Το European Cultural Foundation (ECF) απένειμε το βραβείο ECF Πριγκίπισσα Margriet Award για τον Πολιτισμό, για το έτος 2015, σε δύο τολμηρά πολιτιστικά ιδρύματα, την Μπιενάλε της Αθήνας (Ελλάδα) και το Visual Culture Research Center (Ουκρανία).
Οικοδέσποινα της τελετής βράβευσης, την οποία παρακολούθησαν πάνω από 350 διεθνείς προσκεκλημένοι και πραγματοποιήθηκε στο Κέντρο Καλών Τεχνών BOZAR των Βρυξελλών, ήταν η διευθύντρια του ECF, Katherine Watson. Οι βραβευθέντες έλαβαν το βραβείο από την πριγκίπισσα Margriet της Ολλανδίας, ενώ χαιρετισμό απηύθυνε η πρόεδρος του ECF, πριγκίπισσα Laurentien της Ολλανδίας.
“Αυτό που θα μπορούσε να κάνει ο πολιτισμός –και το κάνει- είναι να φωτίζει τα σημαντικά ζητήματα, να φέρνει στο προσκήνιο διαφορετικές οπτικές, γνώμες, και προσλήψεις των γεγονότων και των προβλημάτων που υπάρχουν, να φτάνει στην καρδιά των ζητημάτων και να εμπνέει δημιουργικές λύσεις», είπε στην ομιλία της η πριγκίπισσα Laurentien.
Κατά τον εναρκτήριο χαιρετισμό του, ο Frans Timmermans, Πρώτος Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τόνισε: «Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για την Ευρώπη σήμερα είναι το γεγονός ότι όλοι είμαστε εξαιρετικοί στο να μιλάμε αλλά όχι στο να ακούμε».
Η διεθνής επιτροπή, η οποία περιλάμβανε τον διευθυντή της Tate Modern Chris Dercon και τη διευθύντρια του Columbia Global Centers Programme στην Τουρκία Rana Zincir Celal – επαίνεσαν τους φετινούς νικητές, η επιλογή των οποίων προέκυψε από λίστα που συγκροτήθηκε από ειδικούς προερχόμενους από όλη την Ευρώπη.
“Όσο διαφορετικές κι αν είναι οι δύο βραβευόμενες πρωτοβουλίες, αισθανόμαστε ότι υπάρχει ένα κοινό νήμα που διατρέχει τη δουλειά τους, το ίδιο νήμα που συνδέει τους στόχους τους με τους στόχους του Βραβείου” σημείωσε η επιτροπή. “Και δεν είναι άλλο από την ικανότητά τους να κατακτούν τη δημόσια σφαίρα, να τη μετουσιώνουν σε κάτι νέο, σε ένα νέο χώρο ζωτικής σημασίας για την πολιτιστική έκφραση και την άσκηση πολιτικής κριτικής.”
Κατά τις ομιλίες τους, οι ειδικοί προσκεκλημένοι Georg Schöllhammer (Αρχισυντάκτης του περιοδικού springerin – Hefte für Gegenwartskunst της Βιέννης και επικεφαλής του tranzit.at) and Adam Szymczyk (Καλλιτεχνικός Διευθυντής της documenta 14) εξέφρασαν επίσης την μεγάλη εκτίμηση που τρέφουν για τους βραβευόμενους οργανισμούς.
Σχετικά με τους βραβευμένους
Η Μπιενάλε της Αθήνας
Η Μπιενάλε της Αθήνας επαναπροσδιορίζει το μοντέλο των μπιενάλε ως πεδίο φιλοξενίας της συζήτησης περί πολιτισμού και αυτό-οργάνωσης στη σύγχρονη Ελλάδα. Έχει καταστήσει την μπιενάλε τέχνης φορέα που δημιουργεί τις κατάλληλες συνθήκες για να ευδοκιμήσουν νέες μορφές αλληλεγγύης μεταξύ τοπικών και διεθνών πολιτιστικών κοινοτήτων, εμπλέκοντας το ευρύ κοινό. Η πιο πρόσφατη μπιενάλε (ΑΒ4) οργανώθηκε το 2013 με τη μορφή μιας Αγοράς, που κατά την αρχαιότητα ήταν τόπος συνάντησης τόσο για κοινωνικές συζητήσεις όσο και για επαγγελματικές αλλά και πολιτικές. Με τεράστια μείωση χρηματοδότησης, η Μπιενάλε της Αθήνας αποδεικνύει τη δύναμη της αυτό-οργάνωσης και της θεμελίωσης κοινών τόπων μέσω του πολιτισμού.
Το Visual Culture Research Center, Ουκρανία
Το Visual Culture Research Center ιδρύθηκε το 2008 στο Κίεβο ως πλατφόρμα για τη συνεργασία μεταξύ ακαδημαϊκών, καλλιτεχνών και ακτιβιστών, η οποία συνεισφέρει με μοναδικό τρόπο στη διαμόρφωση της τοπικής πολιτιστικής παραγωγής. Ενώνει ανθρώπους με διαφορετικό υπόβαθρο, από την Ουκρανία αλλά και τον υπόλοιπο κόσμο, με στόχο να οικοδομήσει μια πιο σύνθετη αντίληψη του τρόπου με τον οποίο η τέχνη και η κριτική σκέψη που αφορά τον πολιτισμό μπορούν να ανοίξουν τους ορίζοντές μας και να ενισχύσουν τη φαντασία μας – θεμελιώδη εφόδια για μία προοδευτική δημοκρατική κοινωνία.
Συζήτηση με τους βραβευόμενους σχετικά με τη δουλειά τους προηγήθηκε της τελετής βράβευσης, με συντονιστή τον Massimiliano Mollona, καθηγητή στο πανεπιστήμιο Goldsmiths του Λονδίνου. Η συζήτηση περιστράφηκε γύρω από τις καταστάσεις κρίσης και τον τρόπο που οι καλλιτεχνικές πρακτικές που προτείνονται από περιφερειακές χώρες αποτελούν μέσο για τον επανασχεδιασμό της δημόσιας σφαίρας στην Ευρώπη.
Ο Mollona θα δώσει την επόμενη ημέρα της τελετής απονομής μία διάλεξη στο KU Leuven των Βρυξελλών με τίτλο Value struggles: Precariety, informality and the new European urban commons. Δείτε HYPERLINK “http://www.culturalfoundation.eu/events/massimiliano-mollona-lecture” εδώ περισσότερες πληροφορίες.
Το ECF Princess Margriet Award για τον Πολιτισμό – ένας φόρος τιμής προς την πριγκίπισσα Margriet της Ολλανδίας, η οποία υπήρξε πρόεδρος του ιδρύματος ECF από το 1983 έως το 2007 – απονέμεται σε Ευρωπαίους που εργάζονται στον χώρο του πολιτισμού και καταφέρνουν μέσα από τη δουλειά τους να αναδείξουν τη δυνατότητα του πολιτισμού να αλλάξει τα δεδομένα τόσο σε κοινωνικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο.
Το ετήσιο βραβείο άρχισε να απονέμεται το 2008 και έχει δοθεί σε πρωτοπόρους ακτιβιστές, χορογράφους, σκηνοθέτες του θεάτρου και του κινηματογράφου, σε εικαστικούς καλλιτέχνες, όπως για παράδειγμα στον εκλιπόντα θεωρητικό του πολιτισμού Stuart Hall ή στους Ρουμάνους καλλιτέχνες Dan and Lia Perjovschi. Οι βραβευόμενοι κάθε χρόνο μοιράζονται το έπαθλο των € 50,000.
