ΞΕΕ, Με το προτεινόμενο Σ.Ν. του νέου Αναπτυξιακού ανατρέπεται ριζικά η μέχρι σήμερα ακολουθούμενη τουριστική πολιτική

Με επιστολή του προς το Υπουργείο Οικονομίας Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, σχετικά με το προτεινόμενο Σ/Ν του Νέου Αναπτυξιακού, το ΞΕΕ, αναφέρει πως “δεν εξυπηρετούνται οι ιδιαιτερότητες της τουριστικής βιομηχανίας που είναι ο πλέον εξωστρεφής και ελπιδοφόρος κλάδος της χώρας”.

Συγκεκριμένα δε με την συνεργασία του ΙΤΕΠ, στα  πλαίσια του θεσμικού του ρόλου ως συμβούλου της πολιτείας για θέματα τουρισμού, συμμετέχοντας  στην ανοιχτή διαδικασία διαβούλευσης, opengov.gr, για τον νέο αναπτυξιακό νόμο κατέθεσε τις προτάσεις του στο σχετικό διαδικτυακό χώρο από τις 12/8/2010, οι οποίες αναλυτικά είναι ως εξής

“• Είχαμε επισημάνει, ότι βασικός στόχος του νέου νόμου θα πρέπει να παραμείνει ο εκσυγχρονισμός και η αναβάθμιση του υφισταμένου ξενοδοχειακού δυναμικού.
Αντ’ αυτού, το Σ.Ν. δυσχεραίνει την πρόσβαση των ξενοδοχείων χαμηλών κατηγοριών και αποκλείει τη συμμετοχή των μονάδων υψηλών κατηγοριών σε προγράμματα εκσυγχρονισμού και ανακαίνισης ολοκληρωμένης μορφής.
Στην ουσία καταργείται η επιδότησης της ανακαίνισης ξενοδοχείων και προωθείται η ενίσχυση μόνο όσων επενδύσεων αφορούν σε αναβάθμιση της τάξης στην οποία ανήκει η μονάδα.
Τα ξενοδοχεία 5* αποκλείονται πλέον από τη χρηματοδότηση προγραμμάτων ποιοτικής αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού. Από τα ξενοδοχεία 4* ζητείται επί της ουσίας η μείωση της δυναμικότητας κατά 10%, διότι δεν υπάρχει δυνατότητα αναβάθμισης κατά δύο τάξεις. Από τις μονάδες χαμηλότερων τάξεων απαιτείται να αναβαθμιστούν τουλάχιστον κατά 2 τάξεις ή εναλλακτικά κατά μία τάξη, με παράλληλη μείωση της δυναμικότητας σε κλίνες κατά 10%.
Προφανώς, ο συντάκτης του σχετικού άρθρου αγνοούσε τις τεχνικές προδιαγραφές, με βάση τις οποίες τα ξενοδοχεία της χώρας κατατάσσονται σε τάξεις (ΠΔ 41/2002). Η μόνη δυνατότητα να αναβαθμιστεί μια υφιστάμενη μονάδα κατά 2 τάξεις είναι να κατεδαφιστεί ολοσχερώς ή, στην καλύτερη περίπτωση, να διατηρηθεί μόνο ο σκελετός των υφιστάμενων κτιρίων. Δηλαδή, θα πρέπει να επανασχεδιαστεί και να χτιστεί από την αρχή με βάση τις τεχνικές προδιαγραφές που προβλέπονται για την τάξη, στην οποία θα επιχειρήσει να ανέλθει.
Πέρα από την υπερβολική σπατάλη πόρων που συνεπάγεται η επανακατασκευή της πλειονότητας των ελληνικών ξενοδοχείων, δεν πρέπει να παραγνωρίζεται ότι υπάρχει μεγάλος αριθμός τουριστών που είναι διατεθειμένος να διαμείνει σε μικρότερα δωμάτια προκειμένου να περιορίσει το κόστος των διακοπών του. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο συγκεκριμένος πελάτης δεν απαιτεί υψηλή ποιότητα υπηρεσιών από τα ξενοδοχεία χαμηλότερων τάξεων. Επομένως, η χώρα χρειάζεται ποιοτικό ξενοδοχειακό δυναμικό όλων των κατηγοριών, ώστε να προσελκύει πελάτες από ολόκληρο το φάσμα της τουριστικής ζήτησης.
