Η ανάγκη για επανεκκίνηση της οικονομίας και έξοδο από την κρίση επιβάλει κατάλληλη υποστήριξη στον αγροτικό τομέα και η σωστότερη αναμόρφωση του ΕΛΓΑ ήταν στην σωστή κατεύθυνση. Βέβαια η επανάκτηση μέρους της χαμένης του αξιοπιστίας θα απαιτήσει πολύ μεγαλύτερες προσπάθειες και περισσότερη διαφάνεια, με ταυτόχρονη απομάκρυνση από τους κομματικούς ή/& συντεχνιακούς εναγκαλισμούς του πολιτικού κατεστημένου.
Τα τελευταία χρόνια καταγράφηκε η ανικανότητα των εκλεγμένων εκπροσώπων στο Ελληνικό κράτος, ή μήπως η ηθελημένη πρόβλεψή των υπευθύνων για «κατά παρέκκλιση», να αντιμετωπίσουν με αντικειμενική αποτελεσματικότητα τους κινδύνους στα αγροτικά επαγγέλματα.
Τα αγροτικά επαγγέλματα (κυρίως γεωργία, κτηνοτροφία, αλιεία, δασοπονία, και λιγότερο αγροτουρισμός, μεταποίηση-εμπορία, βιοενέργεια, φροντίδα του περιβάλλοντος κλπ) έχουν ενσωματωμένη υψηλή επικινδυνότητα και οι προβλέψεις, με αντισυμβαλλόμενο την «φύση», δεν είναι τόσο αξιόπιστες, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια που η φύση «εκδικείται» (?) και φαίνεται ότι συμβαίνουν ραγδαίες αλλαγές στο κλίμα, που πολλοί λένε ότι οφείλονται κυρίως στην δραστηριότητα των ανθρώπων.
Και ο ΕΛΓΑ επιβάλλεται να εκσυγχρονιστεί. Και αντί να έρχεται εκ των υστέρων να «αποζημιώνει» κατά την επιθυμία των εκλεγόμενων κάθε φορά πολιτικών αρχόντων, θα πρέπει να δημιουργεί ένα πλέγμα αποδεκτής ασφάλειας γύρω από τα αγροτικά επαγγέλματα. Σήμερα τα αγροτικά επαγγέλματα έχουν τις μεγαλύτερες ανασφάλεις και ίσως για αυτό δεν τα προτιμά το απρόσωπο ιδιωτικό κεφάλαιο για κερδοσκοπία, ακόμα.
Το Διοικητικό Συμβούλιο της Πανελλήνιας Ένωσης Νέων Αγροτών-ΠΕΝΑ συναντήθηκε με την πολιτική ηγεσία του ΕΛΓΑ στις 6/4/2011, για να πληροφορηθεί τις τελευταίες εξελίξεις στον ΕΛΓΑ.
Καταρχήν είναι λογικό και αποδεκτό ένα ποσοστό της εξασφάλισης, ίσως το μεγαλύτερο, να προέρχεται από ΟΛΗ την κοινωνία, καθόσον οι «κίνδυνοι» αυξάνονται και ενεργοποιούνται κυρίως από την δράση και τον τρόπο ζωής όλων και μάλιστα με τα αστικά πρότυπα ζωής. Η ανταποδοτική λογική, ως εκ τούτου, είναι τελείως παράλογη και ανήθικη. Δεν επιτρέπεται σε ένα ευνομούμενο και ηθικό κράτος οι προκαλούντες τα έντονα καιρικά φαινόμενα να «σφυρίζουν αδιάφορα» και να αφήνουν τους αγρότες να αντιμετωπίζουν μόνο με την δικιά τους συνεισφορά τα αποτελέσματα των επιλογών του τρόπου ζωής όλων, ακόμα και των αστών.
Ούτε βέβαια μπορεί να αντιμετωπισθεί στα όρια μόνο ενός σημερινού «ηθικού» (αν ήταν) κράτους η παγκοσμιοποιημένη επίδραση των πολυεθνικών εκχρηματισμένων πρακτικών, οι οποίες προκαλούν ιδιαιτέρως μεγάλα προβλήματα στην άσκηση των αγροτικών επαγγελμάτων. Ίσως στα πλαίσια του διακρατικού οργανισμού που ονομάζεται Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορούσε να συζητηθεί καλύτερη αντιμετώπιση, ιδιαίτερα σήμερα που η Ευρωπαϊκή Ένωση άρχισε να παρουσιάζει ενδιαφέρον ακόμα και για τους πολίτες της μετά τις νέες εξουσίες στο εκλεγόμενο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (Συναπόφαση).
