Πραγματοποιήθηκε τη Παρασκευή 3/8/2012, στο Δημαρχείο της Αλοννήσου από τον περιφερειάρχη Θεσσαλίας κ. Κώστα Αγοραστό η παρουσίαση του «Επιχειρησιακού Σχεδίου για την κατασκευή και λειτουργία Υποβρύχιων Μουσείων και Καταδυτικών Πάρκων στις Βόρειες Σποράδες και στον Δυτικό Παγασητικό». Παράλληλα το Σάββατο 4/8/2012, στο Δημαρχείο Αλόννησου, πραγματοποιήθηκε Ανοικτή Εκδήλωση για τα «Ολοκληρωμένα Σχέδια Ανάπτυξης των Νησιών της Θεσσαλίας».
Ο περιφερειάρχης, οι δήμαρχοι Αλοννήσου κ. Πέτρος Βαφίνης και Αλμυρού κ. Ευάγγελος Χατζηκυριάκος και στελέχη της Ενδιάμεσης Διαχειριστικής Αρχής της Περιφέρειας Θεσσαλίας παρουσίασαν στα πλαίσια της διαβούλευσης την πορεία υλοποίησης του Επιχειρησιακού Σχεδίου και για τις ενέργειες που απαιτούνται στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα.
Ο κ. Κ. Αγοραστός αφού καλωσόρισε όλους τους παρευρισκομένους και όσους συμμετείχαν στην εκπόνηση του Σχεδίου, τόνισε τα εξής: «Η ανάδειξη του συγκριτικού πλεονεκτήματος των περιοχών αναφοράς του Επιχειρησιακού Σχεδίου (Βόρειες Σποράδες και Δυτικός Παγασητικός) και της καθιέρωσής τους ως ειδικός – θεματικός τουριστικός προορισμός, αποτελεί έναν από τους στόχους προόδου της αιρετής Περιφέρειας για την ανάπτυξη των περιοχών των Βορείων Σποράδων και του Δυτικού Παγασητικού. Πρόκειται για ένα πρωτόγνωρο και δύσκολο Σχέδιο η υλοποίηση του οποίου ανοίγει δρόμους για τη δημιουργία υποβρύχιων μουσείων και σε άλλες περιοχές της χώρας μας.
Με την υλοποίηση του έργου αυτού, επιτυγχάνουμε δραστική επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, αύξηση των αφίξεων, ανάδειξη και ταυτόχρονα προστασία της υποθαλάσσιας πολιτιστικής κληρονομιάς, εκθετική αύξηση των αλιευμάτων – θετική αλληλεπίδραση με το περιβάλλον, αύξηση της απασχόλησης και γενικότερα τουριστική και οικονομική ανάπτυξη της περιοχής των Βορείων Σποράδων, του Δυτικού Παγασητικού, αλλά και της Θεσσαλίας γενικότερα. Η ανάδειξη και προβολή των ενάλιων πολιτιστικών θησαυρών των περιοχών αυτών σε παγκόσμιο επίπεδο, αποτελεί στοίχημα για όλους εμάς που εμπλεκόμαστε με το Σχέδιο αυτό.
Αναφερόμενος στα αρχεία ναυάγια και την εμπειρία της κατάδυσης σε αυτά ο περιφερειάρχης επεσήμανε αυτά που κατά καιρούς έχουν γραφτεί από ειδικούς των ενάλιων αρχαιοτήτων και αρχαιολόγους: «Η θαλάσσια έκταση της Ελλάδος είναι μεγαλύτερη από την χερσαία. Πέρα από την γοητεία των χαμένων θησαυρών στο βυθό της θάλασσας υπάρχει και κάτι άλλο που κάνει αυτό το είδος αρχαιολογίας πραγματικά ξεχωριστό. Ένα ναυάγιο είναι ένα κλειστό σύνολο, απομονώνει όλο το χρονικό και καλλιτεχνικό πολιτιστικό ορίζοντα της εποχής του. Είναι σαν μια στιγμή που πάγωσε στο χρόνο, σώζεται συνήθως ολόκληρο και αποτελεί μια ξεχωριστή ιστορική χρονοκάψουλα. Η εμπειρία είναι ξεχωριστή, μοναδική. Στη θάλασσα ζεις την τρίτη διάσταση, είναι σαν να είσαι μέσα σε αεροπλάνο και κοιτάς από ψηλά. Όταν βρίσκεις χιλιάδες αγγεία στο βυθό είναι σαν να βρίσκεσαι σε εκείνη την εποχή. Χάρη στα αρχαία ναυάγια έχουμε βρει αντικείμενα που δεν υπάρχουν πουθενά αλλού (χάλκινα). Τα καταδυτικά πάρκα και τα υποβρύχια μουσεία είναι μια μοναδική ευκαιρία να αξιοποιηθεί και τουριστικά ο πλούτος των Ελληνικών θαλασσών. Το σίγουρο είναι ότι σε περίπτωση που νικηθεί η γραφειοκρατία και λειτουργήσουν πράγματι καταδυτικά πάρκα και υποβρύχια μουσεία η ζήτηση θα είναι τεράστια. Έτσι όπως η Ελληνική ταυτότητα παραμένει συνυφασμένη με το ταξίδι και με μύθους για γοργόνες έτσι και ο Ελληνικός βυθός θα παραμείνει προορισμός για ανθρώπους από όλο τον κόσμο».