Ανεξάρτητα από αυτό, τα περισσότερα ξενοδοχεία 2* και 3* είναι μικρής δυναμικότητας. Εάν επιχειρήσουν να αυξήσουν τα τετραγωνικά των δωματίων και να πολλαπλασιάσουν την έκταση των κοινόχρηστων χώρων, θα παραμείνουν με ελάχιστα δωμάτια. Παράλληλα, θα πρέπει να απευθυνθούν σε ένα πολύ πιο απαιτητικό τμήμα της αγοράς προκειμένου να προσελκύσουν πελάτες υψηλότερων εισοδηματικών τάξεων. Όμως, ούτε η θέση των περισσότερων από αυτά τα ξενοδοχεία, ούτε η επαγγελματική εμπειρία όσων τα διαχειρίζονται, εγγυώνται ότι είναι εφικτή η διείσδυση στην αγορά των μικρών πολυτελών ξενοδοχείων.
Είναι σχεδόν βέβαιο, ότι οι μικρές μονάδες που θα επιχειρήσουν να ενταχθούν στη συγκεκριμένη διάταξη του νόμου, θα καταστούν μακροπρόθεσμα μη βιώσιμες.

ΠΗΓΗ: ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ, 2009.
Το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο προτείνει:
Να διατηρηθούν τα οριζόντια ποσοστά ενίσχυσης σχεδίων εκσυγχρονισμού και αναβάθμισης σε ολόκληρη τη χώρα, όπως στον ισχύοντα αναπτυξιακό νόμο. Να θεσπιστεί ανώτερο ποσό επιχορήγησης ανά κλίνη για τα ξενοδοχεία της κάθε κατηγορίας. Το ποσό αυτό πρέπει να είναι διαφορετικό για τον εκσυγχρονισμό και ανακαίνιση ολοκληρωμένης μορφής και διαφορετικό για την αναβάθμιση σε υψηλότερη τάξη.
• Δεν ελήφθη υπόψη η θέση του κλάδου για ανάγκη μείωσης από 8 σε 6 των ετών που πρέπει να παρέλθουν, ώστε να αποκτήσει εκ νέου η επιχείρηση το δικαίωμα να υποβάλει αίτηση για υπαγωγή σε πρόγραμμα εκσυγχρονισμού ολοκληρωμένης μορφής.
• Το προτεινόμενο Σ.Ν. δεν προάγει την ισόρροπη κατανομή του ξενοδοχειακού δυναμικού ανάμεσα στους πολυάριθμους τουριστικούς προορισμούς της χώρας. Είχαμε επισημάνει σε σχετικό υπόμνημα ότι η λειτουργία της αγοράς οδηγεί στην υπερσυγκέντρωση ξενοδοχειακού δυναμικού σε λίγες περιοχές με μεγάλη τουριστική ζήτηση, όπως τα Ιόνια Νησιά, η Κρήτη και ορισμένα νησιά της Δωδεκανήσου και των Κυκλάδων. Λόγοι περιφερειακής ανάπτυξης και προστασίας των ευαίσθητων νησιωτικών οικοσυστημάτων, επιβάλλουν ελεγχόμενη αύξηση της φέρουσας ικανότητας των περιοχών που εμφανίζουν υψηλή συγκέντρωση τουριστικών δραστηριοτήτων και ενίσχυση του δυναμικού άλλων τουριστικά υποανάπτυκτων περιοχών.
