Προσκεκλημένοι του Ευρωβουλευτή κ. Σπ. Δανέλλη 35 Νέοι Αγρότες, από την μόνη θεσμοθετημένη Πανελλήνια Ένωση Νέων Αγροτών, είχαν την ευκαιρία να ενημερωθούν από 25 έως 27 Οκτ, για τον τρόπο λήψης των αποφάσεων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, για τα σήμερα συζητούμενα θέματα, αλλά και για την ευρωπαϊκή πραγματικότητα όπως την βιώνουν οι ευρωπαίοι αγρότες του Βελγίου.
Στην αποστολή συμπεριλήφθηκαν και 9 ακόμα άτομα, ώστε την Επίσκεψη Μάθησης να απολαύσουν 44 συνολικά ενδιαφερόμενοι για τις εξελίξεις στον αγροτικό τομέα, καθόσον ο κ. Σ. Δανέλλης είναι και μέλος της Επιτροπής Γεωργίας & Αγροτικής Ανάπτυξης του Ευρ. Κοινοβουλίου.
Το πάρα πολύ σημαντικό θέμα του μέλλοντος της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (CAP-Common Agricultural Policy), στην αμέσως μετά το 2013 εποχή, ανέλυσε ο πολύπειρος Δ/ντής της ΠΑΣΕΓΕΣ στις Βρυξέλλες κ. Ι. Κολυβάς. Μεταξύ άλλων επισημάνθηκαν τα παρακάτω:
1.Oι οργανώσεις των επαγγελματιών αγροτών έχουν συστήσει την COPA σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η COGECA χειρίζεται θέματα συνεργατισμού στην ΕΕ, ενώ για τους Νέους Ευρωπαίους Αγρότες έχει δημιουργηθεί η CEJA, όπου μετά το 2003, θα έπρεπε να εκπροσωπείται και η Ελλάδα από την ΠΕΝΑ (νόμος 3147/2003).
2.Στις 17 Νοε 2010 θα ανακοινωθούν οι θέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ΚΓΠ-Κοινή Γεωργική Πολιτική (που μερικοί λανθασμένα την λένε ΚΑΠ) μετά το 2013. Κάπου τον Ιουν 2011 θα διαμορφωθεί πλήρως. Το 2012 αναμένεται να εκδοθεί η Απόφαση για την ΚΓΠ (CAP) και η ισχύς της θα είναι από το 2014. Όταν οι ημερομηνίες έχουν ήδη ανακοινωθεί δεν μπορεί κανένας να ισχυρισθεί ότι δεν είχε τον χρόνο προσαρμογής ή συσπείρωσης για πολιτική επέμβαση.
3.Φαίνεται ότι υπάρχουν ΜΟΝΟ τρεις (3) πολιτικές επιλογές για την ΚΓΠ μετά το 2013.
(1η) Ενισχυμένο υπάρχον καθεστώς (status quo), που περιλαμβάνει περισσότερο «πράσινο» στον 1ο Πυλώνα (απευθείας πληρωμές), υποχρεωτικούς κανόνες άρδευσης κλπ
(2η) Ριζική αλλαγή των πάντων
(3η) Καμιά στήριξη στον αγροτικό τομέα
4.Φαίνεται ότι την 1η και την 3η πολιτική επιλογή απορρίπτουν σχεδόν μαζικά όλοι. Άλλωστε δεν μπορεί να υπάρξει ευρωπαϊκός αγροτικός τομέας χωρίς κάποιας μορφής στήριξη.
5.Οι τάσεις όλες δείχνουν ότι ο 1ος Πυλώνας (άμεσες πληρωμές) και ο 2ος Πυλώνας (αγροτική ανάπτυξη) θα παραμείνουν και στην ΚΓΠ μετά το 2013.
6.Πιθανόν, μετά από αγώνα, να παραμείνει το ποσοστό του 40% του Ευρωπαϊκού προϋπολογισμού για τον αγροτικό τομέα, αλλά τα κράτη-μέλη θα είναι πλέον 27 και θα μπουν και 3-4 κράτη ακόμα μέχρι το 2014. Αυτό σημαίνει ούτως ή άλλως λιγότερα χρήματα.
7.Το συνολικό ποσό χρημάτων είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα μειωθεί τόσο λόγω των περισσοτέρων κρατών, όσο και λόγω ανακατανομής.
