Η ανθρωπότητα από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα κλυδωνίζεται μεταξύ δυο φιλοσοφικών τρόπων σκέψης. Αφ’ ενός τον υλιστικό και ιδεαλιστικό τρόπο σκέψης οι οποίοι παραδέχονται την ύλη (ή το πνεύμα αντίστοιχα) σαν πρωταρχικό δεδομένο και τη συνείδηση, τη νόηση σαν δευτερεύον στοιχείο (η πρωτεύον αντίστοιχα), και αφ ετέρου τον ολιστικό τρόπο σκέψης που πρεσβεύει ότι μπορεί να δημιουργηθούν συνθήκες μείγματος ύλης και πνεύματος όπου το πρωτεύον με το δευτερεύον συνυπάρχουν σε μια ολότητα ταυτόχρονα.
Η ολότητα αυτή όμως, στην περίπτωση παραδείγματος χάριν του δίπολου τάξη-αταξια, δεν σημαίνει ότι η τάξη απλώς μετασχηματίζεται σε χάος και το χάος μετασχηματίζεται σε τάξη αλλά ότι η τάξη και το χάος συνυπάρχουν ταυτόχρονα, την ίδια χρονική στιγμή, με περισσότερη τάξη στην τάξη-χαοτική κατάσταση η με περισσότερο χάος στην χαο-ταξική κατάσταση σε μια συνεχόμενη αέναη κίνηση μετασχηματισμού της μιας κατάστασης στην άλλη. Η πολύπλοκη αυτή συνύπαρξη τάξης-χάους με την εισαγωγή αταξίας μέσα στην τάξη δημιουργεί ένα δυναμικό σύστημα το οποίο μας βοηθά σε μια βαθύτερη κατανόηση του κόσμου που μας περιβάλλει. “Στο λεξιλόγιο –σκεπτικό της φύσης δεν υπάρχουν λέξεις –έννοιες όπως η νίκη ή η ήττα υπάρχει μόνο η κίνηση” λέει ο PauloCoello.
Το κλασσικό γραμμικό αναγωγικό και απλοϊκό πρότυπο κατανόησης του υλιστικού και ιδεαλιστικού τρόπου σκέψης μας οδήγησε στη σημερινή (και όχι μόνο) πολύμορφη πλανητική κρίση, κρίση ταυτόχρονα οικολογική, κοινωνικοοικονομικοπολιτική και φυσικά αρχιτεκτονική.
Η μοντέρνα αρχιτεκτονική ακολουθώντας τον ντετερμινιστικό υλιστικό απόλυτο τρόπο σκέψης καθόρισε την αρχιτεκτονική σύνθεση σαν σύνθεση με καθαρό σχεδιασμό (με ορθές γωνίες, ευθείες γραμμές και χρήση ορθογωνικού κάνναβου) λιτή έκφραση (lessismore) απλότητα, διαφάνεια, με απόλυτο διαχωρισμό του φέροντος στοιχείου από το φερόμενο, με καθολική ρήξη από την παραδοσιακή αρχιτεκτονική, με τη μορφή να ακολουθεί τη λειτουργία (formfollowsfunction), με την κατοικία να αντιμετωπίζεται σαν μια μηχανή τη δημιουργία απόλυτων ζωνών στις πόλεις (ζώνες κατοικίας, ζώνες εμπορίου…) με την αντίληψη ότι με την τεχνολογία θα λύσουμε τα προβλήματα της κοινωνίας, κ.τ.