Εδώ και αρκετό καιρό, παρατηρούμε ένα διαρκές ενδιαφέρον της αμερικανικής κυβέρνησης για τη μικρή μας Ελλάδα, μέσα από τοποθετήσεις κορυφαίων στελεχών της, αναφορές και παραινέσεις του Προέδρου Ομπάμα, αλλά και μεγάλου αριθμού επισκέψεων για συναντήσεις ανταλλαγής απόψεων και ιδεών που καταδεικνύουν το ενδιαφέρον αλλά και την στήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών. Σε μία πρώτη ανάγνωση – όπως το συνηθίζουμε – θα θεωρήσουμε ότι η μικρή μας χώρα κινεί νήματα, επηρεάζει τις διεθνείς οικονομικό-πολιτικές ισορροπίες και αποτελεί το κέντρο του παγκόσμιου ενδιαφέροντος. Ίσως όμως αξίζει πλέον να περνάμε και σε δεύτερη ή και τρίτη ανάγνωση του ό,τι συμβαίνει γύρω μας. Το έντονο ενδιαφέρον της Αμερικής πηγάζει από τα πολλαπλά οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα που έχει στην Ευρώπη και άρα είναι αναγκαίο να διασφαλίσει και να προσπαθήσει να συμβάλει στην ομαλότητα των αγορών και στην αποφυγή εξελίξεων που θα έχουν σημαντικές αν όχι δραματικές επιπτώσεις στην εύθραυστη αμερικανική οικονομία.
Ομολογουμένως, η τελευταία δεκαετία όρθωσε πολλά εμπόδια στις Ευρώ-Ατλαντικές οικονομικές σχέσεις. Η πολυδιάστατη όμως συμμαχία των δύο πλευρών του Ατλαντικού ισχυροποιήθηκε ακόμα και μέσα σε αυτό το περιβάλλον, αντιπροσωπεύοντας την μεγαλύτερη εμπορική «οντότητα» στον κόσμο, αντανακλώντας το 50% του παγκοσμίου ΑΕΠ.
Πολλά ακούγονται για την σταδιακή πτώση της δυναμικής και της σημασίας της Γηραιάς Ηπείρου στη διεθνή γεω-οικονομική σκακιέρα καθώς και για την στρατηγική στροφή της Αμερικής προς ανερχόμενες αγορές στην Ανατολική Ασία και τον Ειρηνικό. Αξίζει όμως να επανεξετάσουμε ορισμένους μύθους και πραγματικότητες γύρω από την πολυτάραχη Ευρώπη, ώστε να καταλάβουμε γιατί θα συνεχίσει να παραμένει ο πλέον στρατηγικός εταίρος των ΗΠΑ και ως εκ τούτου να αναζητήσουμε τον ρόλο που μπορεί να έχει η χώρα μας σε αυτό το σκηνικό.
Ακόμα όμως και στα πλαίσια της τρέχουσας συγκυρίας, η Ευρώπη παραμένει μία από τις μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου, ξεπερνώντας κατά πολύ τις ανερχόμενες οικονομίες των BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Ν.Αφρική). Πρόκειται για ένα ψηφιδωτό οικονομικής ισχύος μεγαλύτερης από αυτήν των ΗΠΑ
Τα τελευταία τρία χρόνια παρατηρούμε έναν διαρκή βομβαρδισμό αρνητικών μηνυμάτων αναφορικά με την ευρωπαϊκή κρίση χρέους, την έλλειψη γενναίων πολιτικών από την ευρωπαϊκή ηγεσία και τις συχνά αμφιλεγόμενες αποφάσεις των Βρυξελλών ή για πολλούς του Βερολίνου. Η κρίση ανέδειξε σημαντικά σφάλματα και δομικές ελλείψεις στα αρχικά σχέδια της νομισματικής ενοποίησης. Την ίδια στιγμή όμως ανάγκασε την Ευρώπη – ακόμα και όχι με την ταχύτητα που θα θέλαμε – να αναζητήσει νέες λύσεις και μηχανισμούς που μπορούν να θέσουν τέλος στην κρίση χρέους και να διασφαλίσουν τις ευρωπαϊκές οικονομίες από λάθη και αγκυλώσεις, κάνοντας την Ευρώπη μία ισχυρότερη και καλύτερη ένωση, συμβάλλοντας στην αποκατάσταση του ρόλου της ως θεμελιώδη πυλώνα για την παγκόσμια ανάπτυξη.
Ακόμα όμως και στα πλαίσια της τρέχουσας συγκυρίας, η Ευρώπη παραμένει μία από τις μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου, ξεπερνώντας κατά πολύ τις ανερχόμενες οικονομίες των BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Ν.Αφρική). Πρόκειται για ένα ψηφιδωτό οικονομικής ισχύος μεγαλύτερης από αυτήν των ΗΠΑ που σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΔΝΤ, θα παραμείνει μεγαλύτερη και μέσα στα επόμενα 5 χρόνια. Ένα από τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα της Ευρώπης είναι η «υβριδικότητα» της αγοράς, που παντρεύει ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες οικονομίες, το παλιό και εμπορικά ώριμο με το καινούργιο και άγουρο.
Όταν συμπτύξουμε τα στοιχεία αυτά, γεννούνται σπουδαίες προοπτικές ανάπτυξης, επιχειρηματικότητα και καινοτομίας. Οι αμερικανικές επιχειρήσεις που δεν έχουν αναπτύξει παρουσία ή έστω εμπορικές σχέσεις σε χώρες της Γηραιάς Ηπείρου, ουσιαστικά αυτό-αποκλείονται από μία από τις μεγαλύτερες αγορές του κόσμου. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλές πολυεθνικές που έχουν παρουσία στην ευρωπαϊκή αγορά σήμερα έχουν επιμείνει και επενδύσει στο να υπομείνουν πληθώρα ιστορικών αντιξοοτήτων που έχει υποστεί η Ευρώπη, ώστε να μη χάσουν τη θέση τους στην ευρωπαϊκή αρένα.
Σε αυτό το περιβάλλον η Ελλαδίτσα μας καλείται μετά και από την πλήρη κατάρρευση της προσχηματικής πραγματικότητας που είχαμε επιλέξει να δομήσουμε, να ζήσουμε και να προσπαθούμε να ξεγελάσουμε τον κόσμο και τους εαυτούς μας, να μην σταθεί στην «πρώτη ανάγνωση». Να αξιολογήσει με σοβαρότητα, ρεαλισμό και οξυδέρκεια την θέση της και να ορίσει τον ρόλο που θα επιδιώξει να παίξει, αναδεικνύοντας όχι μεγαλοϊδεατισμούς και δήθεν χρωστούμενα αλλά τις ικανότητες, τα ταλέντα, την δημιουργικότητα και τις γνώσεις που έχει ο λαός μας ακόμα και εν μέσω των μνημειωδών προκλήσεων που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε.
Ταυτόχρονα έχουμε την δυνατότητα να κεφαλαιοποιήσουμε τους πολυδιάστατους ιστορικούς και πολιτιστικούς δεσμούς που ενώνουν την χώρα μας με την Αμερική, και να καταφέρουμε να μετατρέψουμε τη «μικρή» μας Ελλάδα σε ένα εκ των στρατηγικών πυλώνων των Ευρω-Ατλαντικών σχέσεων. Στο χέρι μας είναι.
* Ο κ. Αλέξανδρος Κωστόπουλος είναι ιδρυτής της εταιρείας στρατηγικής επικοινωνίας FORESIGHT και εμπνευστής της διεθνούς εκστρατείας δημόσιας διπλωματίας Repo(we)rGreece