8.Το λεγόμενο «ιστορικό μοντέλο» με τα παλαιά έτη αναφοράς πρέπει να λησμονηθεί.
9.Μένει να καθορισθεί εάν η περιφέρεια, στην περιφερειοποίηση, θα είναι όλη η Ευρώπη, ή το κάθε κράτος ή επί μέρους περιφέρειες. Έχει πολλή συζήτηση και συμβιβασμούς. Η Ελλάδα θα έπρεπε να επιδιώξει να εισπράττει περίπου τα ίδια, αν δεν μπορεί να τα αυξήσει. Διότι άλλη είναι η παραγωγικότητα της γης σε κάθε περιοχή-περιφέρεια.
10.Τυχόν νέος υπολογισμός θα έχει ως έτη αναφοράς πιθανόν τα 2010-12, τώρα που έχουν γίνει οι ψηφιοποιήσεις, και βέβαια θα περιλαμβάνει τους αγρότες (όχι τους ΜΗ Αγρότες του Μητρώου!).
11.Ακούστηκε πολλές φορές η φράση «ΕΝΕΡΓΟΣ ΑΓΡΟΤΗΣ», χωρίς να έχουν καθορισθεί ακόμα οι όροι και προϋποθέσεις αυτής της έκφρασης. Πάντως φαίνεται ότι το «Μητρώο (ΜΗ) Αγροτών» που έκανε η Ελλάδα ήδη απαξιώθηκε παντελώς και μας εκθέτει ως έχοντες προθέσεις σκοπιμοτήτων. Ίσως ο ΕΝΕΡΓΟΣ ΑΓΡΟΤΗΣ να είναι ο 100% αγρότης, που ζει & φροντίζει & παράγει στην αγροτική ύπαιθρο.
12.Οι Νέας μορφής Ενιαία Ενίσχυση θα συντίθεται από τέσσερις (4) τμήματα, ως εξής:
1. Το απολύτως ίδιο ποσό για όλους τους ευρωπαίους ενεργούς αγρότες. Ίσως ποσοστό του σημερινού ευρωπαϊκού μέσου όρου, που είναι 22€/στρέμμα (Ελληνικός μ.ο. 59,7€). (ΕΕ).
2. Ένα ποσό για την τήρηση υποχρεωτικών περιβαλλοντικών όρων (ΕΕ).
3. Ένα ποσό λόγω ειδικού χαρακτηρισμού (ορεινές, ημιορεινές, φθίνουσες κλπ). (ΕΕ+ προαιρετικά Εθνικοί πόροι)
4α. Ένα προαιρετικό ποσό για ειδική στήριξη σε αγρότες-παραγωγούς προϊόντων με ιδιαίτερη φήμη-χαρακτηριστικά, όπως: πατάτες Νευροκοπίου, μαστίχα Χίου, κρόκος Κοζάνης κλπ. (ΕΕ).
4β. Ένα ποσό στήριξης σε περιοχές με μεγάλο πρόβλημα ανεργίας (ΕΕ+ Εθνικοί πόροι).
4γ. Ένα ποσό στήριξης για πολύ μικρούς παραγωγούς (μόνο Εθνικοί πόροι).
13. Οποιαδήποτε μορφή στήριξης, ΣΤΗΡΙΖΕΙ τον ΕΝΕΡΓΟ ΑΓΡΟΤΗ και όχι το προϊόν.
Τελικά από ότι καταλαβαίνει κάποιος, από όσα μας ανέλυσε ο κ. Ι. Κολυβάς (ΠΑΣΕΓΕΣ), η ΕΕ είναι ένα μεγάλο «παζάρι»-συνεχής ζύμωση, όπου οι ισορροπίες αλλάζουν συνεχώς και τίποτε δεν είναι απόλυτο, εκτός από τον συμβιβασμό.
Η επίσκεψη-ενημέρωση στο δημοπρατήριο Mechelse Veilingen ήταν συγκλονιστική και «γέννησε» πολλές σκέψεις, ιδιαίτερα μετά τις διευκρινήσεις που έδωσε ο Δ/ντής του κ. Luc Peeters, όπου μεταξύ των πολλών προλάβαμε να καταγράψουμε:
1.Το δημοπρατήριο είναι εργαλείο του ανοικτού Συνεταιρισμού αγροτών-παραγωγών οπωρολαχανικών. Διευθύνεται από εκλεγόμενο 15μελές Διοικητικό Συμβούλιο, η συνεταιριστική μερίδα είναι 50€ (σε δύο δόσεις) και η υποχρέωση παράδοσης όλου του προϊόντος μόνο στον συνεταιρισμό. Τα μέλη σήμερα είναι 2.200 περίπου, από το Βέλγιο και από τις γειτονικές χώρες (χρόνος παράδοσης φρέσκων αγροτικών προϊόντων μερικές ώρες μόνο).
