Οικονομία Πολιτική και Ήθη στα πλαίσια της Πνευματικής Κληρονομιάς της Αρχαίας Αθήνας

Στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Δελφών, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, πραγματοποιήθηκε στις 13-15 Σεπτεμβρίου, Διεθνές Συνέδριο με την ευκαιρία των 2500 χρόνων της μάχης του Μαραθώνα.
Ο Υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού κ. Παύλος Γερουλάνος απέστειλε χαιρετισμό.
Το συνέδριο οργανώθηκε από την Εταιρεία Οικονομικών Ερευνών σε συνεργασία με το Ίδρυμα «Κώστας Κυριαζής» με οργανωτική επιτροπή τους καθηγητές κ.κ. Γ. Μπήτρο (Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών), Α. Καραγιάννη (Πανεπιστήμιο Πειραιώς), Π. Καζάκο (Πανεπιστήμιο Αθηνών), Ν. Κυριαζή (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας) και Ι. Πεπελάση (Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών) και ευγενείς χορηγίες από τον ΟΤΕ, το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Πανεπιστήμιο Πειραιώς. 

Το θέμα του συνεδρίου ήταν «Οικονομία Πολιτική και Ήθη στα πλαίσια της Πνευματικής Κληρονομιάς της Αρχαίας Αθήνας». 

Ο καθ. κ. Γ. Τριδήμας (Πανεπιστήμιο Ulster, H.B.), επισήμανε την απουσία οργανωμένων πολιτικών κομμάτων στην Αρχαία Αθήνα και την επιλογή αρχόντων «με κλήρωση». Με την ανάλυσή του κατέληξε στο συμπέρασμα ότι με αυτόν τον τρόπο δημιουργούταν μία ακριβής απεικόνιση των ατομικών προτιμήσεων στις συλλογικές επιλογές. 

Ο καθ. κ. D. Engen (California State University,USA) ανέλυσε την κρυφή οικονομία (παραοικονομία) της Αρχαίας Αθήνας, που είχε ως αποτέλεσμα τις επενδύσεις στους παραγωγικούς τομείς (σε σχέση π.χ. με την φανερή παραδοσιακή γεωργία) όπως και το εμπόριο και τις τράπεζες. Βάσει αυτών, τόνισε ότι οι νέες λειτουργίες «της δημοκρατίας» όπως η τριηραρχία, ώθησαν τους πλούσιους Αθηναίους να κρύβουν ένα μέρος της περιουσίας τους, (αφανής ουσία) για να αποφύγουν την επιβάρυνσή της από τις λειτουργίες. Εξαιτίας όμως αυτού, το θετικό μη στοχευμένο αποτέλεσμα οδήγησε σε υψηλότερους ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης.
Ο καθ. κ. C. Perotta (Πανεπιστήμίο Lecce, Iταλία) με αφορμή την σημερινή οικονομική κρίση ανέλυσε τις κοινωνικές αξίες που είχε αναπτύξει ο Αριστοτέλης και οι οποίες πρέπει να συμπληρώσουν τις αξίες (ατομικότητα και πλούτος) που πρότειναν οικονομολόγοι από την εποχή του Α. Smith.
Ο συγγραφέας και καθηγητής κ. C. Merill (Πανεπιστήμιο Iowa, USA) συσχέτισε τον συμβολισμό αθλητισμού και δημοκρατίας, όπως στον Μαραθωνοδρόμο και στον πατέρα της αμερικανικής ποίησης W. Whitman που υμνεί την αμερικανική «αθλητική δημοκρατία».
Επίσης, έκανε τον παραλληλισμό των λόγων του Περικλή για τους νεκρούς του Πελοποννησιακού Πολέμου με αυτόν του Α. Λίνκολν για τους νεκρούς του αμερικανικού εμφυλίου. 

Ο καθ. κ. C.H. Lyttlkens, (Πανεπιστήμιο Lund, Σουηδία), αναφέρθηκε στα οικονομικά της υγείας τονίζοντας πως στην Αρχαία Ελλάδα εφαρμόστηκε για πρώτη φορά «η λαϊκή» ιατρική, η ιατρική δηλαδή εκτός των ιερών των θεών, από επαγγελματίες γιατρούς. Από την ανάλυσή του προκύπτει ότι προβλήματα και φαινόμενα που παρατηρήθηκαν και αντιμετωπίστηκαν τότε για πρώτη φορά, είναι παρόμοια με τα σημερινά, όπως π.χ. η εναλλακτική ιατρική. 