Εντούτοις, με το προτεινόμενο Σ.Ν. δεν λαμβάνεται καμία μέριμνα υποβοήθησης των περιοχών που υστερούν τουριστικά. Είναι παράλογο να επιδοτούνται με το ίδιο ποσοστό επενδύσεις για την ίδρυση νέων ή την επέκταση υφιστάμενων ξενοδοχειακών μονάδων στη Ρόδο και τη Μύκονο με την Ανάφη, το Καστελλόριζο, τη Νίσυρο ή την Κάσο μόνο και μόνο επειδή ανήκουν στην ίδια περιφέρεια.
Για να αμβλυνθεί το πρόβλημα, μπορεί να προστεθεί στις ευεργετικές διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 4 η πρόβλεψη για αυξημένα ποσοστά ενίσχυσης των επενδύσεων και σε όλα τα νησιά της Επικράτειας με πληθυσμό μικρότερο των 3.000 κατοίκων.
Θα μπορούσε, επίσης, να αλλάξει η διατύπωση του δεύτερου εδαφίου της 2ης παραγράφου του άρθρου 4, ώστε με υπουργική απόφαση να μπορούν να τροποποιούνται τα ποσοστά ενίσχυσης με βάση τις διαφοροποιήσεις στο ΑΕΠ κάθε “Δήμου” αντί του προβλεπόμενου “Νομού”. Άλλωστε, με την εφαρμογή των διατάξεων του σχεδίου “Καλλικράτη”, μέχρι να τεθεί σε εφαρμογή ο νέος αναπτυξιακός νόμος, δεν θα υπάρχουν Νομοί.
Επισημαίνεται, ότι στα προγράμματα των ΠΕΠ και του LEADER η κατανομή των ενισχύσεων διαφοροποιείται σε επίπεδο Δήμου και είναι σε γενικές γραμμές πιο ορθολογική από τις αντίστοιχες προβλέψεις του προτεινόμενου Σ.Ν.
• Προκαλεί εντύπωση το γεγονός, ότι στο άρθρο 14, παρ. 6 γ, δεν γίνεται αναφορά σε σχετική ΚΥΑ που βγαίνει κάθε 2 χρόνια και προσδιορίζει περιοχές υψηλής ξενοδοχειακής πυκνότητας, όπου αναστέλλονται ή περιορίζονται τα ποσοστά ενίσχυσης επενδύσεων για ίδρυση νέων ή επέκταση υφισταμένων ξενοδοχειακών μονάδων. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι μπορούν να επιδοτηθούν πλέον μονάδες 4* και 5* στην Αττική με ποσοστά έως 25% και στη Θεσσαλονίκη έως 40%.
Πρόκειται για μια ακόμα παραδοξότητα του νέου νόμου, αφού είναι παράλογο να επιχορηγείται με υψηλότερο ποσοστό η δημιουργία νέας ξενοδοχειακής μονάδας στη Θεσσαλονίκη από ότι στην Ανάφη, την Αστυπάλαια ή την Τήλο. Ειδικά στην Αττική, δεν έχει επιδοτηθεί ποτέ η δημιουργία νέων ή η επέκταση των υφιστάμενων ξενοδοχειακών μονάδων. Ούτε κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας των Ολυμπιακών Αγώνων δεν ενεργοποιήθηκαν οι ευεργετικές διατάξεις του νόμου για την Περιφέρεια Αττικής, πλην των νησιών του Αργοσαρωνικού και των Κηθύρων.
• Θεωρούμε αναγκαία τη θεσμοθέτηση της παρουσίας εκπροσώπου του ΞΕΕ στην Κεντρική Γνωμοδοτική Επιτροπή Επενδύσεων και στις Περιφερειακές Γνωμοδοτικές Επιτροπές των νησιωτικών περιφερειών της χώρας που προβλέπει το άρθρο 9 παρ. 6.
Από την εμπειρία εφαρμογής των προγενέστερων νόμων προκύπτει σαφέστατα ότι ο μεγαλύτερος αριθμός των υποβαλλόμενων επενδυτικών σχεδίων αφορά σε τουριστικές επιχειρήσεις. Παράλληλα, το ΞΕΕ είναι ΝΠΔΔ και διαθέτει την αναγκαία τεχνογνωσία για την αξιολόγηση επενδυτικών σχεδίων ή τη σκοπιμότητα ίδρυσης νέων μονάδων με βάση τις συνέπειες που θα έχουν στην τουριστική αγορά των συγκεκριμένων περιοχών.
