Άνοιξε τη Κυριακή 12, Φεβρουαρίου, 2012 η αυλαία ενός ξεχωριστού καρναβαλιού, αυτού της Ζακύνθου, με τους ντελάληδες να περιφέρονται στους δρόμους της πόλης και να διαλαλούν την έναρξή του: «Ακούσατε, ακούσατε, Ζακυνθινοί και ξένοι/ Το καρναβάλι αρχινά, να δείτε τι θα γένει!».
Λένε πως το καρναβάλι στην Ζάκυνθο πρέπει κανείς να το ζήσει. Έχει χρώμα διαφορετικό από εκείνα στην υπόλοιπη Ελλάδα, και βενετσιάνικο «άρωμα» εποχής, καθώς οι επιρροές του έρχονται από τη μακρινή εποχή της Ενετοκρατίας στα Επτάνησα.
Όποιος έχει την τύχη να βρεθεί στο όμορφο νησί του Ιονίου αυτές τις μέρες, θα ξεφαντώσει στους δρόμους, θα γελάσει με τις «Μάντσιες» (πλάκες και πειράγματα), θα παρακολουθήσει τις «Ομιλίες» και την «Κομέντια ντε Άρτε» (σατυρικά αυτοσχέδια δρώμενα) στην πλατεία, θα χορέψει στα πάρτι και τους δρόμους, με τις μπάντες, θα ζήσει την ατμόσφαιρα της αριστοκρατίας με το «Βενετσιάνικο Γάμο», θα απολαύσει το «Πίκολο Καρναβάλι», την παρέλαση των μικρών καρναβαλιστών, αλλά και το ιστορικό σατυρικό δρώμενο με το οποίο κλείνει η καρναβαλική παρέλαση, την «Κηδεία της Μάσκας».
Η οργανωτική επιτροπή μαζί με τους ντελάληδες κάλεσε όλους, μικρούς και μεγάλους, στην πλατεία Σολωμού, απ’ όπου ξεκίνησαν τους εορτασμούς, με μία καρναβαλική ποδηλατάδα, με τρομπέτες, σφυρίχτρες και ρόδα.
Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων είναι πλούσιο σε εντυπωσιακά δρώμενα, που θα «ξετυλίγονται» καθημερινά στους δρόμους μέχρι και τις 27 Φεβρουαρίου, την Καθαρά Δευτέρα.
Στις 14 Φεβρουαρίου, ο έρωτας θέλει τη μουσική του, γι’ αυτό και ομάδα τραγουδιστών θα σεργιανίζει στους δρόμους της πόλης.
Την Τσικνοπέμπτη, στην πόλη και τα χωριά Βασιλικό και Μαχαιράδο, ντόπιοι και επισκέπτες θα διασκεδάσουν, τραγουδώντας και χορεύοντας από το πρωί, ενώ στο Αγράσι, λίγο πριν από το μεσημέρι, οι τολμηροί θα πάρουν μέρος σε έναν θαλάσσιο αγώνα, με σχεδίες και πολλές εκπλήξεις !
Η είσοδος του Βασιλιά Καρνάβαλου από την καμάρα του Αγίου Λαζάρου θα γίνει με πυροτεχνήματα και τις φιλαρμονικές του δήμου, στις 6 το απόγευμα. Το «Βασιλιά» συνοδεύουν πάνω σε άμαξες «οι αυλικοί» του, ενώ όσοι θελήσουν να τον συνοδεύσουν θα πρέπει να φορούν τη μάσκα τους. Η πομπή θα καταλήξει στην πλατεία Αγ. Μάρκου, όπου ο δήμαρχος Ζακύνθου θα κηρύξει την επίσημη έναρξη του Ζακυνθινού Καρναβαλιού, εν μέσω πυροτεχνημάτων και μουσικών.
