Στον εισαγγελέα έστειλε ο Υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού κ. Παύλος Γερουλάνος την τελική έκθεση του Σώματος Επιθεωρητών Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης για το πρόγραμμα «ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ».
Παραδόθηκε η τελική έκθεση του Σώματος Επιθεωρητών Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης με τα αποτελέσματα του ελέγχου που διενήργησε στον ΕΟΤ, κατόπιν εντολής του Υπουργού Πολιτισμού και Τουρισμού Παύλου Γερουλάνου. Ο έλεγχος αφορούσε την υλοποίηση του προγράμματος «ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ» για τα έτη 2006 – 2009. Η έκθεση αυτή υποβλήθηκε σε συνέχεια της αρ. 141Α/2010 ενδιάμεσης έκθεσης του Σ.Ε.Ε.Δ.Δ. και της Ένορκης Διοικητικής Εξέτασης, που διενήργησε, προκειμένου να εντοπισθούν και επιμερισθούν οι ευθύνες των διοικητικών οργάνων, που συμμετείχαν στην υλοποίηση του Προγράμματος.
Το πόρισμα διαβιβάστηκε στον Εισαγγελέα Εφετών Αθηνών για την ποινική αξιολόγηση των μη σύννομων πράξεων και παραλείψεων που εντοπίσθηκαν, στο Ελεγκτικό Συνέδριο για τον καταλογισμό στους υπολόγους των ποσών που ζημιώθηκε ο Οργανισμός, καθώς και στον Πρόεδρο του ΕΟΤ, προκειμένου ως πειθαρχικός Προϊστάμενος, να προβεί στην άσκηση πειθαρχικής δίωξης σε βάρος εννέα στελεχών και υπαλλήλων του ΕΟΤ για τα αποδιδόμενα σε έκαστο εξ αυτών πειθαρχικά αδικήματα.
Από τον έλεγχο διαπιστώθηκαν μεταξύ άλλων και τα ακόλουθα:
Στο πλαίσιο των προγραμμάτων Κοινωνικού Τουρισμού που υλοποιεί ο ΕΟΤ, τα αρμόδια όργανα του Οργανισμού, κατά την τελευταία τριετία, αποφάσισαν την υλοποίηση του Προγράμματος «Τουρισμός για όλους», με προϋπολογιζόμενο κόστος, το οποίο ξεπερνούσε σημαντικά της αντίστοιχες εγκεκριμένες πιστώσεις του προϋπολογισμού του φορέα.
Πέρα όμως από αυτόν τον μη ορθό οικονομικό προγραμματισμό, κατά την υλοποίηση του Προγράμματος σημειώθηκαν σημαντικές αποκλίσεις, οι οποίες αφορούσαν αφενός μεν στην έκδοση δελτίων πέραν των προβλεπομένων της κανονιστικές πράξεις των Προγραμμάτων, αφετέρου δε στον πλημμελή έλεγχο και στην αναποτελεσματικότητα του διοικητικού μηχανισμού να διαφυλάξει την ορθή εφαρμογή των εγκριτικών αποφάσεων, με αποτέλεσμα να προκύψει μη νόμιμη πρόσθετη οικονομική επιβάρυνση του Οργανισμού.
Με βάση τα στοιχεία, που συγκεντρώθηκαν κατά τον έλεγχο, υπολογίζεται ότι η οικονομική επιβάρυνση, που συνεπαγόταν η έκδοση των επιπλέον δελτίων για τα Προγράμματα 2006, 2007-2008 και 2008-2009, ανερχόταν στο ύψος των 5,5 εκατομμυρίων € περίπου. Οι δε ανειλημμένες εξ αυτών υποχρεώσεις του Οργανισμού, βάσει των εγκριτικών αποφάσεων για τα Προγράμματα της τελευταίας τριετίας, υπολογίσθηκαν στο ύψος των 17.000.000 €.