λ. Η θέση αυτή της μοντέρνας αρχιτεκτονικής δεν προέκυψε όμως από επιλογή του τρόπου σκέψης των βασικών εκφραστών της αλλά κυρίως από τον απόλυτο τρόπο σκέψης της ανερχόμενης αστικής τάξης η οποία με το πρόσχημα της κοινωνικής απελευθέρωσης από την απολυταρχία του φεουδαλισμού ήθελε να εδραίωση μια άλλη απόλυτη (κεφαλαιοκρατική αυτή τη φορά) μορφή εξουσίας. Στην αρχή μάλιστα η μοντέρνα αρχιτεκτονική ιδιαίτερα στη Ρωσία είχε ταυτισθεί με σοσιαλιστικές επαναστατικές ιδέες (όπως τα έργα του Tatlin) μέχρι την εγκαθίδρυση της δικτατορίας του προλεταριάτου. Στην ίδια δε την Γερμανία ένας άλλος τύπος σοσιαλισμού ο εθνικοσοσιαλισμός φλέρταρε με την ιδέα η μοντέρνα αρχιτεκτονική να είναι η έκφρασή του καθώς υπήρχε ταύτιση τού απόλυτου τρόπου σκέψης με αυτόν (όπως καθαρή φυλή, απόλυτη εξουσία κ.τ.λ.). Επειδή βασικός κανόνας του συντακτικού της αρχιτεκτονικής ήταν και είναι η εμφάνιση του δεσμού ανάμεσα στη μορφή και το νόημα που αυτή φέρει, ο μοντερνισμός ταυτίσθηκε με την προσπάθεια απελευθέρωσης από το καταπιεστικό χθες και τις ποικίλες ιστορικές μορφές του. Η απελευθέρωση όμως αυτή εκφράσθηκε με απόλυτο τρόπο (καθαρότητας, λιτότητας, απλότητας, καθολικής ρήξης με το παρελθόν κ.τ.λ.) όπου δεν έχουν θέση η αντίφαση, το χάος ή το απρόβλεπτο, χαρακτηριστικά δηλαδή ενός ολοκληρωτικού καθεστώτος εν προκειμένου του κεφαλαιοκρατικού που ήρθε υποτίθεται να καταργήσει το προηγούμενο απολυταρχικό και πήρε τη θέση του. Ο γερμανικός καπιταλισμός εκμεταλλευόμενος το BAUHAUS και το μοντέρνο κίνημα της αρχιτεκτονικής κατέκτησε με τάξη και πειθαρχία την παγκόσμια αγορά της κατασκευής (και όχι μόνο) επιβάλλοντας τους δικούς του καθαρά κερδοσκοπικούς κανόνες. Στον αντίποδα της μοντέρνας αρχιτεκτονικής αλλά με τον ίδιο τρόπο σκέψης έχουμε τον μεταμοντερνισμό, (επιφανειακή επιστροφή στην παράδοση) την αποδόμηση, (διάλυση και αποσύνθεση της κτηριακής μάζας) και τον νεομοντερνισμό που ζούμε σήμερα όπου η μορφή (η φόρμα) πλέον είναι το πρωτεύον στοιχείο και ακολουθεί η λειτουργία και η στατικότητα του κτηρίου. Χαρακτηριστικά παραδείγματα νεομοντερνισμού και φαντασιακών μορφοπλαστικών ακροτήτων είναι τα έργα LifeStyle της ZaxaHadid και του FrankGehry. Ο κονστρουκτιβισμός είχε προηγηθεί έχοντας ως πρωτεύον στοιχειό της σύνθεσης την στατικότητα και την κατασκευή και ως δευτερεύον την μορφή και τη λειτουργία. Ο μεταμοντερνισμός, η αποδόμηση και ο νεομοντερνισμός θέλησαν να αντικαταστήσουν τον μοντερνισμό δηλαδή τον απόλυτο τρόπο σκέψης με έναν άλλο απόλυτο τρόπο σκέψης. Ότι δηλαδή έκανε ο μοντερνισμός στο παρελθόν.
