχης δημιουργεί αντίθεση με το καστανό της κοιλιάς. Όσον αφορά στο γαλάζιο χρώμα της κεφαλής του ψαρά, είχε κατ’ αρχήν προταθεί πως είναι σύμβολο θεότητας, καθώς αρκετοί θεοί της Μεσογείου απεικονίζονταν με γαλάζια μαλλιά ή γενειάδες. Ωστόσο, αργότερα ο ανασκαφέας Σπυρίδων Μαρινάτος συμπέρανε πως το γαλάζιο υποδηλώνει ξυρισμένο κεφάλι, στο οποίο έχουν μείνει απείρακτες δύο τούφες μαλλιά.
Η τεχνική που χρησιμοποιήθηκε είναι η νωπογραφία (fresco). Μετά την αποκατάστασή της έχει ύψος 147 εκ.
Με τις ανασκαφές του αρχαιολόγου Σπύρου Μαρινάτου, οι οποίες ξεκίνησαν το 1967 κοντά στο χωριό Ακρωτήρι της Σαντορίνης, αποκαλύφθηκε ένας μοναδικός κυκλαδικός προϊστορικός οικισμός. Ο οικισμός αυτός καταστράφηκε με την έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης γύρω στο 1500 π.Χ. Ωστόσο, οι τόνοι ηφαιστειακής τέφρας και ελαφρόπετρας που έθαψαν τον οικισμό ήταν και η αιτία της διατήρησης σε άριστη κατάσταση μεγάλων τμημάτων του, όπως κτιρίων, δρόμων, αντικειμένων κ.τ.λ. Οι περισσότερες σωζόμενες οικίες είναι διώροφες και τριώροφες. Στο ισόγειο βρίσκονταν συνήθως τα εργαστήρια ή τα μαγαζιά, ενώ στον επάνω όροφο ήταν τα δωμάτια τα προορισμένα για κατοικία.
Στα δωμάτια των επάνω ορόφων όλων σχεδόν των οικιών ανακαλύφθηκαν εκπληκτικές τοιχογραφίες, μοναδικές στο είδος τους, που μας δίνουν άμεσες πληροφορίες για τους κατοίκους και τη ζωή τους. Στη γνωστή ως «δυτική οικία», και συγκεκριμένα στο «δωμάτιο 5» του πρώτου ορόφου, βρέθηκαν οι τοίχοι ζωγραφισμένοι και διακοσμημένοι. Στο επάνω μέρος των τοίχων υπάρχει η μικρογραφική ζωφόρος, το κάτω μέρος έχει στενόμακρες μετόπες σε απομίμηση ξύλου και μαρμάρου, ενώ στα τμήματα των τοίχων δίπλα στα ανοίγματα των παραθύρων βρέθηκαν τρεις εξαιρετικές τοιχογραφίες, δύο με «Ψαράδες» και μία της «Ιέρειας».
Η μία τοιχογραφία του ψαρά στον βόρειο τοίχο ανακαλύφθηκε, αποκολλημένη από τις δονήσεις και την τελική έκρηξη του ηφαιστείου, σε πολύ καλή κατάσταση.