Στις 17 Φεβρουαρίου, η πανηγυρική έναρξη του «Κρυμμένου Θησαυρού» θα γίνει, επίσης, στην πλατεία Αγίου Μάρκου και την επομένη, Σάββατο 18 Φεβρουαρίου, από τις 10 το πρωί αρχίζει το “Κυνήγι του Θησαυρού”, στο οποίο λαμβάνουν μέρος παρέες, σχολεία, σωματεία, αλλά και ομάδες καρνιβαλιστών.
Το παιχνίδι, που θα διαρκέσει μέχρι το απόγευμα, θα περιλαμβάνει όλες τις επιμέρους φάσεις του αντίστοιχου Πατρινού Καρναβαλιού, δηλαδή ραδιοφωνικές μεταδόσεις θεμάτων, γρίφους, ζητούμενα, υπαίθριες δοκιμασίες, πλοήγηση στους δρόμους και τις πλατείες της πόλης, αναζήτηση σημείων, προσώπων και αντικειμένων, αναζητήσεις του κρυμμένου θησαυρού και άλλα πολλά. Μετά το πέρας της εκδήλωσης, σε πολλά σημεία της πόλης, το πρόγραμμα έχει πάρτι, χορούς και ξεφάντωμα μέχρι πρωίας!
Την Κυριακή 19 Φεβρουαρίου, από το μεσημέρι, πριν από την έναρξη του «Πίκολο», την παρέλαση των μικρών καρναβαλιστών, μασκαράδες του ουρανού, αιωροπτεριστές, φτάνουν στην πόλη, πετώντας σε σχηματισμούς, επιδιδόμενοι σε … χαρτοπόλεμο.
Λίγο αργότερα, η ομάδα Ζακυνθινού Λαϊκού Θεάτρου του Πολιτιστικού Συλλόγου Αγγερικού θα παίξει το θεατρικό «Η Οβρεοπούλα» του Νιόνιου Αρβανιτάκη, στην πλατεία Αγγερικού .
Τις επόμενες μέρες, τα αποκριάτικα πάρτι και οι φιλαρμονικές θα κάνουν τη διασκέδαση να χτυπήσει «κόκκινο», ενώ την Παρασκευή 24 Φεβρουαρίου, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Σαρακηνάδου θα απλώσει τα γαϊτανάκια του στον πεζόδρομο της Αλ. Ρώμα και η μαθητική ομάδα λαϊκού θεάτρου του γυμνασίου Βανάτου θα παίξει το θεατρικό «Δύο Γαμβροί και μία Νύφη», στην πλατεία Αγίου Μάρκου. Θα προηγηθούν παραδοσιακοί χοροί από το μουσικοχορευτικό συγκρότημα «Υακίνθη».
Το πρωί του Σαββάτου 25 Φεβρουαρίου, η ομάδα του βενετσιάνικου Γάμου θα διασχίσει την οδό Αλ. Ρώμα , με τις «νυφιάτικες άμαξες», και θα διανείμει προσκλητήρια του γάμου, ενώ στις 6 το απόγευμα, θα ξεκινήσει το δρώμενο του «Βενετσιάνικου Γάμου στο Τζάντε» του Αντώνη Μιλάνου.
Πρόκειται για ένα έθιμο, που μας μεταφέρει στην ατμόσφαιρα των λαμπερών γάμων των ευγενών στη Ζάκυνθο του 16ου αιώνα. Το ιστορικό κέντρο της πόλης είναι ένα τέλειο σκηνικό εποχής. Από εκεί, το απόγευμα του Σαββάτου της Αποκριάς ξεκινάει η μεγαλόπρεπη πομπή, διασχίζει τους δρόμους της πόλης και καταλήγει στην πλατεία του Αγ. Μάρκου. Η γαμήλια πομπή ανοίγει με σημαιοφόρους και τυμπανιστές . Οι ήχοι και οι εικόνες προσφέρουν ένα μουσικό θέαμα που σε «ταξιδεύει» σε μεγαλεία περασμένων αιώνων. Ακολουθούν οι νεόνυμφοι, τα προικιά της νύφης, οι συγγενείς και οι προσκεκλημένοι. Νεαρά κορίτσια μοιράζουν μπομπονιέρες και ροδοπέταλα. Τα κουστούμια είναι ακριβή αντίγραφα εκείνων της εποχής του 16ου αιώνα. Το όλο σκηνικό πλαισιώνεται από την αναγεννησιακή μουσική που ακούγεται από τα μεγάφωνα σε όλη την πόλη.