Συγκεκριμένα:
Κατά το έτος 2006, μολονότι από τις εγκριτικές αποφάσεις του Προγράμματος προβλεπόταν η διάθεση δελτίων κατ’ εξαίρεση των όρων και προϋποθέσεων, που προβλέπονταν για τους λοιπούς δικαιούχους, μόνο στα μέλη των Συλλόγων υπαλλήλων ΕΟΤ και Υπουργείου Τουριστικής Ανάπτυξης, από το Σύλλογο υπαλλήλων ΕΟΤ, που ανέλαβε να εκδώσει τα δελτία αυτά, υιοθετήθηκε ένας τύπος δελτίων (οικογενειακά) και εφαρμόστηκε μια διαδικασία έκδοσής τους, που επέτρεψε τη μη τήρηση του επιτρεπομένου για το σκοπό αυτό ανωτάτου ορίου δελτίων και την καταστρατήγηση του δικαιώματος που παραχωρήθηκε αποκλειστικά στα μέλη των Συλλόγων. Ο αριθμός των προσώπων υπέρ των οποίων εκδόθηκαν δελτία, ξεπέρασε τα 22.900 έναντι των 2.000, που προέβλεπαν οι αποφάσεις, γεγονός που συνεπαγόταν δυνητικά μια επιπλέον οικονομική επιβάρυνση του Οργανισμού, που υπολογίζεται κατά το μέγιστο στο ύψος του 1.755.600€.
Όπως προέκυψε από το δείγμα που εξετάσθηκε, τα ανωτέρω δελτία του προγράμματος 2006, δεν έφεραν υπογραφή του Προέδρου του ΕΟΤ και δεν ήταν ατομικά και προσωπικά, όπως προέβλεπαν οι εγκριτικές αποφάσεις. Παρά το γεγονός αυτό, πληρώνονταν από τον Οργανισμό, ενώ καταφανώς δεν συνιστούσαν έγκυρους και νόμιμους τίτλους πληρωμής.
Με εξαίρεση τα δελτία, που χορηγήθηκαν σε υπαλλήλους του ΕΟΤ και του Υπουργείου Τουριστικής Ανάπτυξης, τα κριτήρια με τα οποία διατέθηκαν τα λοιπά δελτία της κατηγορίας αυτής, που εκδόθηκαν εκτός ΚΕΠ, δεν είναι γνωστά.
Η εκμετάλλευση του δικαιώματος, που παραχωρήθηκε στους Συλλόγους υπαλλήλων του ΕΟΤ και του Υπουργείου, στοιχειοθετείται και από την εμφάνιση εικονικών δελτίων, τα οποία υποβλήθηκαν από επιχειρήσεις και πληρώθηκαν από τον Οργανισμό. Ακόμα και όταν εντοπίσθηκε η υποβολή από ξενοδοχειακή επιχείρηση εικονικών δελτίων (περίπτωση δελτίων εκδοθέντων για ανύπαρκτα πρόσωπα), η απόφαση της Διοίκησης του ΕΟΤ, ήταν να μη δοθεί συνέχεια και μάλιστα αντί η Υπηρεσία να κινηθεί προς την κατεύθυνση επιβολής των νομίμων, προχώρησε στην καταβολή στην εν λόγω επιχείρηση χρηματικού ποσού, που κατά το μεγαλύτερο μέρος του, καταβλήθηκε για εικονικά δελτία.
Το ανωτέρω περιστατικό δεν ήταν το μοναδικό, που επιχειρήσεις υπέβαλαν δελτία εικονικά. Ωστόσο, ακόμα και στις περιπτώσεις που με ελέγχους της η Υπηρεσία εντόπισε προβλήματα, δεν προέβη σε περαιτέρω ενέργειες για την επιβολή κυρώσεων και συνεχίσθηκε η συμμετοχή των επιχειρήσεων στο Πρόγραμμα. Υπεράριθμα της δυναμικότητας των επιχειρήσεων δελτία, που εντοπίσθηκαν από την Υπηρεσία, επεστράφησαν στις επιχειρήσεις, όπως δε προκύπτει από τις πληρωμές του Οργανισμού, οι επιχειρήσεις αυτές επιδοτήθηκαν με περισσότερα χρηματικά εντάλματα για το ίδιο «ετήσιο» πρόγραμμα.
Κατά το έτος 2007, από το Υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης σχεδιάστηκε, κατ’ εντολήν της Γενικής Γραμματέως, ηλεκτρονική εφαρμογή, η οποία χρησιμοποιήθηκε για την έκδοση 17.800 δελτίων, κατά παράβαση των εγκριτικών αποφάσεων του Προγράμματος 2007-2008, οι οποίες προέβλεπαν τη χορήγηση μόνον 1.500 δελτίων στα μέλη του Συλλόγου υπαλλήλων του Υπουργείου. Η δυνητική οικονομική επιβάρυνση του Οργανισμού από την έκδοση των ανωτέρω υπεράριθμων δελτίων υπολογίζεται κατά το μέγιστο στο ύψος του 1.597.400€.