Ο περιορισμός του εύρους της «ασφάλισης» στα οικονομικά όρια της αυτασφάλισης των αγροτών είναι καταρχήν ανήθικη, άδικη και απαράδεκτη.
Η ασφάλιση θα έπρεπε να έχει κοινωνικό χαρακτήρα η οποία να βασίζεται σε μια ισόποση συνεισφορά (ανά μονάδα εκμεταλλεύσιμης-καλλιεργούμενης επιφανείας) όλων των ενεργών επαγγελματιών αγροτών.
Επίσης θα έπρεπε όλοι οι συμβάλλοντες στην αποσταθεροποίηση και την αύξηση των κινδύνων στα αγροτικά επαγγέλματα να συμμετέχουν στην αντιμετώπιση της επίδρασης των επιλογών τους, και κυρίως οι αστοί, με κατανομή μέρους του κόστους της ασφάλισης των αγροτικών κινδύνων και στους ίδιους. Ο κρατικός προϋπολογισμός θα έπρεπε να προβλέπει συμμετοχή οπωσδήποτε στο κόστος ασφάλισης των αγροτικών δραστηριοτήτων.
Ακόμα και ο διακρατικός οργανισμός-ΕΕ πρέπει να συνεισφέρει-ΠΛΗΡΩΝΕΙ στις επιλογές του, οι οποίες τελικά μεταβάλλουν το κλίμα ή ασκούν εξωτερική πολιτική (και διαμορφώνουν τιμές αγροτικών προϊόντων αναντίστοιχων προς την πραγματική αξία χρησιμοποιούμενων πόρων).
Μία κατ’ έτος εφάπαξ βασική ελάχιστη συμβολική εισφορά για όλες τις καλλιεργήσιμες εκτάσεις-στρέμματα (ίσως ενδεικτικά 2€/στρέμμα)) θα έδειχνε τον κοινωνικό χαρακτήρα στα πλαίσια της αγροτικής κοινωνίας.
Μία κατ’ έτος εφάπαξ βασική ελάχιστη εισφορά για όλους τους χώρους στην ελληνική επικράτεια (κτίρια, γήπεδα) θα έδειχνε την ανάγκη για συνολική συμμετοχή όλων των ελλήνων πολιτών (και των αστών) στην συνδιαμόρφωση των προτύπων ζωής που επιδρούν στο κλίμα.
Η ΕΕ, μέσω της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής-ΚΓΠ, πρέπει να αναλάβει μέρος της ασφάλισης των αγροτικών δραστηριοτήτων, αυξάνοντας τις χρηματορροές προς τον αγροτικό τομέα, πέραν των άλλων, και για την αντιμετώπιση των αγροτικών κινδύνων που αυξάνονται από τις επιλογές της.
Στον καθαρά λογιστικό τομέα της διαχείρισης των συγκεντρούμενων κεφαλαίων, λόγω πολλών αστάθμητων παραμέτρων αλλά και της ανικανότητας των ερευνητών μας να προσδιορίσουν ένα αξιόπιστο σύστημα αναφοράς, εκτιμάται ότι ένα πενταετές κυλιόμενο σύστημα αναφοράς μπορεί να αποτελέσει την βάση για τους υπολογισμούς της ασφάλισης της αγροτικής παραγωγής, με κάποιες ενδεικτικές τιμές.
Είναι λογικό να προβλέπεται απόκλιση μέχρι +-20% από τις ενδεικτικές τιμές με αντίστοιχη αυξομείωση των ασφαλίστρων.
Είναι σωστό να προβλέπεται ελεύθερη επιλογή δυνατότητας ασφάλισης μεγαλύτερων των ενδεικτικών τιμών με ελεύθερη επιλογή ασφαλιστικού φορέα δίνοντας διέξοδο στον ιδιωτικό ασφαλιστικό χώρο.
Η μέχρι σήμερα πρακτική δεν μας επιτρέπει να υπολογίζουμε ότι θα μπορέσει να εγκατασταθεί ένα σύστημα αξιόπιστο χωρίς πολιτικές-κομματικές επιρροές. Ίσως όμως οι δημοσιευμένες τιμές των προβλεπόμενων δημοπρατηρίων να έδιναν μια ποιο αξιόπιστη απεικόνιση της πραγματικής εμπορικής τιμής των αγροτικών προϊόντων.