2.Οι αγρότες-παραγωγοί πληρώνονται την 10η μέρα το απόγευμα. (διότι έρχονται το απόγευμα για α παραδώσουν τα προϊόντα τους)
3.Από το δημοπρατήριο αγοράζουν ΜΟΝΟ 320 περίπου διαπιστευμένοι στον συνεταιρισμό αγοραστές, αφού έχουν προσκομίσει εγγυητικές επιστολές, για ανοικτές αγορές μόνο μέχρι το ύψος της εγγύησης.
4.Οι Αγοραστές υποχρεούνται να πληρώσουν μέχρι την 10η μέρα το μεσημέρι. Σε περίπτωση έστω και μιας καθυστέρησης («τα έστειλα», απεργούσαν κλπ), που τα λεφτά δεν βρίσκονται στον λογαριασμό του δημοπρατηρίου-συνεταιρισμού, ο αγοραστής αποβάλλεται.
5.Το δημοπρατήριο καλύπτει περίπου 270 στρέμματα στεγασμένων κλειστών εγκαταστάσεων.
6.Πωλούνται μέσα από το δημοπρατήριο 265.000.000 Kg, το 50% περίπου των αγοραπωλησιών στο Βέλγιο, ενώ στέλνει προϊόντα οδικά στην Πετρούπολή & Μόσχα και σε όλο τον κόσμο αεροπορικώς.
7.Το δημοπρατήριο διακινεί περίπου 100.000.000 κουτιά σε 4 ειδών συσκευασίες απόλυτα τυποποιημένες. Η τυποποίηση γίνεται από τους ίδιους τους παραγωγούς.
8.Η ποιότητα εξασφαλίζεται τόσο από την υπευθυνότητα των παραγωγών (εκπαίδευση από τον συνεταιρισμό) όσο και από ελέγχους 1 φορά ετησίως σε όλους, 2 φορές στο 10% των παραγωγών, 3 φορές στο 1% των παραγωγών και την τυχαία δειγματοληψία κατά την στιγμή της παράδοσης.
9.Σε όλο το Βέλγιο συμπράττουν 8 τέτοιας μορφής δημοπρατήρια που είναι συνδεδεμένα ηλεκτρονιά και η διακίνησή τους και οι πράξεις τους φαίνονται on line στην μεγάλη οθόνη του δημοπρατηρίου σε 6 μεγάλα «ρολόγια». Μέσα από δημοπρατήρια διακινείται το 90% της Βελγικής παραγωγής.
10.Η ανώτατη τιμή προσδιορίζεται από την ζήτηση.
11.Η κατώτατη τιμή ορίζεται από το Διοικητικό Συμβούλιο μια φορά το χρόνο για κάθε προϊόν.
12.Ότι δεν πουληθεί την ίδια μέρα προσφέρεται δωρεάν σε Τράπεζες Τροφίμων και σε φιλανθρωπικά Ιδρύματα. Ότι δεν μετακινηθεί την ίδια ημέρα, θάβεται το απόγευμα, για να μην επηρεάσει τις τιμές της επόμενης μέρας και την συνολική ποιότητα των προϊόντων. Το σύνθημά του είναι «Quality close in hand-Ποιότητα δίπλα στα χέρι».
13.Οι αγρότες πληρώνονται με τον μέσο όρο της τιμής της ποιότητας για την ποσότητα που παρέδωσαν
14.Η ανώτερη τιμή εκκίνησης της δημοπρασίας κάθε μέρα ξεκινά από την ανώτερη τιμή πραγματοποίησης πώλησης της προηγούμενης μέρας συν 30 «βήματα» (συνήθως λεπτά του Ευρώ).
15.Το «ρολόι» όταν αρχίζει να δέχεται προσφορές γλιστρά συνεχώς προς τα κάτω και σταματά μόλις κάποιος από τους παριστάμενους ή από το internet (που μετέχουν από τα γραφεία τους) πιέσει το πλήκτρο αγοράς. Αμέσως αναγράφονται τα στοιχεία πώλησης (ποσότητα, ποιότητα κλπ).