• Δεν υπάρχουν διατάξεις που να στοχεύουν στον περιορισμό ανούσιων γραφειοκρατικών διαδικασιών. Για παράδειγμα, το επιχειρηματικό σχέδιο θα μπορούσε να περιορίζεται μόνο στην παρουσίαση των μελλοντικών χρηματοοικονομικών ροών της επιχείρησης ή την περιγραφή των καινοτόμων δράσεων. Δεν προσφέρουν τίποτα ανούσιες επαναλήψεις στοιχείων για την τουριστική κίνηση και τις προοπτικές του τουρισμού στην ευρύτερη περιοχή εγκατάστασης της νέας μονάδας. Τα στοιχεία αυτά μπορούν να χορηγούνται ανά πάσα στιγμή σε κάθε ενδιαφερόμενο από τις υπηρεσίες του ΞΕΕ και του ΕΟΤ.
• Η αξιολόγηση των προτάσεων κάθε έξι μήνες ενδέχεται να περιορίσει τις πιθανότητες υπαγωγής των επενδυτικών σχεδίων των μικρότερων επιχειρήσεων στις ευεργετικές διατάξεις του νέου νόμου. Οι φάκελοι των μεγαλύτερων επενδυτικών σχεδίων είναι συνήθως πληρέστεροι και έχουν καλύτερη ποιότητα ειδικά στην εμφάνιση. Επομένως, είναι πολύ πιθανό, να λαμβάνουν υψηλότερη βαθμολογία έναντι των μικρότερων σχεδίων, όταν συνεξετάζονται χρονικά όλες οι προτάσεις μαζί.
Με τον ισχύοντα αναπτυξιακό νόμο κάθε πρόταση εξεταζόταν λίγο μετά το χρόνο υποβολής της. Με αυτόν τον τρόπο περιοριζόταν η “συγκριτική αξιολόγηση” μεταξύ ανόμοιων προτάσεων, τόσο ως προς το μέγεθος της επένδυσης, όσο και ως προς τον κλάδο που ανήκει η κάθε επιχείρηση.
Θεωρούμε ότι το υφιστάμενο σύστημα είναι δικαιότερο και λειτουργεί προς όφελος των μικρότερων επιχειρήσεων που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του ξενοδοχειακού κλάδου.
• Το Σ.Ν. επιτρέπει κατ’ εξαίρεση την εκχώρηση του ποσού της επιχορήγησης σε τράπεζες έναντι παροχής ισόποσου δανείου. Σε αυτήν την περίπτωση, η καταβολή της επιχορήγησης γίνεται απευθείας στην τράπεζα, με την οποία έχει συναφθεί η δανειακή σύμβαση.
Θα αποτελούσε σημαντικό δείγμα αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας της Δημόσιας Διοίκησης, αν ο νόμος προβλέψει σαφή χρόνο καταβολής των ποσών της επιχορήγησης μετά την έναρξη της παραγωγικής λειτουργίας της νέας επένδυσης. Μετά την εκπνοή αυτής της προθεσμίας, οι τόκοι με τους οποίους χρεώνεται το τραπεζικό δάνειο θα πρέπει να βαρύνουν τον Ειδικό Λογαριασμό του Αναπτυξιακού Νόμου (ΕΛΑΝ), η σύσταση του οποίου θεωρείται σημαντική πρωτοβουλία προς την ορθή κατεύθυνση.
Με αυτόν τον τρόπο θα αρθεί ένα σημαντικό αντικίνητρο, καθώς οι επενδυτές μέχρι σήμερα σπάνια γνώριζαν πότε θα τους καταβληθούν τα βεβαιωθέντα ποσά των επιχορηγήσεων.”