Σχετικά με το ιστορικό του έργου ο κ. Αγοραστός εξήγησε: «Το έργο που μελετούμε, προέρχεται και αποτελεί μέρος του βραβευμένου σε προηγούμενο χρόνο από το Υπουργείο Ανάπτυξης για την Περιφέρεια Θεσσαλίας «Πρότυπου Καινοτόμου Σχεδίου Ανάπτυξης» με τίτλο «Άνω Μαγνήτων Νήσοι». Το σχέδιο αυτό είχε εκπονηθεί με τη συμμετοχή πάνω από 30 εταίρων, όπως του συνόλου των τοπικών φορέων των νήσων, της πρώην Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, του Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Θαλασσίου Πάρκου Αλοννήσου-Βορείων Σποράδων, των πολιτιστικών και επαγγελματικών φορέων των ενδιαφερομένων τάξεων και των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (ΜΚΟ) από την εταιρεία ΑΤΛΑΝΤΙΣ.
Επιλέχθηκε το Σχέδιο αυτό και προχωρήσαμε σε συνεργασία με τους Δήμους Αλοννήσου, Σκοπέλου και Αλμυρού, στην χρηματοδότηση του «Επιχειρησιακού Σχεδίου για την Κατασκευή Υποβρύχιων Μουσείων & Καταδυτικών Πάρκων στις Νήσους Σποράδες & στον Δυτικό Παγασητικό. Χρηματοδοτήσαμε από πόρους της Τεχνικής Βοήθειας του ΕΣΠΑ Θεσσαλίας το Σχέδιο αυτό και δεσμεύσαμε πόρους 1,5 εκ. ευρώ για τα έργα που θα απαιτηθούν για τη λειτουργία του.
Παράλληλα συνεργαζόμαστε και με τον Δήμο Σκιάθου για μελέτη αντίστοιχου Σχεδίου και για τη Σκιάθο. Βρισκόμαστε ακόμη σε στενότατη συνεργασία με τα Υπουργεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, ώστε να τακτοποιηθούν ζητήματα νομοθετικά που εκκρεμούν και να προσδιοριστεί πλήρως το έργο που θα αναπτυχθεί. Σήμερα παρουσιάζουμε συνοπτικά τα πρώτα στάδια του Σχεδίου, που παραδόθηκαν από τους μελετητές και επεξεργάζονται για έγκριση. Αφορούν στο Νομικό πλαίσιο και στη χωροθέτηση των έργων.
Η υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και ειδικότερα της Γενικής Γραμματέως του κ. Λίνας Μενδώνη, όπως και των αρμοδίων Διευθύνσεών του (Κλασσικών Αρχαιοτήτων και Εναλίων Αρχαιοτήτων) αποτέλεσε κομβικό σημείο στην όλη προσπάθεια. Είμαστε σίγουροι ότι με θέληση και συνεργασία, θα επιτύχουμε στο εγχείρημα, παραδίδοντας τόσο στην τοπική κοινωνία όσο και στη χώρα, ένα σημαντικό και διαχρονικό έργο.
Παράλληλα, το ιδιαίτερο φυσικό κάλλος των υποθαλάσσιων αυτών περιοχών σε συνδυασμό με τη δυνατότητα που προσφέρουν για καταδύσεις, πρέπει να αξιοποιηθεί και προβληθεί στο διεθνή χώρο, προς ωφελεία τόσο της τοπικής κοινωνίας όσο και της χώρας. Η δυνατότητα συνδυασμένης λειτουργίας Υποβρύχιων Μουσείων και Καταδυτικών Πάρκων στην περιοχή των Βορείων Σποράδων αλλά και του Δυτικού Παγασητικού, αποτελεί εθνικό πλούτο και κλειδί ανάπτυξης.