Ο ολιστικός τρόπος σκέψης εφαρμόστηκε στην αρχαία Ελλάδα όπου το αδιάσπαστο δυαδικό σχήμα του απολλώνιο-διονυσιακού στοιχείου θεωρούνταν το κατεξοχήν δείγμα του ελληνικού πολιτισμού. Στην αρχαία ελληνική γλυπτική (στο απόγειο της) οι άξονες που διατρέχουν ένα άγαλμα όσο και αν δίνουν την εντύπωση ότι είναι ευθείες έχουν έναν αδιόρατο κυματισμό, έχουν ταυτόχρονα την ένταση και την ζωτικότητα της καμπύλης. Το ίδιο το άγαλμα στηρίζεται σε ένα λεπτό ισοζύγιασμα ανάμεσα στη στάση και στη κίνηση. Στην αρχαία δε ελληνική αρχιτεκτονική (σε μια όμως αθηναϊκή δημοκρατία) ο Παρθενώνας είναι μια επιτυχημένη υβριδική έκφραση ιωνικό-δωρικού ρυθμού όχι μόνον σε αυτά που φαίνονται (ιωνικές και δωρικές κολώνες, ζωφόρος κ.τ.λ.) αλλά και στην ίδια την αρχιτεκτονική του σύνθεση και δομή όπως ο αριθμός των υποστυλωμάτων του, το καμπύλο δάπεδο, οι καμπύλες κολώνες κ.τ.λ. δημιουργώντας ένα ανυπέρβλητο σύνολο αρμονικής συνύπαρξης και μετασχηματισμών φαινομενικά αντιθετικών δυνάμεων. Ο Παρθενώνας μπόρεσε να επιτύχει την φαινομενική του λιτότητα μέσα από μια απίστευτη ταυτόχρονα πολυπλοκότητα. Ειπώθηκε δε από τον LeCorbusier με μια καθαρά υλιστική άποψη ότι είναι “το αυτοκίνητο της εποχής μας” είναι βέβαια όχημα αλλά για να σε οδηγήσει με τους συμβολισμούς του σε ένα ανώτερο επίπεδο κατανόησης του νοηματικού βάθους του κόσμου και της αρμονικής συνύπαρξης διαφορετικών κοινωνιών. “Αρμονίης αφανής, φανερής κρείττων” έλεγε ο Ηράκλειτος όπως και “τα πάντα ρεί” ενώ πριν από αυτόν ο Παρμενίδης έλεγε ότι τα πάντα είναι σταθερά. Ο Einstein με την αρχή της σχετικότητας 2500 χρόνια μετά απέδειξε ότι και οι δυο λένε την αλήθεια. Η υλοενέργεια του σύμπαντος σαν ποσότητα είναι σταθερή αλλά ταυτόχρονα η υλοενέργεια στην οποία κυριαρχεί προσωρινά η υλη μετασχηματίζεται αδιάκοπα σε υλοενέργεια όπου κυριαρχεί προσωρινά η ενέργεια & τούμπαλιν. Τα πάντα είναι σταθερά αλλά ταυτόχρονα και τα πάντα ρεί. Η αρχή της αβεβαιότητας του Heisemberg και η πρόσφατη θεωρία του χάους επιβεβαιώνουν αυτό που οι αρχαίοι έλληνες γνώριζαν και εφάρμοζαν στη ζωή τους δηλαδή το “σπεύδε βραδέως” το “παν μέτρον άριστον” καθώς και την αποτυχία του ορθολογικού απόλυτου τρόπου σκέψης. Μετά από τον Kepler κυριάρχησε και πάλι ο τεμαχισμός της επιστήμης, η επιστήμη χωρίστηκε από την θρησκεία η θρησκεία από την τέχνη, η ουσία από την μορφή και η υλη από το πνεύμα. Οι σύγχρονες αντιλήψεις των δυνάμεων και της ακτινοβολούμενης ενέργειας είναι υλικές και ταυτόχρονα άυλες και γενικά τόσο διφορούμενες και συγκλονιστικές όσο οι μυστικές πεποιθήσεις που ήρθαν να αντικαταστήσουν. Τα ύστατα συστατικά της ύλης είναι ταυτόχρονα ουσία και μη ουσία σφαιράκια και κύματα.