Στη συνέχεια, οι Πολιτιστικοί Σύλλογοι Παντοκράτορα και «ΥΡΙΑ» θα παρουσιάσουν χορούς της περιοχής Κάτω Παναγιάς, με παραδοσιακά αποκριάτικα έθιμα, αλλά και ρυθμούς ευρωπαϊκούς και λάτιν.
Εικόνες που σε «ταξιδεύουν» στην εποχή των ιπποτών θα «ξετυλιχθούν» το μεσημέρι της Κυριακής 26 Φεβρουαρίου, με τον Ιππικό Σύλλογο Ζακύνθου «Αγ. Γεώργιος» να παρελαύνει στους δρόμους της πόλης- από την καμάρα του Αγ. Λαζάρου με κατάληξη στην πλατεία Σολωμού- πριν από την έναρξη της μεγάλης καρναβαλικής παρέλασης, με αρχηγό το Βασιλιά Καρνάβαλο.
Το «Πόβερο Καρναβάλι» έχει αρχίσει και οι εκδηλώσεις κορυφώνονται. Μετά το τέλος της μεγάλης καρναβαλικής παρέλασης, ακολουθεί το ιστορικό σατυρικό δρώμενο «Η Κηδεία της Μάσκας», που κλείνει και την αυλαία των καρναβαλικών εκδηλώσεων στη Ζάκυνθο. Οι καρναβαλιστές, με πόνο ψυχής, θα συνοδεύσουν το Βασιλιά Καρνάβαλο στην … «τελευταία του κατοικία». Όσο τρελή ήταν η ζωή του, άλλο τόσο θα είναι και η κηδεία του.
Το δρώμενο θα παρουσιαστεί σε επιμέλεια του σκηνοθέτη – ηθοποιού Κώστα Καποδίστρια. Η πορεία θα ξεκινήσει από την εκκλησία της Ανάληψης και θα καταλήξει στην πλατεία Σολωμού. Λίγο αργότερα, στις 10 το βράδυ, θα γίνει ο χορός της καρναβαλικής επιτροπής στο Πνευματικό Κέντρο, όπου ο δήμαρχος θα κόψει την παραδοσιακή λαγάνα.
Την επομένη, ντόπιοι και επισκέπτες θα γιορτάσουν τα Κούλουμα, απ’ άκρη σ’ άκρη του νησιού!
Η ιστορία του Καρναβαλιού
Το Καρναβάλι πρέπει να ξεκίνησε στη Ζάκυνθο από την εποχή της Βενετσιάνικης κυριαρχίας, μιας και ως σήμερα δεν έχουμε σαφείς πληροφορίες για πιο παλιές εκδηλώσεις του .
Στην αρχή ήταν μια αντιγραφή του περίφημου Βενετσιάνικου Καρναβαλιού. Mε την πάροδο του χρόνου, όμως, απέκτησε το δικό του ξεχωριστό χρώμα, χωρίς βέβαια να αποκοπεί ποτέ από τις ρίζες του .
Τα παλαιότερα χρόνια άρχιζε την επομένη της γιορτής των Φώτων , στις 7 Ιανουαρίου, και κρατούσε ως και τα μεσάνυχτα της Κυριακής της Τυροφάγου . Επειδή, όμως, διάφορα έκτροπα γίνονταν κατά την περίοδο αυτή , η Ιόνιος Κυβέρνηση το περιόρισε στις δύο τελευταίες εβδομάδες της αποκριάς.