Οι κ.κ. Γ. Μπήτρος και Α. Καραγιάννης εξέτασαν τον χαρακτήρα, την γνώση και τις δεξιότητες στην εκπαίδευση στην Αρχαία Ελλάδα, με παράδειγμα την Αθήνα και την Σπάρτη, όπου η εκπαίδευση είχε ως στόχο την καλλιέργεια του χαρακτήρα των εκπαιδευόμενων ώστε να είναι συμβατός με τα ήθη, τις αρχές και τους θεσμούς αυτών των πολιτειών.
Οι συγγραφείς έδειξαν τον τρόπο με τον οποίο η Αρχαία Αθήνα μπορεί να γίνει παράδειγμα για τα σύγχρονα εκπαιδευτικά προγράμματα ως προς αυτό. 

Ο καθ. κ. J. Ober (Πανεπιστήμιο Stanford, USA), την εργασία του οποίου παρουσίασε η κα. Ι. Πεπελάση, έδειξε ότι αντίθετα από την διαδεδομένη άποψη της «φτωχής» Ελλάδας, ο ελληνικός κόσμος της κλασσικής εποχής γνώρισε ισχυρή οικονομική ανάπτυξη και ευημερία δημιουργώντας έτσι την « πλούσια Ελλάδα». Η ανάπτυξη αυτή οφειλόταν σε μεγάλο βαθμό στην ισότητα που εξασφάλιζαν τα δημοκρατικά πολιτεύματα, όπως της Αθήνας. Η ισότητα πάλι οδηγούσε σε μεγαλύτερη επένδυση σε ανθρώπινο κεφάλαιο και μείωση του «κόστους συναλλαγών». 

Ο καθ. Κ. J. Backhaus (Πανεπιστήμιο Erfurt, Γερμανία, εκδότης του επιστημονικού περιοδικού European Journal of Law and Economics) αναφέρθηκε στην σχέση πολιτισμού και οικονομίας κάτω από διαφορετικά καθεστώτα, καταλήγοντας στο ότι αν τα δημοκρατικά καθεστώτα κατορθώσουν να δώσουν καλή παιδεία στους πολίτες τους, παράλληλα με κοινωνικές μεταρρυθμίσεις, τότε στο μέλλον μπορούμε να αποφύγουμε τον εκφυλισμό και την παρακμή που ήταν κοινό χαρακτηριστικό των κοινωνιών του παρελθόντος. 

Ο καθ. κ. B. Schefold (Πανεπιστήμιο Goethe, Γερμανία), αναφέρθηκε στην εφαρμογή της σύγχρονης οικονομικής επιστήμης σε μορφές καπιταλισμού της αρχαιότητας, τονίζοντας ότι η έννοια της ορθολογικότητας ήταν διαφορετική στους αρχαίους (κυρίως φιλοσόφους) από ότι στους σύγχρονους οικονομολόγους.
Γι αυτό και επεσήμανε ότι η χρήση σύγχρονων οικονομικών αναλυτικών μεθόδων (υποδειγμάτων) πρέπει να γίνεται με προσοχή όταν αναφερόμαστε στην αρχαία οικονομία. 

Οι καθ. κ.κ. Ν. Κυριαζής και Α. Καραγιάννης εξέτασαν την άμεση δημοκρατία ως ένα καθεστώς που διευκολύνει την αλλαγή μέσω της δυνατότητας οποιουδήποτε πολίτη να προτείνει νομοθετικές πρωτοβουλίες σε κάθε τομέα. Αυτή η δυνατότητα αυξάνει τον αριθμό των επιλογών σε κάθε χρονικό σημείο, και μέσω μιας διαδικασίας «δοκιμής και λάθους», επιλέγει τις «σοφότερες», αυξάνοντας κατ΄ αυτόν τον τρόπο την γνώση και δημιουργώντας πιο αποτελεσματικούς θεσμούς.