Είναι δεδομένος και αποδεδειγμένος πλέον ο κυματοσωματιδιακός δυισμός του φωτός. Ο κόσμος μας είναι εκτεινόμενος φτιαγμένος από καμπυλωτό πολυδιάστατο κενό χώρο,μια φούσκα που φυσιέται από κενό χώρο πάνω σε κενό χώρο. Σαν αποτέλεσμα η μοίρα του ανθρώπου δεν καθορίζεται από ψηλά από μια υπεράνθρωπη σοφία και θέληση ούτε όμως και από τις υποανθρώπινες δυνάμεις των αδένων και των γονιδίων αλλά από τον τρόπο σκέψης του. Μια μαριονέτα των θεών είναι μια τραγική φιγούρα όσο γελοία είναι και μια μαριονέτα που κρέμεται μόνον από τα χρωματοσώματα της. Ωστόσο στον ολιστικό τρόπο σκέψης υπάρχει θέση για την έκφραση του ορθολογισμού ως στιγμιαία έκφραση. Όπως στη δημοκρατία υπάρχει θέση για την φασιστική έκφραση μερίδας πολιτών ενώ στο φασισμό δεν υπάρχει θέση για την δημοκρατική έκφραση αντίστοιχης μερίδας. O μοντερνισμός (στην αρχή τουλάχιστον) εξέφρασε με απόλυτα μορφολογικά στοιχεία την έννοια της απόλυτης ανατροπής εγκαθιδρύοντας τη δικτατορία της ευθείας. Η κατάχρηση της ευθείας αγνοώντας επιδεικτικά τη χρήση της καμπύλης (που είναι η μεταφορά της πραγματικής εικόνας της ζωής διότι στο μικρομακρόκοσμο όλα κινούνται σε καμπύλη γραμμή, από το άτομο έως τα άστρα) οδήγησε την μοντέρνα αρχιτεκτονική σε κυβιστικά κουτιά ομοιομορφίας και ανελευθερίας με ωμή έκφραση χωρίς καλλιτεχνική ευαισθησία και δημιουργική φαντασία. Το ίδιο έγινε και με την κατάχρηση της καθαρότητας της λιτότητας και της διαφάνειας διότι η απλότητα εάν μέσα της δεν περιέχει το μεγαλείο της πολυπλοκότητας (ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της φύσης) οδηγεί στην απλοϊκότητα τη μιζέρια και την πλήξη δημιουργώντας χώρους χωρίς ζωή. Πολυπλοκότητα δεν σημαίνει χάος ούτε μίμηση της ειδυλλιακής αρχιτεκτονικής με επιφανειακά πολύπλοκες μορφές. Η πολυπλοκότητα μαζί με την λιτότητα δένεται με το πρόγραμμα τη μορφή και τη δομή του κτηρίου σε ένα ολιστικό σύνολο. Ο ίδιος ο LeCorbusier (βασικός εκπρόσωπος της μοντέρνας αρχιτεκτονικής) αργότερα μετά το 1950 προσπάθησε να δημιουργήσει έργα (όπως η εκκλησία της Ronchamp και άλλα) όπου η συνύπαρξη της ευθείας με την καμπύλη ή της απλότητας με την πολυπλοκότητα άρχισε να παίζει πλέον σημαντικό ρόλο στην αρχιτεκτονική του σύνθεση. Η καθαρότητα,η λιτότητα, η διαφάνεια, η απλότητα, η σύνδεση του μέσα με το έξω μέσω μεγάλων ανοιγμάτων, όπως και το χρώμα, είναι προτερήματα μόνον αν ταυτόχρονα βρίσκονται σε αρμονική ισορροπία και συνύπαρξη με τα αντίθετα τους. Όσον αφορά δε το formfollowsfunction στην αρχιτεκτονική όπως και στη ζωή η λειτουργία η μορφή και η στατικότητα (δηλαδή το σώμα, η ψυχή και το πνεύμα αντίστοιχα) του κτηρίου είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένα σαν μια τριάδα ομοούσια χωρίς να μπορείς να ξεχωρίσεις το πρωτεύον από το δευτερεύον όπου όμως κατά περίπτωση είναι δυνατόν να δίνεται έμφαση σε ένα από