Η αντικειμενοποίηση των σημείων προσοχής θα βοηθούσε πάρα πολύ. Η ρομποτική και οι γεωστατικοί δορυφόροι θα μπορούσαν να προσφέρουν πολλά αν κατόρθωνε το ΕΘΙΑΓΕ και τα άλλα χρηματοδοτούμενα από τους έλληνες πολίτες ιδρύματα να προσφέρουν ερευνητικά αξιοποιήσιμα αποτελέσματα στην αποτίμηση των ζημιών και στοιχειοθέτηση ζημιογόνων παραγόντων. Το σημερινό σύστημα είναι διαβλητό και δημιουργεί συνεχείς προστριβές αλλά και έντονη απαξίωση τόσο του συστήματος όσο και των ανθρώπων που καλούνται να το υπηρετήσουν, ενώ δεν μπορεί κανείς να προστατεύσει τους υπηρετούντες και τους αγρότες από υποψίες συναλλαγών.
Η υπεύθυνη χρήση του συστήματος ΕΛΓΑ επιβάλει την ύπαρξη ενός κάποιου κόστους ενεργοποίησης, το οποίο όμως θα έπρεπε να προσεγγίζει περισσότερο την πραγματική κατάσταση και να μην τείνει να καλύπτει όλο το κόστος των εκτιμητών και των τομεαρχών. Αυτά ήδη περιλαμβάνονται στο σύστημα και δεν πρέπει να είναι επιπλέον κόστος ασφάλισης αλλά μόνο ενεργοποίησης, και επομένως πολύ μικρότερο, ενώ πρέπει να προβλέπεται η ατομική μεμονωμένη ενεργοποίηση του κάθε συμμετέχοντος.
Η Πανελλήνια Ένωση Νέων Αγροτών-ΠΕΝΑ δίνει σημαντική προτεραιότητα στην υποστήριξη συστημάτων ενεργητικής ή και άλλης προστασίας, που είναι περισσότερο «καθαρά» από τα συστήματα εκ των υστέρων προσπάθειας κάλυψης, που τελικά μέχρι σήμερα αφήνουν τους περισσότερους ακάλυπτους και όλο και ποιο συχνά ακούγεται ότι «καλύπτουν» επιλεκτικά.
Με δεδομένο ότι τα γεγονότα που καλείται να αντιμετωπίσει ο ΕΛΓΑ είναι απρόβλεπτα θα έπρεπε η λειτουργία του ΕΛΓΑ να προβλέπει την συνεχή λειτουργία του, ή έστω την ύπαρξη ενός πανελλήνιου αριθμού τηλεφωνικής ή/& online διαδικτυακής συνεχούς λειτουργίας, ώστε όποιος θέλει να μπορεί να ενεργοποιήσει το σύστημα ΕΛΓΑ κάθε στιγμή.
Επιβάλλεται, στην σημερινή εποχή, να δημοσιοποιούνται στο διαδίκτυο όλες οι ενέργειες και οι αποφάσεις και μάλιστα να αναπτυχθούν εφαρμογές online σε όλες τις πράξεις-ενέργειες του ΕΛΓΑ σε μια προσπάθεια αύξησης της αξιοπιστίας των συναλλασσόμενων και των συναλλαγών στον ΕΛΓΑ.
Η ΠΕΝΑ επισημαίνει για μια ακόμα φορά ότι η «λογιστική» αντιμετώπιση των αγροτικών επαγγελμάτων χωρίς την ολιστική αντιμετώπιση για όλη την ελληνική κοινωνία, ακόμα και της ασφάλισης, απλά μεταφέρει και εξαναγκάζει τους αγρότες να αντιμετωπίζουν τα προβλήματα που δημιουργούνται μόνοι, χωρίς στοιχεία κοινωνικής συνοχής.
Ένας αξιόπιστος ΕΛΓΑ, που όλοι θα αναγνωρίζουν ότι καλύπτει πραγματικές ανάγκες ισόρροπα, και όχι επιλεκτικά, είναι ένα σωστό αναπτυξιακό εργαλείο και η ΠΕΝΑ ελπίζει να διαμορφωθεί γρήγορα, πριν το 2014, η «φαρέτρα» των αναπτυξιακών εργαλείων στα οποία πρωτεύουσα θέση πρέπει να έχει μεταξύ άλλων και η αγροτική έρευνα, η αγροτική επαγγελματική κατάρτιση & πληροφόρηση και η αγροτική επιχειρηματικότητα, για την οποία η Πανελλήνια Ένωση Νέων Αγροτών οργανώνει ημερίδα στις 13 Μαΐου 2011, στις 14.00, στην Τεχνόπολις Αθηνών.