Μετά την Ένωσης της Επτανήσου με την Ελλάδα προστέθηκε στις καρναβαλικές διασκεδάσεις και η εβδομάδα του Ασώτου, αλλά η προσπάθεια απέτυχε .
Τις μέρες του Καρναβαλιού επιτρεπόταν η προσωπιδοφορία και οι γυναίκες (μάσκαρες) , καθώς και οι άντρες (ντετόροι ) μεταμφιεσμένοι και φορώντας μάσκα (μωρέττα) , γύριζαν στους δρόμους και τις πλατείες , επισκέπτονταν συγγενικά και φιλικά σπίτια και κατέληγαν στα βελόνια, στα Καζίνα, στις Καβαρκίνες και τα Φεστίνια, όπου γίνονταν χοροί . Εσπερίδες γίνονταν, επίσης, σε αρχοντικά ή και αστικά σπίτια .
Παράλληλα , ο απλός λαός έδινε στις γειτονιές του υπαίθριες θεατρικές παραστάσεις που ονομάζονται «Ομιλίες» και με αυτόν τον τρόπο, αυτοσχέδια διασκέδαζε . Πιο γνωστές από αυτές είναι η Ερωφίλη , η θυσία του Αβραάμ , ο Ερωτόκριτος , η Χρυσαυγή , ο Κρίνος και η Ανθία, ο Μυρτίλλος, η Πιστή Δάφνη, σκηνές από το Χάση του Δημ. Γουζέλη κ.ά. , ενώ με την πάροδο του χρόνου ως «Ομιλίες» παίχτηκαν και κλασικά έργα , όπως η Γέφυρα των Στεναγμών ή γράφτηκαν και νεότερες από ντόπιους θεατρικούς συγγραφείς , στο γνωστό πάντα δεκαπεντασύλλαβο .
Επίσης γίνονταν αναπαραστάσεις- κυρίως πάνω σε κάρα- του Κινέζικου Γάμου, της Τράτας , του Πανηγυριού, του Άι Λύπιου και άλλων δρώμενων, ενώ ιδιαίτερα αγαπητά ήταν στην ύπαιθρο και το Γαϊτανάκι και η Γαϊδουροκαβάλα , καθώς και οι περίφημες Γκιόστρες.
Το Καρναβάλι της Ζακύνθου είχε παλιότερα ιδιαίτερη φήμη και έρχονταν στο νησί για να το γιορτάσουν και πολλοί ξένοι, ιδιαίτερα οι γείτονες Πελοποννήσιοι. Από το 1870 , όμως , που η προσωπιδοφορία και οι χοροί περιορίστηκαν στις βραδινές ώρες , άρχισε σιγά-σιγά να χάνει την αίγλη του. Μάλιστα, από το 1888 οι χοροί γίνονταν μόνο στις Λέσχες .
Το Ζακυνθινό Καρναβάλι τελείωνε το απόγευμα της Κυριακής της Τυροφάγου , με την «Κηδεία της Μάσκας» ή το «Πόβερο Καρναβάλι». Έχοντας επικεφαλής τη φιλαρμονική , πολλοί προσωπιδοφόροι συνόδευαν το φέρετρο με τη μάσκα, που τα τελευταία χρόνια το ακολουθούσε και η «Χήρα» . Αφού γύριζαν τους κεντρικούς δρόμους της πόλης , κατέληγαν στην Πλατεία του Ποιητή κι από εκεί με ευχές και γέλια έφευγαν για το σπίτι τους .
Τα μεσάνυχτα ακριβώς , όλες οι καμπάνες των εκκλησιών χτυπούσαν ρυθμικά 365 πένθιμες καμπανιές και ειδοποιούσαν τους Ζακυνθινούς πως το Καρναβάλι τελείωσε και μπήκε η Σαρακοστή.
Πηγή: www.aftodioikisi.gr