τα τρία μέρη του. Στη φύση το καθαρό με το μη καθαρό ή το απλό με το πολύπλοκο δεν βρίσκονται σε αντίθεση μεταξύ τους αλλά σε μία αρμονική ισορροπία συνύπαρξης (μέρος της συνύπαρξης αυτής μπορεί να είναι και η βίαιη αντιπαράθεση ακόμη)”. Τάξη δεν σημαίνει να βάζεις απλώς στη σειρά δώδεκα ποτήρια νερό, σημαίνει σε μιαν άλλη κλίμακα να απομιμείσαι τη συναρμογή των μορίων της ύλης ως το σημείο που να επιτυγχάνεις μπροστά σου ένα διάφανο κρύσταλλο ή ένα έργο τέχνης που κάνει το ίδιο “ Οδυσσέας Ελύτης (ο κήπος με τις αυταπάτες). Έλεγε δε ο A.Camus to 1948 “Η ελληνική σκέψη δεν έσπρωξε τίποτα στα άκρα, ούτε το ιερό ούτε τη λογική, γιατί δεν αρνήθηκε τίποτα ούτε το ιερό ούτε τη λογική. Έδωσε στο κάθε τι το μέρος του, ισορροπώντας τη σκιά με το φως, o αρχαίος Έλληνας χρησιμοποιούσε ισορροπημένα (με τη λογική της ισορροπίας, της αναλογίας, της χρυσής τομής) τόσο το δυτικό- λογικό όσο και το ανατολικό- συναισθηματικό ημισφαίριο του εγκεφάλου του. Για τον σύγχρονο όμως άνθρωπο η ισορροπία αυτή δεν είναι εφικτή από τη στιγμή που η επιστήμη και η τεχνολογία τον έκλεισαν στη ‘μηχανή –σπίτι” βομβαρδίζοντας τον συνεχώς με πληροφορίες (και όχι με γνώσεις) που ο ίδιος σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να ελέγξει“. Στην παραδοσιακή μας αρχιτεκτονική ο απλός κτίστης (συνήθως ο ίδιος ο κάτοικος) στην κατασκευή του σπιτιού έδινε ίσες πιθανότητες στην ευθεία γραμμή με την καμπύλη, όχι από προεπιλεγμένο τρόπο σκέψης αλλά από την τριβή του με τη φύση που του δίδαξε να έχει παιδεία (παιδεμό) που έχει την ίδια αξία με την εντριβή στη φιλοσοφική σκέψη. Η ορθογώνια κάτοψη του σπιτιού δεν είναι τετελεσμένη αφού οι τοίχοι καμπυλώνουν και είναι κυματιστοί οι δε γωνίες τους είναι άλλοτε ορθές και άλλοτε οξείες η αμβλείες, όχι μόνον από ανάγκη αλλά πλέον από επιλογή. Στο σύνολο δε των παραδοσιακών οικισμών τα σπίτια είναι πάντα διαφορετικά αλλά ταυτόχρονα και όμοια. Οι αρχιτέκτονες κλήθηκαν κυρίως κατά το παρελθόν (μετά τον Α΄ & Β΄ παγκόσμιο πόλεμο) να συμμετέχουν για την επίλυση του τεράστιου οικιστικού προβλήματος που δημιουργήθηκε με την καταστροφή εκατομμυρίων κατοικιών εξ αιτίας του πολέμου και της τρομακτικής ανόδου της αστυφιλίας. Σήμερα έχουν κληθεί να συμμετέχουν σε προβλήματα όπως η μετανάστευση των αλλοδαπών,οι άστεγοι, οι πλημμυροπαθείς και πολλά άλλα. Η λύση όμως αυτών των προβλημάτων έχει νόημα μόνον αν γίνει προσπάθεια να αλλάξει η νοοτροπία –ο τρόπος σκέψης των αρχιτεκτόνων, των πολιτικών, της κεφαλαιοκρατικής εξουσίας και της κοινωνίας. Με απόλυτους τρόπους σκέψης οδηγηθήκαμε σε νέες πόλεις σε διαχωρισμούς σε ζώνες κατοικίας, ζώνες εμπορίου, MALLS, γκέτο μεταναστών, γκέτο αστέγων δημιουργία απομονωμένων κτηρίων πύργων μέσα στη φύση, αρχιτεκτόνων STARS, κ.τ.λ.