Tο ίδιο έτος από το Σύλλογο υπαλλήλων ΕΟΤ εκδόθηκαν βάσει ηλεκτρονικής εφαρμογής, που σχεδιάστηκε για το σκοπό αυτό, περί τα 3.700 δελτία, τα οποία διατέθηκαν στους εργαζομένους του ΕΟΤ και δηλούμενα από αυτούς τρίτα πρόσωπα.
Κατά το ίδιο έτος από τον ΕΟΤ, διατέθηκαν και άλλα επιπλέον των ανωτέρω δελτία, που εκτυπώθηκαν από διαφορετική ηλεκτρονική εφαρμογή, από αυτήν που χρησιμοποίησε ο Σύλλογος υπαλλήλων ΕΟΤ το 2007, με τα ίδια όμως τεχνικά χαρακτηριστικά με αυτήν που είχε ο Σύλλογος χρησιμοποιήσει κατά το προηγούμενο έτος. Ο αριθμός των δελτίων αυτών, με βάση το δείγμα που εντοπίσθηκε κατά τον έλεγχο, υπολογίζεται στα 700. Κατά συνέπεια, ο συνολικός αριθμός των δελτίων, που διατέθηκε από τον ΕΟΤ εκτός ΚΕΠ για το Πρόγραμμα 2007-2008 υπολογίζεται στα 4.400 έναντι των 3.500, που προέβλεπαν οι εγκριτικές αποφάσεις, με δυνητικό κόστος επιπλέον του προβλεφθέντος, υπολογιζόμενο κατά το μέγιστο στο ύψος των 88.200€.
Η έκδοση των ανωτέρω υπεράριθμων δελτίων, από τα αποδεικτικά στοιχεία, που συγκεντρώθηκαν, φαίνεται να ήταν κατά κύριο λόγο απόφαση της τότε Πολιτικής Ηγεσίας του Υπουργείου ή έτυχε της έγκρισης της τότε Διοίκησης του Οργανισμού.
Τα ανωτέρω δελτία, όπως διαπιστώθηκε από το δείγμα που συλλέχθηκε, προέκυπτε είτε ότι ήταν υπεράριθμα είτε ότι δεν είχαν εκδοθεί κατά το νόμιμο τύπο. Παρά το γεγονός όμως, ότι δεν αποτελούσαν έγκυρους και νόμιμους τίτλους πληρωμής πληρώνονταν από τον Οργανισμό.
Τα κριτήρια με τα οποία διατέθηκαν τα ανωτέρω υπεράριθμα δελτία δεν είναι γνωστά.
Κατά το έτος 2008, τα δελτία εκτός ΚΕΠ του Προγράμματος 2008-2009, εκδόθηκαν από το Γραφείο του Γενικού Γραμματέα ΕΟΤ, με ηλεκτρονική εφαρμογή που σχεδιάστηκε για το σκοπό αυτό, όπως και το προηγούμενο έτος, από υπάλληλο του Τμήματος Πληροφορικής του ΕΟΤ. Η ειδοποιός διαφορά όμως της εφαρμογής του 2008 ήταν ότι από αυτήν αφαιρέθηκε το πλαφόν, που είχε η ηλεκτρονική εφαρμογή του προηγούμενου έτους με αποτέλεσμα να είναι δυνατή η εκτύπωση δελτίων χωρίς όριο, ενώ παράλληλα στο δελτίο που εκτυπωνόταν, δεν εμφανιζόταν πλέον σειριακός αριθμός, γεγονός που καθιστούσε ιδιαίτερα δυσχερή τον εντοπισμό των υπεράριθμων δελτίων.
Από τα στοιχεία που ανέσυρε το Τμήμα Πληροφορικής του ΕΟΤ από το server του Οργανισμού, δείγμα των οποίων διασταυρώθηκε και με έντυπα δελτία, που εντοπίσθηκαν συνημμένα σε Χρηματικά Εντάλματα, συνάγεται ότι ο αριθμός των δελτίων, που εκτυπώθηκαν με την προαναφερομένη ηλεκτρονική εφαρμογή, ανήλθε στα 27.325 δελτία, ήτοι 22.325 πλέον των εγκεκριμένων, αριθμός που συνεπαγόταν δυνητικά μια επιπλέον οικονομική επιβάρυνση του Οργανισμού, που υπολογίζεται κατά το μέγιστο στο ύψος του 2.187.850€.