16.Οι ποσότητες είναι γνωστές κάθε ημέρα διότι τα προϊόντα παραδίδονται και καταγράφονται από την προηγούμενη μέρα το απόγευμα. Σε κάθε πράξη-πώληση σε όλο το Βέλγιο αναγράφονται οι υπολειπόμενες ποσότητες (το σύστημα είναι διασυνδεδεμένο με 8 δημοπρατήρια).
17.Αμέσως μετά από μία πώληση, το «ρολόι» ξαναρχινά από την τελευταία τιμή συν 30 βήματα.
18.Το 50% των αγοραστών είναι μεγάλες αλυσίδες λιανεμπορίου.
Ο Συνεταιρισμός αποδέχεται τις δηλώσεις των αγροτών-παραγωγών για το τι θέλουν να καλλιεργήσουν και φροντίζει να τα πουλήσει με τον καλύτερο τρόπο. Όλα τα προϊόντα πωλούνται με το ενιαίο λογότυπο του συνεταιρισμού, αλλά υπάρχει πλήρης ιχνηλασιμότητα για κάθε κιβώτιο, και πλήρης ηλεκτρονική καταγραφή μόλις φθάσουν στον συνεταιρισμό. Τα υλικά συσκευασίας είναι του Συνεταιρισμού. Οι αγρότες είναι ελεύθεροι να κάνουν τις επιλογές τους, δεν είναι μορφής κολχόζ. Οι Νέοι Αγρότες είδαν όλη την διαδικασία παράδοσης των προϊόντων από τα χωράφια των παραγωγών, όπου οι παραγωγοί είναι καλλιεργητές από 10 στρεμμάτων έως μεγάλοι καλλιεργητές.
Το ερώτημα είναι πως ξεκινάει μια τέτοιας μορφής προσπάθεια. Και σε αυτό η ΠΕΝΑ, ως συνδικαλιστικός φορέας, έχει πρόταση, που περνά και από τα Τοπικά Σύμφωνα Ποιότητας και από την δημιουργία Τοπικών Εφοδιαστικών Αλυσίδων, ήδη όμως δραστηριοποιείται για την συλλογική εξασφάλιση μιας κάποιας Επιστημονικής υποστήριξης.
Και μόνο από όσα είπαν ο κ. L. Peeters και ο κ. Ι. Κολυβάς, η επίσκεψη των Νέων Αγροτών στις Βρυξέλλες, που έγινε με πρόσκληση του Ευρωβουλευτή κ. Σ. Δανέλλη και που συνόδευε συνεχώς τους Νέους Αγρότες, θα ήταν μια επιτυχία, ενώ και μόνο για την πλήρη καταγραφή τους θα χρειαζόταν πολλές σελίδες.
Ο Πρόεδρος της ΠΕΝΑ κ. Β. Γιαννόπουλος είπε: Όλα όσα γνωρίσαμε στην επίσκεψη μάθησης στις Βρυξέλλες είναι σημαντικά. Καταγράψαμε με την βοήθεια του δημοσιογράφου κ. Δ. Μιχαηλίδη, πρώτα, στοιχεία από τις παρουσιάσεις των κ. Ι. Κολυβά και κ. L. Peeters. Θα ακολουθήσουν στοιχεία από τις κτηνοτροφικές φάρμες και από το πολύ σημαντικό σεμινάριο για την «εμπορία των αγροτικών προϊόντων στην ελεύθερη αγορά».
Οι συμμετέχοντες Νέοι Αγρότες προτίθενται να συγκαλέσουν συναντήσεις-συζητήσεις στις Ενώσεις Νέων Αγροτών των περιοχών τους ώστε οι πληροφορίες να γίνουν ξεκίνημα αλλαγών. Άλλωστε η ΠΕΝΑ, όπως κάθε χρόνο προγραμματίζει συνάντηση Νέων Αγροτών στην Θέρμη Θεσσαλονίκης στις 30 Νοεμβρίου 2010, κυρίως για την Κοινή Αγροτική πολιτική μετά το 2013, αλλά και για προετοιμασία του προς διανομή υλικού από την επίσκεψη στις Βρυξέλλες με τις εντυπώσεις και παρατηρήσεις όλων των συμμετεχόντων.
Για την καταγραφή, Δημήτρης Μιχαηλίδης