Η σημερινή παγκόσμια κρίση (κοινωνικοοικονομικοπολιτική, αρχιτεκτονική, κ.τ.λ.) δεν είναι σημερινή (και ούτε είναι εισαγόμενη στην Ελλάδα διότι είναι γηγενής αρρώστια όμοια όμως με την ίδια παγκόσμια αρρώστια δεδομένου του ότι πάντα η ντόπια άρχουσα τάξη είχε έλλειψη ισορροπίας θυμικού -συναισθήματος και λογικής, με το θυμικό να υπερτερεί- η Ελλάδα άλλωστε είναι η χώρα του τίποτα η τα πάντα) αλλά διαχρονική κρίση δεδομένου του ότι ο επιβεβλημένος τρόπος σκέψης των κοινωνιών των ατόμων και των αρχιτεκτόνων είναι συνήθως ο απόλυτος τρόπος σκέψης. Απλά σήμερα εκδηλώθηκε επειδή το παγκόσμιο σύστημα εξουσίας θέλησε να εκμεταλλευτεί τη συγκυρία (που το ίδιο προκάλεσε) και να δημιουργήσει την έξαρση της κρίσης (της αρρώστιας) προς όφελός του. Τον ολιστικό τρόπο σκέψης δεν μας αφήνουν να τον δούμε γιατί απλά δεν βολεύει το σύστημα εξουσίας, διότι καταργεί τον ρόλο του πρωτεύοντος δηλαδή το ρόλο της ίδιας της εξουσίας. Είμαστε μεγαλωμένοι επίτηδες στο τρόπο σκέψης η το ένα η το άλλο με αποτέλεσμα να μας λείπει η πνευματική ευελιξία η ωριμότητα και η παιδεία της ολιστικής αντιμετώπισης και το ένα και το άλλο ταυτόχρονα. Είμαστε ταυτόχρονα επίτηδες εθισμένοι στον απόλυτο τρόπο σκέψης και επίσης στη χρήση “ξύλινης γλώσσας” με τη χρήση της οποίας γυρίζουμε γύρω-γύρω από το θέμα αλλά δεν μιλάμε για την ουσία του θέματος διότι δεν συμφέρει ούτε αυτούς που έχουν ούτε αυτούς που θα έχουν την εξουσία (πολιτική η οικονομική η την εξουσία της μόρφωσης). Ειδικά η χειραγώγηση της μόρφωσης σε όλους τους τομείς και φυσικά της αρχιτεκτονικής αποτέλεσε και αποτελεί ισχυρό εργαλείο των ταξικά εκάστοτε κυρίαρχων ομάδων. Στα ανώτερα κλιμάκια της εξουσίας (οι πολύ λίγοι) γνωρίζουν πολύ καλά τον ολιστικό τρόπο σκέψης και τα οφέλη του τόσο όσο γνωρίζουν και το συμφέρον τους που είναι ο απόλυτος τρόπος σκέψης. Στα κατώτερα κλιμάκια (οι πολλοί) είναι οι φανατικοί οπαδοί (τα φερέφωνα) του απόλυτου τρόπου σκέψης και μετά ακολουθεί το “ποίμνιο” κατά την θρησκευτική ορολογία το οποίο άγεται και φέρεται πελαγοδρομώντας από την προπαγάνδα των εκάστοτε ειδημόνων. Στο παιχνίδι και οι περισσότεροι καθηγητές της αρχιτεκτονικής ντόπιοι (παλιοί και νέοι) και ξένοι οι οποίοι προπαγανδίζουν και αναπαράγουν σήμερα ακόμη (μετά την παταγώδη αποτυχία της μοντέρνας αρχιτεκτονικής) ένα παρωχημένο μοντέλο κρύβοντας επιμελώς τον απολυταρχικό και εξαρτημένο λόγο ύπαρξης του. Προβάλουν σαν πρότυπο τις αρχές της σχολής BAUHAUSκαι αγνοούν επιδεικτικά τις αρχές του ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ ο οποίος μάλιστα μαζί με την παραδοσιακή κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική ενέπνευσαν (εντελώς επιφανειακά) τον LeCorbusier έναν από τους κυριότερους εκπρόσωπους του μοντέρνου κινήματος. Κάνουν διαλέξεις με εισαγόμενους αρχιτέκτονες τύπου “AlbertoCampoBaeza” για να θαυμάσουμε να προβληματισθούμε και πιθανώς να αντιγράψουμε σπίτια όπως το molinerhouse η το guerrerohouse “ όπου το απόλυτο άσπρο κουτί (δεν διαφέρει και πολύ από τα άσπρα κελιά των φυλακών της