Το χρονοδιάγραμμα ενεργειών μας είναι αναλυτικό, στοχεύουμε σε έναρξη λειτουργίας του έργου στο τέλος του 2015.Ευελπιστούμε στην υποστήριξη όλων των Φορέων για την πλήρη αξιοποίηση των οικονομικών δυνατοτήτων που προσφέρονται στην περίοδο αυτή (Ε.Σ.Π.Α.) ώστε να σχεδιαστεί και υλοποιηθεί ένα έργο «Σημαία» για την περιοχή αυτή, τη Θεσσαλία και την Ελλάδα».
Η υλοποίηση του Επιχειρησιακού Σχεδίου γίνεται υπό την παρακολούθηση της Ενδιάμεσης Διαχειριστικής Αρχής Περιφέρειας Θεσσαλίας, του Υπουργείου Πολιτισμού και του Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, σε στενή συνεργασία με τους Δήμους των περιοχών αναφοράς του και τοπικούς και κεντρικούς εμπλεκόμενους φορείς, με χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης εντός των προσεχών μηνών.
Το Επιχειρησιακό αυτό Σχέδιο, μετά την ολοκλήρωση του σχετικού διαγωνισμού, έχει ήδη ανατεθεί μετά από διαγωνισμό στην εταιρεία ΑΤΛΑΝΤΙΣ και ξεκίνησε να υλοποιείται.
Στόχος του είναι η ωρίμανση του χαρακτηρισμένου από το Σεπτέμβριο 2011 ως «Έργο Προτεραιότητας» στο Πρόγραμμα της Θεσσαλίας στο ΕΣΠΑ έργου : «Υποβρύχια Μουσεία & Καταδυτικά Πάρκα στην Αλόννησο & Σκόπελο», ένα από τα 181 συμφωνημένα Έργα Προτεραιότητας μεταξύ χώρας και Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Από την πλευρά του ο Δήμαρχος Αλοννήσου κ. Π. Βαφίνης δήλωσε: «Η ανάδειξη του ενάλιου αρχαιολογικού πλούτου με την δημιουργία επισκέψιμων υποβρύχιων μουσείων, την οριοθέτηση μικρών καταδυτικών πάρκων αποτελεί για την Αλόννησο, την ευρύτερη περιοχή των Σποράδων και τον Παγασητικό ένα ακόμη συγκριτικό πλεονέκτημα για την προώθηση ενός διαφορετικού προϊόντος στον τομέα του τουρισμού. Στον θαλάσσιο χώρο μας υπάρχουν ναυάγια μεγάλης ιστορικής αξίας, άλλα του 4ου και 5ου αιώνα π.Χ. ,άλλα βυζαντινά, όλα με πλούσια ευρήματα, αμφορείς ,πιάτα κλπ αλλά προπάντων, τα περισσότερα βρίσκονται σε τέτοια βάθη που μπορεί να γίνουν επισκέψιμα.
Η υπουργική απόφαση του 1996 που χαρακτήρισε ως ενάλιο αρχαιολογικό χώρο όλη την έκταση που καταλαμβάνει το θαλάσσιο πάρκο, 2.500 τ.χιλ περίπου, έβαλε φρένο στις καταδύσεις, αλλά και σε άλλες δραστηριότητες . Αποτελεί επίσης τροχοπέδη σε πολλά λιμενικά έργα υποδομής, απαραίτητα για την Αλόννησο. Η δημοτική αρχή έχει βάλει σε πρώτη προτεραιότητα την ανάπτυξη του καταδυτικού τουρισμού που έχει αρχίσει σιγά-σιγά. Μετά από το αίτημα που καταθέσαμε στο Κ.Α.Σ το 2011 για επανοριοθέτηση, επιτύχαμε άνοιγμα 14 σημείων, αν και περιμέναμε πολλά περισσότερα, μιας και έχει γίνει έρευνα πεδίου στο μεγαλύτερο μέρος του πάρκου.