Τα κριτήρια με τα οποία διατέθηκαν τα ανωτέρω υπεράριθμα δελτία δεν είναι γνωστά. Σε κάθε περίπτωση όμως, με εξαίρεση τα δελτία που διατέθηκαν στους εποπτευόμενους φορείς (ΕΤΑ Α.Ε., ΟΤΕΚ και ΞΕΕ περί τα 2.000), τα λοιπά διανεμήθηκαν χωρίς έλεγχο σε σχέση με τους όρους και προϋποθέσεις που προέβλεπαν οι εγκριτικές αποφάσεις.
Κατά το έτος 2009, σύμφωνα με τα πρακτικά παραλαβής της αρμόδιας Επιτροπής Παραλαβής, ο αριθμός των δελτίων που παραλήφθηκε από την εκτυπωτική εταιρεία ήταν ο προβλεπόμενος από τις εγκριτικές αποφάσεις του Προγράμματος 2009-2010 για διάθεση εκτός ΚΕΠ, ήτοι 27.000, με τελευταίο σειριακό αριθμό τον αριθμό 27.000. Ωστόσο κατά τον έλεγχο εντοπίσθηκαν δελτία με σειριακό αριθμό μεγαλύτερο του 27.000 και μικρότερο του 28.000.
Τα 20.000 δελτία εκτός ΚΕΠ του Προγράμματος 2009-2010, όπως προέκυψε από καταθέσεις μαρτύρων και εξετασθέντων κατά τη διενεργηθείσα ΕΔΕ, διατέθηκαν από το Γραφείο του Προέδρου ΕΟΤ και το Γραφείο του Διευθυντή του τότε Υπουργού Τουριστικής Ανάπτυξης. Σύμφωνα με τις εγκριτικές αποφάσεις του Προγράμματος 2009-2010, τα δελτία αυτά θα διατίθεντο για ανθρωπιστικούς και κοινωνικούς λόγους καθώς και για την τόνωση της ελληνικής τουριστικής αγοράς.
Πέραν των ανωτέρω και για το σύνολο των Προγραμμάτων, παρατηρήθηκαν τα ακόλουθα:
Η μη καταγραφή καθ’ όλα τα έτη της ελεγχομένης περιόδου των σειριακών αριθμών των δελτίων, που πληρώθηκαν και η μη ακύρωσή τους μετά την πληρωμή τους, με αποτέλεσμα να καθίσταται αδύνατη τη διασφάλιση της πρόληψης τυχόν διπλοπληρωμής του δελτίου.
Η μη επισήμανση της έκδοσης δελτίων μέσω ΚΕΠ, που δεν πληρούσαν τις οριζόμενες από την απόφαση προδιαγραφές και η προώθηση προς πληρωμή δελτίων, χωρίς σειριακό αριθμό ή φερόντων διορθώσεις και ξέσματα και επομένως αμφιβόλου εγκυρότητας.
Η αποδοχή δελτίων, που χορηγήθηκαν εκτός ΚΕΠ, με ελλιπή στοιχεία δικαιούχων, με αποτέλεσμα την αδυναμία διαπίστωσης των στοιχείων ταυτότητας του δικαιούχου, τόσο από την τουριστική επιχείρηση όσο και από τις Υπηρεσίες κατά το στάδιο της πληρωμής των δελτίων.
Η απόσπαση των δελτίων από τα χρηματικά εντάλματα μετά την εξόφλησή τους, πρακτική που δυσχεραίνει τον κατασταλτικό έλεγχο.
Η μη δημοσίευση των εγκριτικών πράξεων των ετήσιων Προγραμμάτων, οι οποίες ως κανονιστικές, θα έπρεπε να δημοσιεύονται στο Φύλλο Εφημερίδας της Κυβέρνησης (ΦΕΚ).
Η μη ορθή τήρηση του Πρωτοκόλλου της Υπηρεσίας του ΕΟΤ.
Η μη αξιολόγηση του Προγράμματος ως προς την επίτευξη των επιδιωκομένων στόχων και των γενικότερων αποτελεσμάτων του στην ανάπτυξη του εσωτερικού τουρισμού της χώρας».