Γερμανίας καθώς εκτός από το άσπρο χρώμα και το σχήμα του υπάρχει κυρίως ο απόλυτος καθορισμός της ζωής του ενοίκου από τον αρχιτέκτονα) είναι δείγμα των δήθεν αρχών “καθαρότητας, λιτότητας και ανώτερης νόησης” της μοντέρνας αρχιτεκτονικής. Το όφελος από τον ολιστικό τρόπο σκέψης οι αρχαίοι έλληνες το είπαν και το εφάρμοσαν ποικιλοτρόπως στην ποίηση,στο θέατρο, στη γλυπτική στην αρχιτεκτονική (ο Παρθενώνας που στήθηκε στην ακρόπολη ήταν είναι και θα είναι το αιώνιο σύμβολο για την ελπίδα της αρμονικής συνύπαρξης των αντιμαχόμενων Αθηναίων και Σπαρτιατών και για την ομοψυχία όλων των Ελλήνων) η σημερινή δε επιστήμη το απέδειξε και το παγκόσμιο σύστημα εξουσίας το έθαψε αγνοώντας το δίδαγμα του παρελθόντος και τις γνώσεις του σήμερα. Ο ολιστικός τρόπος σκέψης είναι και “η Ελληνικότητα” το χαμένο δισκοπότηρο της Ελληνικής διανόησης που όλο ψάχνουμε να βρούμε αλλά δεν βρίσκουμε ενώ είναι μπροστά στα μάτια μας, πάνω στο βράχο της Ακρόπολης αιώνες τώρα, ενώ εμείς το ψάχνουμε στο εξωτερικό εισάγοντας απολυταρχικές ξενόφερτες ιδέες. Το αρχιτεκτονικό έργο θα όφειλε να βοηθήσει τον κάτοικο και την κοινωνία να διερωτηθεί και πιθανώς να καταλάβει εν μέρει τους νόμους που διέπουν το νοηματικό βάθος του κόσμου (τη φύση της υλοενέργειας, του μικρομακρόκοσμου και του χωροχρόνου) να δώσει χώρους που δημιουργούν συναισθήματα και να καλύψει ταυτόχρονα τις οικιστικές ανάγκες με βιοκλιματική αρχιτεκτονική σεβόμενο με μέτρο και τους κανόνες του κεφαλαιοκρατικού συστήματος. Από τη σημερινή παγκόσμια κρίση η μόνη υγιής έξοδος είναι κατ’ αρχάς η αλλαγή του τρόπου σκέψης της κοινωνίας των ατόμων που την απαρτίζουν και φυσικά των αρχιτεκτόνων. Ακόμη όμως και αν αποκτήσουμε τον ολιστικό τρόπο σκέψης δεν σημαίνει αυτόματα ότι όλοι θα συμφωνήσουμε και τα πράγματα θα βελτιωθούν ακαριαία. Το μέτρο και η αρμονία της ισορροπίας των αντιθετικών δυνάμεων είναι θέμα ωριμότητας και παιδείας. Στη φύση η οποία λειτουργεί με τον ολιστικό τρόπο της αρμονικής ισορροπίας αντιθετικών δυνάμεων, υπάρχουν δισεκατομμύρια παραλλαγές του ίδιου όμως θέματος. Σε ένα ολιστικό τρόπο σκέψης δεν υπάρχει το δίπολο άνθρωπος –φύση η εργατική τάξη- κεφάλαιο αλλά ο άνθρωπος ΕΙΝΑΙ η φύση και η εργατική τάξη η το κεφάλαιο ΕΙΝΑΙ αναπόσπαστα συνδεδεμένα και αλληλοεξαρτώμενα το ένα από το άλλο και μπορούν να συνυπάρξουν αρμονικά. Όσο πιο εναρμονισμένοι είμαστε με τον τρόπο λειτουργίας της φύσης τόσο πιο πολλές ελπίδες έχουμε να ξεπεράσουμε την αρρώστια αυτή με τις κρίσεις της. Η επανάσταση για ένα καλύτερο αύριο δεν γίνεται με την αλλαγή εξουσίας (διότι αριστεροί και δεξιοί τον ίδιο τρόπο σκέψης έχουν σήμερα και το μόνο πράγμα που τους ενδιαφέρει είναι η απόκτηση η η διατήρηση της εξουσίας) ούτε μόνον με τα συλλαλητήρια στους δρόμους αλλά με την ανατροπή του κατεστημένου τρόπου σκέψης. Πρέπει τελικά να καταλάβουμε ότι ο άνθρωπος είναι οι επιλογές του και ώ εκ τούτου,
ΟΤΙ ΚΤΙΖΟΥΜΕ ΕΙΜΑΣΤΕ.
——
Άρθρο από τον Φώτη Β. Γκίκα, Αρχιτέκτονα – ECOLE SPECIALE D’ARCHITECTURE DE PARIS
http://www.armonias-metavasi.gr