Παρόλα αυτά οι καταδύσεις, μαζί με τις άλλες εναλλακτικές δραστηριότητες (περιπατητικές, κανό-καγιάκ, ζωγραφική, γιόγκα και άλλες.), που έχουν αναπτυχθεί, ελπίζουμε ότι θα αποτελέσουν μοχλό ανάπτυξης για το νησί μας, γιατί πιστεύουμε ότι το μοντέλο ήλιος και θάλασσα στα επόμενα χρόνια θα αποτελεί παρελθόν.
Σε αυτήν την προσπάθειά μας, έχουμε μαζί μας αρωγό και συνοδοιπόρο τον περιφερειάρχη Θεσσαλίας τον κ. Κώστα Αγοραστό που έχει αναγάγει το συγκεκριμένο σχέδιο σε έργο σημαία. Τον ευχαριστούμε πολύ γι’ αυτό και ελπίζουμε ότι σύντομα θα φτάσουμε στην πραγμάτωση του κοινού μας στόχου. Στην προσπάθεια αυτή χρειαζόμαστε δίπλα μας συμμάχους τα υπουργεία πολιτισμού, τουρισμού, οικονομικών, το ΥΠΕΚΑ για να ξεπεράσουμε το πρόβλημα της μη ύπαρξης στην Ελλάδα νομοθετικού πλαισίου για την δημιουργία επισκέψιμων υποβρύχιων μουσείων.
Δυστυχώς έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος για την χώρα μας, πολλά καινοτόμα σχέδια έχουν κωλύσει στις καλένδες τις γραφειοκρατίας. Πιστεύω πως με την προσπάθεια όλων μας το συγκεκριμένο σχέδιο θα υλοποιηθεί και θα συμβάλει σημαντικά στην ανάπτυξη της Αλοννήσου, των Σποράδων, της Μαγνησίας, της Ελλάδας .
Τόσο ο δήμαρχος Αλμυρού κ. Ε. Χατζζηκυριάκος όσο οι φορείς και οι πολίτες του νησιού που πήραν το λόγο ευχαρίστησαν τον περιφερειάρχη για το ιδιαίτερο ενδιαφέρον του για την υλοποίηση του Σχεδίου αυτού τονίζοντας ότι ο καταδυτικός τουρισμός θα αποφέρει πολλά οφέλη στην περιοχή καθώς είναι ένα χόμπι για το οποίο όσοι ασχολούνται μ’ αυτό δαπανούν αρκετά σημαντικά ποσά που αναμένεται να τονώσουν την τοπική οικονομία και κοινωνία. Μάλιστα τονίστηκε ότι για πρώτη φορά το Επιχειρησιακό αυτό Σχέδιο πρόκειται να συνδέσει το στεριανό κομμάτι της Μαγνησίας με τα νησιά μέσα από μια ολοκληρωμένη παρέμβαση.
Στην παρουσίαση παρευρέθησαν ακόμη ο περιφερειακός σύμβουλος κ. Φιλ. Χήρας, οι αντιδήμαρχοι κ.κ. Αγάλου και Παπαχρήστος, η δ/ντρια της Εφορείας Κλασσικών Αρχαιοτήτων κα Βαλάκου και η κα Ταγωνίδου από την Εφορεία Ενάλιων Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού οι οποίες και αναφέρθηκαν στις ενέργειες του Υπουργείου στο ζήτημα αυτό, σύσσωμο το δημοτικό συμβούλιο Αλοννήσου, ο Λιμενάρχης Αλοννήσου κ. Σ. Δροσάκης, ο Λιμενάρχης Γλύφας κ. Καλαμίδας, o κ. Ι. Μπαρτζάλης του Αστυνομικού Σταθμού Αλοννήσου, ο πρόεδρος του Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Θαλασσίου Πάρκου Αλοννήσου-Βορείων Σποράδων κ. Παρασκευόπουλος, η κα Τούντα από την ΜΟm Εταιρεία για τη μελέτη και προστασία της μεσογειακής φώκιας, ο πρόεδρος της ένωσης ξενοδόχων κ. Κων/νος Ευσταθίου, ο κ. Κων/νος Θεοδώρου από την Ikion Diving, ο κ. Βλάϊκος Ηλίας του Αγροτικού Συνεταιρισμού Αλοννήσου, η κα Λ. Δροσάκη του Γυναικείου Συνεταιρισμού Αλοννήσου, η προϊσταμένη και στελέχη της Ενδιάμεσης Διαχειριστικής Αρχής της Περιφέρειας Θεσσαλίας καθώς και κάτοικοι και φορείς που ασχολούνται με τις καταδύσεις και τον τουρισμό στις Β. Σποράδες.
